سەگىز ميلليون تەڭگە: جەلىدە جەكە حاتتى جاريالاۋ ايىپپۇل تولەۋگە نە تەمىر تورعا اپارادى
استانا. KAZINFORM - سوڭعى ۋاقىتتا جاستار اراسىندا جەكە حاتتى جەلىدە جاريالاپ، وقىرمان نازارىن اۋدارتۋ ءۇردىسى بەلەڭ الىپ كەتتى. الايدا زاڭگەرلەر مۇنىڭ ادام قۇقىعىن بۇزۋ ەكەنىن ايتادى.

- ق ر كونستيتۋتسياسىنىڭ 18-بابىندا ءاربىر ادامنىڭ حات الماسۋ قۇپيالىعى قورعالاتىنى جازىلعان. سونىمەن قاتار، قىلمىستىق كودەكستىڭ 148-بابىندا جەكە حات الماسۋلاردى رۇقساتسىز جاريالاۋ ارقىلى ەلەۋلى زارداپ كەلتىرگەن جاعدايدا قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىك قاراستىرىلعان. وسىنداي زاڭبۇزۋشىلىقتار ءۇشىن 8 ميلليون تەڭگەگە دەيىن ايىپپۇل نەمەسە 2 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ نەمەسە شەكتەۋ جازاسى قاراستىرىلعان، - دەدى Jibek Joly ارناسىنىڭ «بۇگىن LIVە» ستۋدياسىندا قوناق بولعان نۇرسۇلتان ورىنبەكوۆ.
بۇل جازالار قانداي جاعدايلاردا قولدانىلادى؟
- ەگەر ادامنىڭ ولىمىنە سەبەپ بولسا، ۇيىم جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرسە نەمەسە باسقا دا ەلەۋلى زارداپ تۋىنداسا، جاۋاپتى ادام وسىنداي جازا ارقالايدى، - دەيدى مامان.
زاڭگەر مۇنداي ترەند قازىر Threads الەۋمەتتىك جەلىسىندە كەڭ تارالىپ كەتكەنىن ايتادى.
- سوڭعى كەزدە Threads سەكىلدى الەۋمەتتىك جەلىلەردە جەكە حاتتاردى سكرينشوتپەن جاريالاۋ جيىلەپ بارادى. مۇنداي سكريندەردى كەيبىر ادامدار بوپسالاۋ ءۇشىن قولدانادى، ەندى ءبىرى جالعان وسەك تاراتىپ، ادامنىڭ ار-نامىسىنا تيەتىن جالعان اقپاراتتى جەلىگە سالادى. ەگەر حات ارقىلى بوپسالاسا، بۇل - قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىك. ال جالعان اقپارات تاراتسا، اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىك تۋىندايدى، - دەيدى نۇرسۇلتان ورىنبەكوۆ.
مامان حاتتان وزگە، ادامنىڭ فوتوسى مەن ۆيدەوسىن ونىڭ رۇقساتىنسىز جاريالاعاندار دا زاڭ جۇزىندە جاۋاپقا تارتىلاتىنىن جەتكىزدى.
- حات قانا ەمەس، ادامنىڭ فوتوسىن نەمەسە ۆيدەوسىن رۇقساتسىز جاريالاۋ دا زاڭ بۇزۋشىلىق بولىپ سانالادى. مۇنداي جاعدايدا ازاماتتىق كودەكستىڭ 143 جانە 144-باپتارىنا سايكەس جاۋاپكەرشىلىك قاراستىرىلعان. مۇنداي ارەكەت ءۇشىن مورالدىق شىعىن ءوندىرىلىپ الىنۋى مۇمكىن، - دەيدى ول.
ستۋديا قوناعى جەكە حات الماسۋلاردى قانداي جاعدايدا جاريالاۋعا رۇقسات ەتىلەتىنىن ءتۇسىندىردى.
- كەيبىر جاعدايلاردا فوتو نەمەسە حات الماسۋ ادامنىڭ جەكە باسىن قورعاۋ نەمەسە قۇقىق بۇزۋشىلىقتى دالەلدەۋ ءۇشىن قاجەت بولۋى مۇمكىن. مۇندايدا جاريالاۋعا رۇقسات بەرىلەدى. ءبىراق مۇندا دا ءتيىستى تالاپتاردى ساقتاۋ كەرەك. جاريالانعان حاتتا جالعان ايىپ بولماۋى ءتيىس. ەشكىم سوتتىڭ شەشىمى شىقپايىنشا كىنالى دەپ تانىلمايدى. سول سەبەپتى، جەكە اقپاراتتى بىردەن جەلىگە سالماي، الدىمەن قۇزىرلى ورگاندارعا بەرۋ قاجەت. ال سوتتان كەيىن جاريالانعان جاعدايدا جاۋاپكەرشىلىك بولمايدى، - دەيدى زاڭگەر.
حاتتى جاريالاپ، زاڭدى بۇزعان ادام جازاسىن جەڭىلدەتە الادى. ول ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ ستۋديا قوناعى جاۋاپ بەردى:
- ەگەر ادام جەكە حاتتى جاريالاعاننان كەيىن كەشىرىم سۇراپ، جاريالانعان ماتەريالدى جويسا، بۇل كەيدە جەڭىلدەتەتىن ءمان-جاي رەتىندە قاراستىرىلۋى مۇمكىن. ءبىراق بۇل - جاۋاپكەرشىلىكتەن تولىق بوساتادى دەگەن ءسوز ەمەس. ەگەر زارداپ ەلەۋلى بولسا، مىندەتتى تۇردە وتەلۋى ءتيىس.
نۇرسۇلتان ورىنبەكوۆ قىزمەت بارىسىندا كەزدەسكەن وقيعالاردىڭ بىرىمەن ءبولىستى.
- زاڭگەر رەتىندە مۇنداي جاعدايلارمەن ءجيى بەتپە-بەت كەلەمىز. كوبىنە سوتقا دەيىنگى رەتتەۋ جولىمەن شەشىلەدى. ماسەلەن، ءبىر قىز بەن جىگىت اراسىنداعى داۋدا سىيلاعان سىيلىقتى قايتارۋ ءۇشىن ازاماتتاردىڭ ءبىرى جەكە جازبالاردى جاريالايمىن دەپ بوپسالاعان. بۇل بوپسالاۋ فاكتىسى رەتىندە قارالادى. ەگەر سكرينشوتتى جاي جاريالاپ قانا قويماي، ودان پايدا كورۋ ماقساتىندا قولدانسا، بۇل بولەك قىلمىس رەتىندە تىركەلەدى. ءبىز جاعدايدى ءتۇسىندىرىپ، جاستارعا زاڭدى ەگجەي- تەگجەيلى جەتكىزگەن سوڭ، ماسەلە مەدياتسيالىق جولمەن شەشىلدى، - دەيدى.
زاڭگەر قازاقستاندىقتارعا سيفرلىق گيگيەنانى قاتاڭ ساقتاۋ كەرەگىن ەسكەرتتى.
- جەكە حاتتى جاريالاماس بۇرىن، قۇقىقتىق مادەنيەت پەن جاۋاپكەرشىلىكتى ءتۇسىنۋ قاجەت. بىرەۋدىڭ حاتىنا جاي عانا ءازىل نەمەسە «كونتەنت» رەتىندە قاراۋعا بولمايدى. ءاربىر ازامات سيفرلىق گيگيەنانى ساقتاپ، وزگەنىڭ قۇقىعىن قۇرمەتتەۋگە مىندەتتى. ەگەر ءسىزدىڭ جەكە ومىرىڭىزگە قول سۇعىلىپ، حاتتارىڭىز نەمەسە فوتولارىڭىز جاريالانىپ، سىزگە زيان كەلتىرىلسە، وسىنداي زاڭ بارىن ۇمىتپاڭىز. ونداي جاعدايدا زاڭگەرلەرگە نەمەسە قۇزىرلى ورگاندارعا شاعىمدانۋعا تولىق قۇقىعىڭىز بار، - دەدى ستۋديا قوناعى.
ەسكە سالا كەتەيىك، كۇنى كەشە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ حالىققا جولداۋىندا «زاڭ جانە ءتارتىپ» قاعيداسى مەملەكەتتىڭ مىزعىماس تۇعىرى ەكەنىن تاعى ءبىر مارتە اتاپ ءوتتى.