وندىرىستىك جاراقات: قىزمەتكەردىڭ قۇقىعى مەن جۇمىس بەرۋشىنىڭ مىندەتى
پەتروپاۆل. KAZINFORM - وندىرىستىك جاراقات الۋ - كۇن تارتىبىنەن تۇسپەيتىن ماسەلەلەردىڭ ءبىرى. جۇمىس ورنىندا جاراقاتتانعان جاعدايدا نە ىستەۋ كەرەك جانە زاڭ بويىنشا قىزمەتكەر قانداي قۇقىقتارعا يە؟
سولتۇستىك قازاقستان وبلىستىق ادۆوكاتتار القاسىنىڭ مۇشەسى ولگا گاۆريك مۇندايدا قالاي ارەكەت ەتىپ، قايدا جۇگىنۋ كەرەكتىگىن، قۇقىعىڭىزدى قالاي قورعاۋعا بولاتىنىن ايتىپ بەردى.
وندىرىستىك جاراقات دەگەنىمىز نە؟
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك كودەكسىنە سايكەس، وندىرىستىك جاراقات - بۇل قىزمەتكەردىڭ ەڭبەك مىندەتتەرىن ورىنداۋ كەزىندە دەنساۋلىعىنا زاقىم كەلۋى، سونىڭ سالدارىنان ەڭبەككە قابىلەتتىلىگىن ۋاقىتشا نەمەسە تۇراقتى جوعالتۋى. بۇل تەك جۇمىس ورنىندا عانا ەمەس، ءىسساپاردا نەمەسە قىزمەتتىك تاپسىرمانى ورىنداۋ كەزىندە دە بولۋى مۇمكىن.
وندىرىستىك جاراقات رەتىندە تانىلمايتىن جايتتار:
جۇمىسقا بارار نەمەسە جۇمىستان قايتار جولدا العان جاراقات؛
قىزمەتكەردىڭ ماس كۇيىندە نەمەسە ەسىرتكى قولدانۋ سالدارىنان العان جاراقاتى؛
قىزمەتكەردىڭ ءوز باستاماسىمەن جۇمىسقا قاتىسى جوق ارەكەتى سالدارىنان العان زاقىمى؛
جۇمىس ۋاقىتىنان تىس، مىسالى، تۇسكى ءۇزىلىس كەزىندە العان زاقىمى وندىرىستىك جاراقاتقا جاتپايدى.
جۇمىسشىسى جاراقات العان جاعدايدا جۇمىس بەرۋشى نە ىستەۋى كەرەك؟
زاڭناماعا سايكەس، جۇمىس بەرۋشى:
جاراقات العان قىزمەتكەرگە العاشقى مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋگە، قاجەت بولسا، اۋرۋحاناعا جەتكىزۋگە؛
وقيعا بولعان ورىندى، ەگەر وندىرىستىك اپاتقا جانە باسقا جۇمىسشىلاردىڭ زارداپ شەگۋىنە اكەلمەسە، تەحنيكالىق مۇمكىندىككە قاراي قوزعاماۋعا جانە فوتوعا تۇسىرۋگە؛
زارداپ شەگۋشىنىڭ جاقىن تۋىستارىنا حابارلاۋعا؛
ەڭبەك ينسپەكتسياسىنا ءبىر تاۋلىك ىشىندە حابار بەرۋگە؛
قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىمەن جانە ينسپەكتسيامەن بىرگە وقيعانى تەرگەپ-تەكسەرۋگە مىندەتتى.
زاقىمنىڭ ورنىن كىم وتەيدى؟
زاقىم العان قىزمەتكەرگە كەلتىرىلگەن زيان ەكى باعىتتا وتەلەدى:
جۇمىس بەرۋشى ەسەبىنەن - بۇل وتەماقى زاڭدا كورسەتىلگەن تارتىپپەن تولەنەدى. ەگەر قىزمەتكەر بەلگىلى ءبىر ۋاقىتقا جۇمىسقا جارامسىز بولىپ قالسا، ونىڭ دەنساۋلىعىنا كەلتىرىلگەن زاقىم كولەمى انىقتالعانعا دەيىن جۇمىس بەرۋشى وتەيتىن شىعىن كولەمى 250 ا ە ك ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتەن اسپاۋى ءتيىس.
دەنساۋلىعىنا كەلتىرىلگەن زيان بويىنشا تولەنەتىن وتەماقىنى الۋ ءۇشىن قىزمەتكەر نەمەسە ونىڭ وكىلى شىعىندى راستايتىن قۇجاتتاردى ۇسىنۋى كەرەك. وعان ساتىپ الىنعان ءدارى- دارمەك تۇبىرتەكتەرى، مەديتسينالىق تەكسەرۋ نەمەسە ەمدەلۋگە كەتكەن شىعىندار جانە پروتەز سالدىرۋ، تاعى باسقا ەمدىك شارالار شىعىندارى جاتادى.
ساقتاندىرۋ كومپانياسى ارقىلى - ەگەر قىزمەتكەر جاراقات سالدارىنان مۇگەدەكتىك السا نەمەسە قايتىس بولسا، جۇمىس بەرۋشى ءۇش جۇمىس كۇنى ىشىندە بۇل تۋرالى ساقتاندىرۋ كومپانياسىنا حابارلاۋى كەرەك.
ساقتاندىرۋ زاڭىنا سايكەس، بۇل جاعدايدا اي سايىنعى تولەمدەر مەن قوسىمشا شىعىنداردىڭ وتەماقىسى قاراستىرىلادى.
وتەماقى مولشەرى مۇگەدەكتىكتىڭ دارەجەسىنە قاراي 500 دەن 1000 ا ە ك- كە دەيىن بولۋى مۇمكىن.
قايتىس بولعان جاعدايدا جەرلەۋگە كەتكەن شىعىن رەتىندە 100 ا ە ك وتەلەدى.
قىزمەتكەردىڭ دەنساۋلىعىنا زيان كەلىپ، ەڭبەككە جارامدى بولماي قالسا، قوسىمشا شىعىنداردى ساقتاندىرۋ كومپانياسى وتەيدى. بۇل وتەماقى قىزمەتكەردىڭ نەمەسە ول ءۇشىن تولەم جاساعان ادامنىڭ ۇسىنعان قۇجاتتارى نەگىزىندە تولەنەدى.
ەگەر ەڭبەككە جارامدىلىقتى جوعالتۋ دارەجەسى 30-59 پايىزعا دەيىن بولسا - 500 ا ە ك- تەن اسپايدى.
ەگەر 60-89 پايىز ارالىعىندا بولسا - 750 ا ە ك- تەن اسپايدى.
ەگەر 90-100 پايىز بولسا - 1000 ا ە ك- تەن اسپايدى.
الجۇمىس بەرۋشىدە ساقتاندىرۋ ءپوليسى بولماسا، زياندى وتەۋ مىندەتى تولىقتاي ونىڭ وزىنە جۇكتەلەدى.
قوسىمشا تولەمدەر مەن سالىق جەڭىلدىكتەرى
جۇمىس ورنىندا جاراقات العان قىزمەتكەرگە 100 پايىز كولەمىندە، ياعني ورتاشا جالاقى مولشەرىندە جاردەماقى تولەنەدى جانە بۇل سوما سالىق سالۋدان بوساتىلادى.
بۇدان بولەك قىزمەتكەر ەمدەلۋگە، سونىڭ ىشىندە ساناتورلى-كۋرورتتىق، قوسىمشا تاماقتانۋعا، مەديكامەنتتەرگە، پروتەز الۋعا دا وتەماقى تالاپ ەتە الادى.
ول ءۇشىن جۇمىس بەرۋشىگە جاراقاتتانۋ اكتىسى جانە مەديتسينالىق ۇيىم بەرگەن ەڭبەككە جارامسىزدىق پاراعىن ۇسىنۋى قاجەت. جاردەماقى ەڭبەككە جارامدىلىق قالپىنا كەلگەنگە دەيىن نەمەسە مۇگەدەكتىك بەلگىلەنگەنگە دەيىن تولەنەدى. ال مۇگەدەكتىك بەرىلگەننەن كەيىن زارداپ شەگۋشى مەملەكەت ەسەبىنەن زەينەتاقى الادى.
وندىرىستىك جاراقات العان قىزمەتكەر زاڭمەن قورعالعان. ەڭ باستىسى - ەڭبەك زاڭناماسىن جاقسى ءبىلىپ، بارلىق قاجەتتى قۇجاتتاردى ۋاقتىلى تاپسىرۋى ءتيىس. ال جۇمىس بەرۋشى ءوز تاراپىنان قاۋىپسىز ەڭبەك جاعدايىن قامتاماسىز ەتۋگە جانە زاڭنامادا كوزدەلگەن بارلىق مىندەتتەمەلەردى ورىنداۋى قاجەت.
بۇعان دەيىن جۇمىس بەرۋشى جۇمىستان كەتۋگە ماجبۇرلەسە نە ىستەۋ قاجەتتىگىن جازعان ەدىك.
