قىتايدا بالادان گورى ءيت كوبەيىپ بارادى

استانا. قازاقپارات - قىتايدا بالاعا قاراعاندا ءيت كوبەيىپ بارادى. ميلليونداعان ادام ءسابيدىڭ ورنىنا ءيت پەن مىسىق باعىپ وتىر. اسىرەسە جاستار پەرزەنت سۇيگەننەن گورى ءتورت اياقتىلاردى اسىراعاندى ءجون سانايدى. قازىر قىتايدا ءيت، مىسىقتىڭ كوبەيگەنى سونشا وزىندىك نارىق قالىپتاسقان.

ونداعى قاراجات اينالىمى ءبىزدىڭ اقشاعا شاققاندا 21 تريلليون تەڭگەگە جەتەدى. جەرگىلىكتى بيلىك بۇعان ءبۇتىن ءبىر سالا رەتىندە قارايدى. ءسويتىپ، قىتاي جۇرتى ءيت اسىراۋعا نەگە قۇمار؟

قىتايدا 80 ميلليونعا جۋىق ادام ءيت پەن مىسىق اسىرايدى. ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك ولاردىڭ قولىندا 120 ميلليونعا تارتا ءۇي جانۋارى بار. بۇل ەلدەگى 4 جاسقا دەيىنگى بالالاردىڭ سانىنان كوپ. ءبۇتىن ءبىر يندۋستريا قالىپتاسقان. كلونداۋدان باستاپ، ولارعا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىنا دەيىن جۇمىس ىستەيدى. ءساندى ءجۇن قىرقۋ ورىندارى مەن دۇكەندەردەن بولەك ارنايى مەيرامحانالار مەن قوناقۇيلەر دە بار.

بۇل بەيجىڭدەگى ەڭ تانىمال ءيت پەن مىسىققا ارنالعان قوناق ءۇي. مۇندا كەم دەگەندە 15 مىسىق، 20 كۇشىك سىيادى. قىزمەتتىڭ ءتۇر-ءتۇرى كورسەتىلەدى. تاماقتاندىرۋدان باستاپ، ءجۇنىن قىرقۋ، جۋىندىرۋ تاعىسىن تاعى كەتە بەرەدى. ەڭ قىزىعى بۇنىڭ قوجايىندارى الەمنىڭ كەز كەلگەن نۇكتەسىندە ءجۇرىپ ءيتىنىڭ قانداي تاعام جەپ، نە ىستەپ جاتقانىن كورە الادى. مۇنى كوبىنەسە ساياحاتتا، ءىس-ساپاردا جۇرگەن قىتايلار ءجيى پايدالانادى.

بۇل قوناقۇيدە يتتەردى دەنە تۇرقىنا قاراي ەكىگە بولەدى. قىزمەت كورسەتۋ قۇنى دا سوعان بايلانىستى. مىسالى، ءبىر تۇنەپ شىققانى 14 مىڭ تەڭگەدەن باستالادى. وعان ءبىر مەزگىل تاماعى كىرەدى. قوسىمشا اقى تولەنسە جۋىندىرادى. سەرۋەنگە شىعارىپ ءجۇنىن قىرقادى. ءتىپتى تىرناعىنا دەيىن الىپ بەرەدى.

ماسەلەن، مىنا ءيتتىڭ تۇقىمى ەۋروپادا كوپ تاراعان. كورەيا مەن قىتايدا سۇيكىمدىلىگىمەن تانىمال. باعاسى دا قىمبات. مىنا كۇشىكتىڭ قۇنى ءبىزدىڭ تەڭگەمەن 6,5 جارىم ميلليون تەڭگە تۇرادى ەكەن. سۇرانىس وتە جوعارى. بۇل كۇشىكتەر سۇيكىمدى ءارى اسىراۋعا قولايلى بولادى. توبە ءجۇنىن كەسىپ، ءتۇرلى ءسان ۇلگىسىن جاساۋعا بولادى. مۇنداي كۇشىكتەرگە اسىرەسە قىزدار كوپ قىزىعادى. بۇدان باسقا دا باعاسى تومەن يتتەر بار. ەڭ ارزاندارىنىڭ قۇنى 1,2 - 1,6 ميلليون تەڭگەنىڭ اراسىندا.

قىتايدا يتتەردى كاسىبي كۇتىپ، باپتاۋدى ۇيرەتەتىن ارنايى وقۋ ورىندارى دا بار. يت- مىسىققا ارنالعان دۇكەندە يەلەرى قالاعانىن تابا الادى. ءيت پەن كۇشىكتىڭ قالپاقتارى مەن 4 اياعىنا ارنالعان اياق-كيىم. يتتەردىڭ جاتاردا، سەرۋەندەنگەندە كيەتىن كيىمدەرى بار. قوجايىنى ءيتىن توي- تومالاققا اپارعان كەزدە كيگىزەتىن كيىم قۇنى 78-80 مىڭ تەڭگەنىڭ كولەمىندە. مىنانى ءبىزدىڭ اۋىلدىڭ يتتەرى كورسە ەڭىرەپ تۇرىپ ۇليتىن شىعار؟! قىتايلار ءبىر ءيتتى 10 ميلليون تەڭگەگە ءتىپتى ودان دا جوعارى باعاعا ساتىپ الۋعا دايىن. ال ولاردى كۇتىپ-باعۋعا كەتەتىن شىعىن بىرنەشە ەسە كوپ.

بۇل ەلدىڭ جاستارى بالالى بولۋدان گورى ءيت نەمەسە مىسىق اسىراعاندى ءجون كورەدى. اسىرەسە 1990 مەن 2000- جىلدار ارالىعىندا تۋعان ازاماتتار اراسىندا ءجيى كەزدەسەدى. مامانداردىڭ ايتۋىنشا بۇعان ەلدەگى 1980 -جىلدارى قابىلدانعان «ءبىر وتباسىعا ءبىر بالا» ساياساتىنىڭ كەسىرى تيگەن كورىنەدى. ونىڭ ۇستىنە قىتايدا بالاعا ءبىلىم بەرۋ، تاربيەلەپ جەتكىزۋ ۋاقىت پەن كوپ قارجىنى تالاپ ەتەدى. باسپانا ماسەلەسى دە وزەكتى. وعان كوپ ادامنىڭ جاعدايى كەلە بەرمەيدى.

ەجەلگى قىتايدا ءيت يمپەراتور قورعانىسىنىڭ ەڭ سوڭعى شەبى بولعان دەسەدى. تاريحي دەرەكتەرگە جۇگىنسەك، كىشكەنتاي ءيت ونىڭ جەڭىندە جاسىرىنعان ەكەن. ال قاۋىپ تونگەن جاعدايدا سەكىرىپ شىعىپ قوجايىنىن قورعايتىن بولعان.

24.kz