پرەزيدەنت: ميلليونداعان ادامنىڭ توتاليتاريزم قۇربانى بولعانىن جادىمىزدا ساقتاۋ - قاستەرلى پارىزىمىز
استانا. KAZINFORM - بۇل تۋرالى پرەزيدەنت ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋعا ارنالعان ءىس- شارادا ايتتى.
- ءتول تاريحىمىزدىڭ اقتاڭداق بەتتەرىن اشۋ - اتا- بابالاردىڭ جانە كەيىنگى ۇرپاقتىڭ الدىنداعى قاستەرلى بورىشىمىز. سوڭعى جىلدارى بۇل باعىتتا ناقتى جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر.
وسىدان 5 جىل بۇرىن ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن تولىق اقتاۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرىلدى. كوپتەگەن ساراپشىلار مەن عالىمدار ءۇش جىل بويى تىنىمسىز ەڭبەك ەتتى. مەملەكەتتىك جانە مەكەمەلىك ارحيۆ قۇجاتتارى ەگجەي- تەگجەي زەرتتەلدى. ساياسي قۋعىنعا ۇشىراعان 300 مىڭنان استام ازامات اقتالدى. ەكى جارىم ميلليوننان استام ماتەريالدىڭ قۇپيا بەلگىسى الىنىپ تاستالدى.
كوميسسيا زەرتتەگەن قۇجاتتار نەگىزىندە 72 تومدىق جيناق دايىندالدى. قۋعىن- سۇرگىن كەزىندە الاشوردا قايراتكەرلەرىنە قاتىستى قوزعالعان ىستەر 12 توم بولىپ جارىققا شىقتى. بۇل ەڭبەكتى ازىرلەۋ بارىسىندا بۇرىن ەش جەردە جاريا ەتىلمەگەن قۇجاتتار العاش رەت عىلىمي اينالىمعا ەنگىزىلدى، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
سونداي- اق پرەزيدەنت ءارحيۆىنىڭ جانىنان ХХ عاسىرداعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇجاتتارىن زەرتتەۋمەن اينالىساتىن ارنايى ورتالىق اشىلدى.
- بۇرىن قۇپيا بولىپ كەلگەن 700 مىڭ قۇجات، ياعني قىلمىستىق ءىس وسى ورتالىققا تاپسىرىلدى. بۇل - شىن مانىندە، ەلىمىزدە بۇرىن- سوڭدى بولماعان وتە اۋقىمدى جۇمىس.
اشىعىن ايتۋىمىز كەرەك، باسقا مەملەكەتتەردە وسىنداي كولەمدى زەرتتەۋلەر ءالى جاسالعان جوق. مۇنىڭ ءبارى - زەرتتەۋشى مامانداردىڭ قاجىرلى ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى. مەن ەل تاريحىن زەردەلەۋگە بەلسەنە اتسالىسقان بارشا ازاماتتارعا، سونىڭ ىشىندە كوميسسيا مۇشەلەرىنە شىن جۇرەكتەن ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن. ولاردىڭ ەڭبەگى مىندەتتى تۇردە ماراپاتتالادى. قازىرگى تاڭدا عالىمدارىمىز جينالعان دەرەكتەردى جۇيەلەپ، ءبىر ىزگە ءتۇسىرىپ جاتىر. بۇل - ۇلت كەلەشەگىنە قاجەتتى اسا ماڭىزدى جۇمىس، - دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى قوعامدا جوعارى ازاماتتىق جاۋاپكەرشىلىك سالتانات قۇرۋعا ءتيىس ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
- ءتول شەجىرەمىزدى مۇقيات زەرتتەۋىمىز جانە تەرەڭ ءبىلۋىمىز قاجەت. بۇل - اكسيوما. ۇلتىمىزدىڭ تاريحىن بىلمەي، ەڭ باستىسى، ونى تەرەڭ تۇسىنبەي، قازىرگى زامانعى ءتۇرلى ساياسي ۇردىستەر تۋرالى دۇرىس پايىم جاساۋ مۇمكىن ەمەس. ميلليونداعان ادامنىڭ توتاليتاريزم قۇربانى بولعانىن جادىمىزدا ساقتاۋ - قاستەرلى پارىزىمىز. تاريحتى بۇرمالاۋعا، سول كەزەڭدەگى مەملەكەتتىڭ ادامگەرشىلىككە جاتپايتىن زۇلىم ساياساتىن اقتاۋعا مۇلدەم بولمايدى. سونداي-اق تاريحتى ساياساتتىڭ قولشوقپارى ەتىپ، پوپۋليستىك يدەيالاردى ناسيحاتتايتىن، ەل ىشىنە ىرىتكى سالاتىن قۇرال رەتىندە پايدالانۋعا جول بەرمەۋگە ءتيىسپىز. ءبىزدىڭ قوعامدا جوعارى ازاماتتىق جاۋاپكەرشىلىك سالتانات قۇرۋعا ءتيىس.
قۋعىن-سۇرگىن مەن اشارشىلىقتان ەڭ كوپ زارداپ شەككەن قازاق حالقى بولسا دا، بۇل بۇرىنعى كەڭەس مەملەكەتىندە ءومىر سۇرگەن بارلىق دەرلىك حالىقتاردىڭ باسىنا تۇسكەن قاسىرەت. سوندىقتان مۇنداي ناۋبەتتەر ەشقاشان قايتالانباۋى ءۇشىن ودان ساباق الۋ وتە ماڭىزدى.
حالقىمىز ۇلى دالا وركەنيەتىنىڭ بىرەگەي مادەني كودىن ساقتاپ كەلەدى. سونىڭ ارقاسىندا ءبىز ەل تاعدىرى سىنعا تۇسكەن قاتەردىڭ ءبارىن ەڭسەرىپ، ءاردايىم ار- نامىسىمىزدى بيىك ۇستاي بىلدىك. جۇرتىمىز ەڭ قيىن كۇندەردىڭ وزىندە ىنتىماق، گۋمانيزم، باۋىرلاستىق سياقتى قۇندىلىقتاردان اجىراعان جوق. ءتۇرلى ناۋبەتتەن جاپا شەككەندەردىڭ بارىنە كومەك قولىن سوزدى. سول سەبەپتى ءوزارا قامقورلىق، جاۋاپكەرشىلىك، توزىمدىلىك سياقتى قاسيەتتەر ۇلتتىق بولمىسىمىزدىڭ سيپاتىنا اينالدى، - دەدى ول.
ايتا كەتەلىك پرەزيدەنت «الجير» ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە توتاليتاريزم قۇرباندارىنىڭ مەموريالدى- مۇراجاي كەشەنىنە بارعان ەدى.
