تاريحتى تۇبەگەيلى وزگەرتۋى مۇمكىن: مۇحيت تۇبىنەن 140 مىڭ جىل بۇرىن سالىنعان قالا تابىلدى

استانا. قازاقپارات - يندونەزيا جاعالاۋىنداعى تەڭىز تۇبىنەن تابىلعان جاڭالىق ادامزات تاريحى تۋرالى تۇسىنىگىمىزدى تۇبەگەيلى وزگەرتۋى مۇمكىن.

 عالىمدار جاۆا مەن مادۋرا ارالدارىنىڭ اراسىنداعى مادۋرا بۇعازىندا Homo erectus تۇرىنە جاتاتىن ەجەلگى ادام باس سۇيەگىن تاۋىپ، ونى شامامەن 140000 جىل بۇرىن جەرلەنگەن دەپ انىقتادى. بۇل - ادامزاتتىڭ ارعى اتالارىنا قاتىستى ماڭىزدى ارحەولوگيالىق جاڭالىق، دەپ حابارلايدى turkystan.kz dailymail.co.uk-گە سىلتەمە جاساپ.

مامانداردىڭ ايتۋىنشا، بۇل تابىلىم ەجەلگى سۋندالىق جەر دەپ اتالاتىن، بۇرىن وڭتۇستىك-شىعىس ازيانى جالعاپ تۇرعان ۇلكەن قۇرلىقتىڭ ناقتى دالەلىنە اينالۋى مۇمكىن. باس سۇيەكتەن بولەك، ارحەولوگتار 36 ءتۇرلى جانۋار تۇرىنە جاتاتىن 6000-نان استام قازبا سۇيەكتەرىن تاپتى. ولاردىڭ ىشىندە كومودو اجداھالارى، بۇعىلار، پىلدەر مەن بۋيۆولدار دا بار. كەيبىر سۇيەكتەردە قاساقانا جاسالعان كەسىك بەلگىلەرى انىقتالىپ، ەجەلگى ادامداردىڭ كۇردەلى اڭشىلىق ادىستەرىن قولدانعانىن كورسەتىپ وتىر.

بۇل سۇيەكتەر العاش رەت 2011 -جىلى تەڭىز قۇمىن وندىرۋشىلەردىڭ جۇمىسى كەزىندە تابىلعان. ءبىراق تەك جاقىندا عانا ولاردىڭ جاسى مەن ءتۇرى انىقتالىپ، بۇل جاڭالىق پالەوانتروپولوگيا سالاسى ءۇشىن ماڭىزدى كەزەڭگە اينالدى.

نيدەرلاندتاعى لەيدەن ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ارحەولوگى گارولد بەرگحيەيس جەتەكشىلىك ەتكەن زەرتتەۋدە تابىلعان شوگىندىلەر ەرتە ورتا پلەيستوتسەن داۋىرىندە (شامامەن 781000- 126000 جىل بۇرىن) باي وزەن ەكوجۇيەسى بولعانىن كورسەتتى. عالىمدار جەر استىنداعى ەسكى سولو وزەنىنىڭ اڭعارىن انىقتاپ، وندا تىرشىلىك ەتكەن ادام مەن جانۋارلاردىڭ ىزدەرىن مۇقيات زەرتتەدى.

14000-7000 جىل بۇرىن مۇزدىقتار ەرىپ، تەڭىز دەڭگەيى 120 مەترگە كوتەرىلگەندە سۋندالىق جازىقتار تۇگەلدەي سۋ استىندا قالعان. وسىلايشا، بۇل ەجەلگى تىرشىلىك مەكەنى زاماناۋي گەوگرافيادان جوعالىپ كەتكەن ەدى.

سۋندالىق جازىقتار مەن وندا ءومىر سۇرگەن ادامدار تۋرالى بۇل جاڭالىق ەجەلگى وركەنيەتتەردىڭ قايدا ورنالاسقانىن، كليمات پەن ەكولوگيالىق وزگەرىستەرگە قالاي بەيىمدەلگەنىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن اسا قۇندى مالىمەت بولىپ وتىر. بۇل تابىلعان «جاسىرىن قالا» ادامزاتتىڭ جەر بەتىندەگى العاشقى قونىستانۋىن قايتا قاراۋعا سەبەپ بولۋى مۇمكىن.