تايبۇعانىڭ باستان كەشكەندەرى: «قان كەشكەن حانزادالار» كىتابى وقىرمانعا جول تارتتى
استانا. KAZINFORM - بۇگىن استانادا جازۋشى، تاريحشى، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى ءجادي شاكەن ۇلىنىڭ «قان كەشكەن حانزادالار» اتتى تاريحي تۋىندىسىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى.
كىتاپتا شىعىس تۇرىك قاعاناتى كەزىندە ويران بولعان تۇعىرىل حان ورداسىنان امان قالعان نەمەرەسى تايبۇعانىڭ باستان كەشكەندەرى باياندالادى. حان ورداسىنان قاشىپ شىققان سەگىز جاسار بالا ەرلىكپەن وڭتۇستىكتەن سولتۇستىككە جەتىپ، اقىرى ەرتىس پەن توبىل وزەندەرىنىڭ قيىلىسىندا ءسىبىر حاندىعىن قۇرعانى سۋرەتتەلەدى. جازۋشى كەيىپكەر تاعدىرى ارقىلى تاريح پەن تانىم ساباقتاستىعىن ارقاۋ ەتىپ، ەل جادىن جاڭعىرتاتىن جاڭا تۋىندىسىن جازۋدا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكپەن كوپ ىزدەنگەنىن اتاپ ءوتتى.
- تاريحي تاقىرىپ پەن كوركەم شىعارمانى ۇشتاستىرۋدا ەڭسەرەتىن كەزەڭ وتە كوپ. كوركەم شىعارما بولعانىمەن، تاريحي تاقىرىپتىڭ تەرەڭىنە بويلاۋ - ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك. بۇل تۋىندىنى جازۋ ءۇشىن بالا كۇنىمنەن ەستىپ وسكەن تاريح-شەجىرە ازدىق ەتتى. كەمىندە ءجۇز تومدىق دەرەكتەردى اقتاردىم، وقيعا وتكەن جۇزگە جۋىق مەكەنگە ساپار شەكتىم. بۇگىنگى موڭعولياداعى شىعىس تۇركى جۇرتتارىنان باستاپ، باتىس- سولتۇستىكتەگى رەسەيدىڭ تۇمەن وبلىسىنا دەيىنگى ارالىقتا ءىز قالدىردىم، - دەيدى جازۋشى.
سونىمەن بىرگە كىتاپ اۆتورى تاريحي شىعارما جازۋدا شابىتتى قايدان الاتىنىن ايتىپ بەردى.
- تاريحي شىعارما تۋرالى ايتقاندا، وقيعا وربىگەن جەردى كورىپ بارىپ جازۋ - مەنىڭ داعدىلى ءارى سۇيىكتى ءتاسىلىم. شىندىق پەن كوركەمدىكتىڭ كىلتى سول دالادا جاتىر. سەن دالامەن سويلەسسەڭ، ول دا ساعان سىرىن اقتارىپ، ساۋلەسىن كوكىرەگىڭە قۇيىپ، قالامىڭا قانات بىتىرەدى. ء ور التاي جەرىندە، ەرتىس جاعاسىندا تۋىپ-وسكەنىم دە شابىت بەردى. ءبىز التىن ءىز قالدىرعان تۇعىرىل حان مەن شىڭعىس حان ءومىر سۇرگەن دالانىڭ ءبىر پۇشپاعىندا ەر جەتتىك. سولار تىنىستاعان اۋامەن تىنىستاپ، سولار ات سۋارعان قايناردان ءبىز دە سۋ ىشتىك. تاۋلار بىزگە تانىس، تاعىلىمىمىز ورتاق بولدى. قاريا تاۋلاردىڭ باۋرايىنداعى كونە جۇرتتاردى كوزىڭمەن كورسەڭ، جۋسانىن يىسكەپ، جۋاسىن تىستەسەڭ، ولار سويلەيدى. توپىراعىنا اۋناپ، سۋىن ىشسەڭ، سامالى سىبىرلاپ سىر اقتارادى، - دەيدى جازۋشى ءجادي شاكەن ۇلى.
اۆتور
ريزابەك نۇسىپبەك ۇلى
