پرەزيدەنتتىڭ استاناداعى «اقورداسى» قاشان سالىندى؟
استانا. قازاقپارات - ەگەمەن قازاقستاننىڭ جاڭا استاناسىندا كوركەمدىك ماڭىزى مەن اۋقىمى جونىنەن قالا ورتالىعىنىڭ بىرەگەي ساۋلەتتىك انسامبلى بوي كوتەردى. ونىڭ قۇرامىنداعى ەڭ باستى تۋىندى - اقوردا - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ رەزيدەنسياسى.
رەزيدەنسيا قالا قۇرىلىسى انسامبلىنىڭ كومپوزيتسيالىق جانە مازمۇندىق ورتالىعى بولىپ سانالادى. استانا ساۋلەتتىك كەشەنىنىڭ باستى وزەگىن قۇرايتىن نەگىزگى ورىندارى رەتىندە «حان شاتىر» - «بايتەرەك» - «اقوردا» - «بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايى» - «قازاق ەلى» مونۋمەنتى بوي كورسەتەدى. ساۋلەتتىك انسامبلدىڭ كومپوزيتسيالىق وزەگى ۇلى دالانىڭ ءداستۇر ساباقتاستىعىنىڭ ساقتالۋى يدەياسىن، ەۋرازيالىق تولەرانتتىلىق مادەنيەتتىڭ جالعاسۋىن جانە بۇگىنگى الەمدىك وركەنيەت بيىگىنە ۇمتىلعان قۋاتتى قازاقستاننىڭ جاسامپازدىعىن ناقتىلى تۇردە ايشىقتاپ كورسەتەدى.
اقوردا - ەل دامۋىنىڭ جاڭا فيلوسوفياسىنىڭ كورنەكى بەينەسى. رەزيدەنسيانىڭ سيمۆوليكالىق جانە فۋنكسيونالدىق باعىتى ءوزىنىڭ تولىق كەسكىنىن قاسبەتتەر مەن ىشكى كورىنىستەردىڭ راسىمدەلۋىنەن - ولاردىڭ مانەر- ستيليستيكاسى مەن تۇسىنە قاتىستى شەشىمدەرىنەن تاپتى. ەۋروپالىق ساۋلەت ونەرىنە ءتان ءداستۇرلى شەشىم عيماراتتا جاڭا مازمۇنمەن تولىققان. اقوردا تۇپكى وي مەن ونىڭ ىسكە اسىرىلۋى جونىنەن قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ كوركەم بەينەسىن بىلدىرەدى. قازاقى جانە شىعىستىق موتيۆتەر سارايدىڭ ساۋلەتكەرلىك جاساۋ- جيھازدارىندا شەڭبەرلەر مازمۇنى جانە ويۋ-ورنەكتى دەكور ارقىلى كورىنىس تاپقان.
اۆتورلىق جوبانىڭ ايرىقشا وزگەشەلىگى، ەكسكليۋزيۆتى ەرەكشەلىگى - رەزيدەنسياعا كوركەمدىك تۇتاستىق بەرەتىن قازاق بەينەلەۋ ونەرىنىڭ بىرەگەي جيىنتىعى. مەتافوريكالىق تۇرعىدان ول ەۋروپالىق مادەنيەت ورىسىندەگى دالالىق وركەنيەتتى، عالامشارداعى ءىرى قۇرلىق - ەۋرازيا ونەرىنىڭ سينتەزىن كورسەتەدى. سىرتقى كەلبەت پەن ىشكى كورىنىستىڭ ەستەتيكالىق جۇيەسىنىڭ ءوزى ءداستۇرلى ەۋروپالىق ساۋلەتكەرلىكتىڭ ويلانىپ جاسالعان وزىق ۇلگىلەرىنەن كەلىپ شىعادى. رەزيدەنسيادا كورىنىسكە قويىلعان قازاقستاندىق سۋرەتشىلەردىڭ تۋىندىلارى قازاقستان ءوزىن الەمدە ۇلى وركەنيەتتەر مادەنيەتىن توعىستىرۋشى مەملەكەت رەتىندە كورسەتە وتىرىپ، ماقتانىش تۇتاتىن باتىس پەن شىعىس مادەنيەتتەرىنىڭ قاجەتتى بالانسىن قۇرايدى.
رەزيدەنسيا قۇرىلىسى 2001 -جىلى باستالدى. اۆتورلار الدىندا دامۋ ۇستىندەگى ەلدىڭ قۋاتى مەن قارقىنىن بىلدىرەتىن قايتالانباس بىرەگەي كەشەن قۇرۋ مىندەتى تۇردى. جوبا جۇمىسىن ەۋروپا مەن قازاقستاننىڭ بەلگىلى ساۋلەتشىلەرى جۇرگىزدى. ولاردىڭ قاتارىندا ەۋروپالىق ايگىلى ديزاينەرلەر م. گۋالاسي مەن ا. مولتەني بار. ىشكى كورىنىستى ۇلتتىق مانەردە ورىنداۋ اكادەميك ق. مونتاقايەۆتىڭ كەڭەسىمەن جۇرگىزىلدى. اسا ماڭىزدى مەملەكەتتىك نىساندى سالۋ ءۇشىن 26 ۇلت وكىلدەرى جانە الەمنىڭ ونداعان ەلىنىڭ ماماندارى مەن جۇمىسشىلارى ەڭبەك ەتتى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جاڭا رەزيدەنسياسىنىڭ رەسمي تۇساۋكەسەرى 2004 -جىلعى 24 -جەلتوقساندا ءوتتى. عيماراتتىڭ جالپى اۋدانى - 36720 شارشى مەتر. عيمارات قۇرىلىستاعى ەڭ سوڭعى زاماناۋي ادىستەر مەن وزىق ينجەنەرلىك قۇرىلعىلاردى قولدانۋ ارقىلى مونوليتتىك بەتوننان تۇرعىزىلدى. ۇشكىر توبەسىمەن قوسا العانداعى عيمارات بيىكتىگى - 86 مەتر. عيمارات جەر ۇستىندەگى بەس قاباتتى جانە جەر استىنداعى ەكى قاباتتى ۇيدەن تۇرادى. ءبىرىنشى قاباتتىڭ بيىكتىگى 12 مەترگە تەڭ.
ساۋلەت ءانسامبلىنىڭ بولىنبەيتىن قۇرامداس بولىگى - سىرتقى اباتتاندىرىلۋىنا دا ايرىقشا كوڭىل بولىنگەن. اقوردا الدىنداعى الاڭ كوشە بەتتەگى نەگىزگى قاسبەتتىڭ ءسان-سالتاناتتى سيپاتىن اشا تۇسەدى. سۋبۇرقاق پەن گۇلدەر اللەياسى دا سالتاناتتى كورىنىس تۋدىرادى. كىرە بەرىس جانە اسفالتتى جولدار، شاعىن ساۋلەتكەرلىك نىساندار، اۆتوتۇراق ايماقتارى كومپوزيتسياعا نۇقسان كەلتىرمەستەن ءوز ورىندارىن تاپقان. اۋماق شىراعداندارى بار دەكوراتيۆتى دۋالمەن قورشالعان.
مەملەكەت باسشىسى رەزيدەنتسياسىنىڭ اتاۋىندا تەرەڭ ماعىنا بار. تىكەلەي اۋدارعاندا «اقوردا» كادىمگى «اق وردا» دەگەندى بىلدىرەدى. رەزيدەنسيانىڭ قاسبەتتەرى مەن ىشكى كورىنىستەرىنىڭ تۇستەرىنە قاتىستى شەشىمدە اق ءتۇس پەن اشىق رەڭكتەر باسىم. «اق» ءسوزى تۇركىلىك مادەنيەت سەمانتيكاسىندا ەڭ الدىمەن قاسيەتتىلىكتى (كيەلىلىكتى) بىلدىرەدى. بۇل ۇعىم - شاتتىق پەن ساتتىلىكتىڭ، شىنايىلىق پەن مارتتىكتىڭ، ار- ۇيات پەن جاقسىلىقتىڭ نىشانى. اق ءتۇستىڭ باي سيمۆوليكاسى اقوردانىڭ ساۋلەتكەرلىك كەلبەتىندە كورىنىس تاپقان. بۇل، ەڭ الدىمەن، ونىڭ نەگىزگى ىشكى كورىنىستەرىنىڭ كولوريستيكالىق شەشىمى. ەڭ نەگىزگى، باستى ءتۇس رەتىندە اق ءتۇس ءوزىنىڭ تابيعي اپپاق تۇسىنەن ءپىل سۇيەگىنىڭ تۇسىنە دەيىنگى كوپتەگەن رەڭكتەر تۇرىندە كەزدەسەدى.
التىن، كوك جانە جاسىل تۇستەر قوسىمشا كولوريستيكالىق جۇك ارقالاپ تۇر.
رەزيدەنسيانىڭ بارلىق زالدارىندا ەرەكشە ىشكى جاساۋلار، اسپالى شامدار جانە جيھازدار بار. ەدەندەر ءمارماردىڭ، گرانيتتىڭ جانە كوركەم پاركەتتىڭ الۋان تۇرىمەن اپتالعان.
ءبىرىنشى قاباتتا كولەمى 1800 شارشى مەتر ورتالىق سالتاناتتى حولل ورنالاسقان. ول قۇرمەتتى قاراۋىلدىڭ قاتىسۋىمەن وتەتىن رەسمي قابىلداۋلارعا ارنالعان. حولدىڭ ورتاسىنا ءزاۋلىم كۇمبەزدى حرۋستال اسپالى شام ىلىنگەن.
سونىمەن قاتار، ءبىرىنشى قاباتتا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ اتىنان رەسمي قابىلداۋلار وتكىزۋگە ارنالعان سالتانات زالى، مەملەكەت باسشىسىنىڭ ب ا ق وكىلدەرىمەن باسپا ءسوز كونفەرەنسياسى جانە كەزدەسۋلەر وتەتىن زال، سونداي-اق قىسقى باق ورنالاسقان.
ەكىنشى قاباتتا قىزمەتتىك بولمەلەر بار.
ءۇشىنشى قاباتتا مىناداي زالدار ورنالاسقان:
- شىعىس زالى كيىز ءۇي تۇرىنە ورايلاستىرىلىپ، ءمارمار مەن گرانيتپەن بەزەندىرىلگەن.
- ءمارمار زالى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى مەن شەتەل مەملەكەت جانە ۇكىمەت باسشىلارىنىڭ رەسمي ساپارلارى مەن سامميتتەرىنىڭ بارىسىندا قۇجاتتارعا قول قويۋعا ارنالعان. وسى زالدا قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تىركەلگەن شەت مەملەكەتتەر ەلشىلەرىنە سەنىم گراموتالارىن تاپسىرۋ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ناگرادالارىمەن جانە قۇرمەتتى اتاقتارىمەن ماراپاتتاۋ راسىمدەرى وتەدى.
- التىن زال قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ شەتەلدەردىڭ مەملەكەت جانە ۇكىمەت باسشىلارىمەن شاعىن قۇرامدا كەلىسسوزدەرى مەن كەزدەسۋلەرى، مەملەكەت باسشىسىنىڭ شەتەلدىك دەلەگاتسيالارمەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تىركەلگەن شەت مەملەكەتتەر ەلشىلەرىمەن كەزدەسۋلەرى مەن اڭگىمەلەسۋلەرىن وتكىزۋگە ارنالعان.
- دوعال زال قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن شەت مەملەكەتتەردىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى دەلەگاتسيالارمەن كەلىسسوزدەر جانە مەملەكەت باسشىسىنىڭ شەتەلدىك دەلەگاتسيالارمەن، شەتەلدىك ىسكەر توپتار وكىلدەرىمەن كەزدەسۋلەرى مەن اڭگىمەلەسۋلەرى ءۇشىن پايدالانىلادى.
- قوناق بولمە قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ سەنىم گراموتالارىن تاپسىرۋ راسىمىنەن كەيىن شەت مەملەكەتتەر ەلشىلەرىمەن اڭگىمەلەسۋىنە ارنالعان.
- كەڭەيتىلگەن كەلىسسوزدەر زالى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن شەت مەملەكەتتەردىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى دەلەگاتسيالارىمەن كەلىسسوزدەر وتكىزۋىنە ارنالعان.
- قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ زالى قازاقستان رەسپۋبليكاسى قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ وتىرىستارىن وتكىزۋگە ارنالعان.
ءتورتىنشى قاباتتا مىناداي زالدار ورنالاسقان:
- كۇمبەزدى زال مەملەكەت باسشىسىنىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى كەڭەستەر، قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ مينيسترلىكتەر مەن ۆەدومستۆولار، پارتيالار، قوزعالىستار مەن ەلدىڭ شىعارماشىلىق وكىلدەرىمەن كەڭەستەر، قازاقتان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى كونسۋلتاتيۆتىك-كەڭەسشى ورگانداردىڭ وتىرىستارىن وتكىزۋ ءۇشىن پايدالانىلادى.
- وتىرىس زالى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ ۇكىمەتپەن، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ قۇرىلىمدىق بولىمشەلەرىنىڭ باسشىلارىمەن، وبلىستار جانە نۇر-سۇلتان مەن الماتى قالالارىنىڭ اكىمدەرىمەن، مينيسترلىكتەر مەن ۆەدومستۆولاردىڭ باسشىلارىمەن كەڭەستەر، سونداي- اق مەملەكەت باسشىسىنىڭ رەسپۋبليكانىڭ ىسكەر توپتار وكىلدەرىمەن كەزدەسۋلەرىن وتكىزۋگە ارنالعان.
- كەلىسسوزدەر زالى ق ر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ، ق ر پرەزيدەنتى كومەكشىسىنىڭ شەتەلدىك دەلەگاتسيالارمەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تىركەلگەن شەت مەملەكەتتەر ەلشىلەرىمەن، شەتەلدىك ىسكەرلىك توپتار وكىلدەرىمەن كەزدەسۋلەرى مەن اڭگىمەلەسۋلەرى ءۇشىن پايدالانىلادى.
- كىتاپحانادا كىتاپتاردىڭ بىرەگەي كوللەكسياسى جيناقتالعان.
استىڭعى قاباتتاردا ءتۇرلى تەحنيكالىق قىزمەتتەر، گاراج، اس ءۇي مەن اسحانا ورنالاسقان.
جالپى، اقوردانىڭ ىشكى ساۋلەتى مەن بەزەندىرىلۋى قازاقستاننىڭ زاماناۋي مەملەكەتتىك ستيلىن كورسەتەدى. بۇل ستيلدىڭ نەگىزى تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارىندا قالانعان جانە بۇگىن دە ءوزىنىڭ نەگىزگى باعىتتارى - مەملەكەتتىك سيمۆوليكادا، بيلىك بەلگىلەرىندە، رەسمي ۋنيفورمانىڭ پىشىمىندە، ۇلتتىق ۆاليۋتادا ساقتالعان. قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ «اقوردا» رەزيدەنسياسى ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ەڭ ماڭىزدى جانە تانىمال سيمۆولدارىنىڭ ءبىرى مارتەبەسىن يەلەنگەن.
www.akorda.kz
