نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى وتكىزگەن ساتىپ الۋلار: 10,5 ميلليارد تەڭگەنىڭ زاڭ بۇزۋشىلىقتارى انىقتالدى
استانا. KAZINFORM - «نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى» وتكىزگەن ساتىپ الۋلار بويىنشا 10,5 ميلليارد تەڭگەنىڭ زاڭ بۇزۋشىلىقتارى انىقتالدى، دەپ حابارلايدى جوعارى اۋديتورلىق پالاتانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.
جوعارى اۋديتورلىق پالاتا وتىرىسىندا 2019-2023 -جىلدارداعى «نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى» دەربەس ءبىلىم بەرۋ ۇيىمىندا (ن ز م) بيۋدجەت قاراجاتىنىڭ پايدالانىلۋ تيىمدىلىگىنە جۇرگىزىلگەن مەملەكەتتىك اۋديت ناتيجەلەرى قارالدى.
جوعارى اۋديتورلىق پالاتا مۇشەسى نۇرلان نۇرجانوۆ اتاپ وتكەندەي، وسى جىلدار ىشىندە ن ز م ءبىرقاتار وڭ ناتيجەگە قول جەتكىزگەن: كاسىبي پەداگوگتاردىڭ ۇلكەن ۇجىمى قالىپتاستى، وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ادىستەمەلەرى جاسالىپ، عىلىمي زەرتتەۋلەر جولعا قويىلدى. الايدا قازىرگى زامانعى وقۋ باعدارلامالارى مەن تابىستى تاجىريبەنى ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە تاراتۋ بولىگىندە ەلەۋلى پروبلەمالار مەن كەمشىلىكتەر ورىن العان.
جالپى ەسەپتى كەزەڭدە نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى جۇمىسىنا بيۋدجەتتەن 250 ميلليارد تەڭگە بولىنگەن، سونىڭ ىشىندە 22 ميلليارد تەڭگەدەن استامى قارجى تاجىريبەنى تاراتۋعا قارالعان. دەگەنمەن بۇگىنگى تاڭدا مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ جۇيەسىندە ن ز م ءرولى ناقتى ايقىندالماعان. اتاپ ايتقاندا، باعدارلامالاردا، ۇلتتىق جوبالار مەن تۇجىرىمدامالاردا تاجىريبەنى تاراتۋ ناتيجەسىنە قاتىستى ناقتى مىندەتتەر، فۋنكسيالار مەن كورسەتكىشتەر بەلگىلەنبەگەن.
مۇنىڭ ماڭىزدى بولىگى - جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەرگە ن ز م ازىرلەگەن وقۋلىقتاردى ەنگىزۋ. ءبىراق سالالىق مينيسترلىك ماقۇلداعان ءبىلىم بەرۋ پروتسەسىنە ارنالعان 3 مىڭنان استام وقۋلىقتىڭ نەبارى 67 نەمەسە % 2 عانا ن ز م ۇلەسىنە تيەسىلى. وسىلايشا، ۇيىمنىڭ ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن دامىتۋ الەۋەتى تولىق پايدالانىلماي وتىر.
وتىرىس بارىسىندا جوعارى اۋديتورلىق پالاتا ءتوراعاسى ءاليحان سمايىلوۆ بۇل باعىتتاعى ناتيجەنىڭ بولىنەتىن قارجىلاندىرۋ كولەمىنە سايكەس كەلمەيتىنىنە نازار اۋداردى.
« ۇلىتاۋ وبلىسىنىڭ بارلىق بيۋدجەتى كولەمىندەگى قاراجات وسى بەس جىلدان از ۋاقىت ىشىندە نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرىنە بولىنگەن. ونىڭ ىشىندە 22 ميلليارد تەڭگەدەن استام قاراجات تاجىريبەنى تاراتۋعا قارالعان. ستاتيستيكانى قالاي قاراساق تا، وكىنىشكە قاراي، ايتارلىقتاي وزگەرىس جوق. ونىڭ ۇستىنە، بۇل ءتىپتى مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ جۇيەسى شەڭبەرىندە دە قامتىلماعان»، - دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.
اۋديتورلىق قورىتىندىدا كورسەتىلگەندەي، تۇتاستاي العاندا ن ز م قارجىلاندىرۋ مەحانيزمى قاراجاتتى پايدالانۋدىڭ اشىقتىعىن، ەسەپتىلىگىن جانە نىسانالى سيپاتىن قامتاماسىز ەتپەيدى. ن ز م- دە ءىس جۇزىندە جۇرگىزىلمەگەن ءىس-شارالاردىڭ جوسپارلانعانى انىقتالدى. 2019-2023 -جىلدارى ورىندالماعان ءىس-شارالار كولەمى شامامەن 8 ميلليارد تەڭگەنى قۇرادى.
بۇل رەتتە پايدالانىلماعان قاراجاتتى كەيىنگى قارجى جىلدارىنا اۋىستىرۋ مۇمكىندىگى بيۋدجەتتى جاڭا جوسپارلاۋ كەزىندە ءاردايىم ەسكەرىلە بەرمەيتىن بيۋدجەت قاراجاتى قالدىقتارىنىڭ ەداۋىر كولەمىنىڭ قالىپتاسۋىنا الىپ كەلدى. ماسەلەن، 3 جىل ىشىندە ن ز م 16,4 ميلليارد تەڭگە كولەمىندەگى قاراجاتتى يگەرمەگەن، ال بانك شوتتارىندا جىل سايىن 27-دەن 55 ميلليارد تەڭگەگە دەيىنگى مولشەردە قارجى قالدىقتارى جيناقتالعان.
ن ز م وتكىزگەن ساتىپ الۋلار بويىنشا 10,5 ميلليارد تەڭگەگە بۇزۋشىلىقتار انىقتالدى. مىسالى، 1 ميلليارد تەڭگەدەن استام سوماعا ءبىر كوزدەن ساتىپ الۋ ءتاسىلىن زاڭسىز قولدانۋ، وتىنىمدەردى نەگىزسىز جىبەرۋ نەمەسە قابىلداماۋ جانە ت. ب. جاعدايلار ورىن العان. بۇدان باسقا، مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتىنىڭ دەرەكتەرى جانە بوگدە ۇيىمداردىڭ كوممەرتسيالىق ۇسىنىستارىنىڭ نەگىزىندە تاۋارلاردى جوعارى قۇنى بويىنشا ساتىپ الۋ فاكتىلەرى انىقتالدى.
جالپى مەملەكەتتىك اۋديت بارىسىندا:
- 274,4 ميلليون تەڭگەگە قارجىلىق بۇزۋشىلىقتار؛
- 8,3 ميلليارد تەڭگەگە قاراجاتتى ءتيىمسىز جوسپارلاۋ؛
- شامامەن 6 ميلليارد تەڭگەنى ءتيىمسىز پايدالانۋ؛
- 134 راسىمدىك بۇزۋشىلىق پەن 30 جۇيەلىك كەمشىلىك انىقتالدى.
تەكسەرۋ ءىس-شارالارىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 1 ماتەريال قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا، اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق بەلگىلەرى بار تاعى 10 فاكتى بويىنشا ماتەريال اكىمشىلىك ءىس جۇرگىزۋدى قوزعاۋ ءۇشىن ۋاكىلەتتى ورگاندارعا جىبەرىلدى.
وتىرىستى قورىتىندىلاي كەلە، ءاليحان سمايىلوۆ ن ز م ناقتى ەسەپتەۋلەرمەن بيۋدجەتتەن سۇراتىلعان بارلىق قاراجاتتى نەگىزدەۋى قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.
مەملەكەتتىك اۋديت بارىسىندا انىقتالعان «نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى» د ب ب ۇ قىزمەتىندەگى بۇزۋشىلىقتار مەن كەمشىلىكتەر قارجى-شارۋاشىلىق جانە ۇيىمداستىرۋ ماسەلەلەرىنە قاتىستى، ال مەكتەپتەردەگى وقۋ پروتسەسىن قوزعامايدى.
اۆتور
ەربول جانات
