قىرعىزستان تەمەكىگە توسقاۋىل قويۋ ءۇشىن سالىقتى ارتتىرماق
استانا. KAZINFORM - قىرعىزستاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ باسشىسى ەركين چەچەيبايەۆ ەل حالقىنىڭ قوعامدىق دەنساۋلىعىن جاقسارتۋ ماقساتىندا تەمەكىگە سالىناتىن اكتسيزدىك سالىقتى ارتتىرۋدى ۇسىندى، دەپ حابارلايدى Kazinform ءتىلشىسى.
ۆەدومستۆونىڭ مالىمەتىنشە، قىرعىزستاندا تەمەكى تۇتىنۋ - ءولىم مەن مۇگەدەكتىكتىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى.
دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ (د د س ۇ) باعالاۋىنشا، قىرعىزستاندا تەمەكى تۇتىنۋدان تۋىندايتىن اۋرۋلار سالدارىنان جىل سايىن 30 جاستان اسقان 6 مىڭنان استام ادام قايتىس بولادى (شامامەن 5 مىڭ ەر ادام جانە 1 مىڭ ايەل). بۇل ءولىم-ءجىتىم جاعدايلارىنىڭ جارتىسىنان استامىن جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارى قۇرايدى. تەمەكى شەگۋدەن تۋىندايتىن تەك جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىنا بايلانىستى ەكونوميكالىق شىعىندار 17 ميلليارد سومنان اسادى.
سونداي-اق قىرعىزستاندا 35- 69 جاس ارالىعىنداعى ەر ادامداردىڭ %30- عا جۋىعى تەمەكى تۇتىنۋ سالدارىنان قايتىس بولادى، بۇل جاس توبىندا كۇتىلەتىن ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى 21 جىلعا قىسقارادى.
دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى زەرتتەۋلەرىنە سايكەس، سالىقتاردىڭ ارتۋى تەمەكى ونىمدەرىنىڭ باعاسىن قىمباتتاتىپ، ەرەسەكتەر، جاستار جانە جاسوسپىرىمدەر اراسىندا تەمەكى تۇتىنۋ دەڭگەيىن تومەندەتۋگە ىقپال ەتەدى. دامۋشى ەلدەردە تەمەكى باعاسىنىڭ ناقتى %10- عا ءوسۋى بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى شىلىم شەگۋشىلەر سانىن %8- عا ازايتادى.
2015 -جىلى قىرعىزستاندا جۇقپالى ەمەس اۋرۋلاردان كەلگەن ەكونوميكالىق شىعىندار 17,1 ميلليارد سومدى (ەلدىڭ جىلدىق ج ءى ءو- ءنىڭ %3,9- ى) قۇرادى. وسى اۋرۋلاردان بولاتىن مەزگىلسىز ءولىم ەل ەكونوميكاسىنا 10,4 ميلليارد سوم شىعىن اكەلەدى. تەمەكى تۇتىنۋدى ازايتۋعا باعىتتالعان شارالاردىڭ قۇنى نەبارى 0,14 ميلليارد سومدى قۇرايدى. ال جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارى مەن قانت ديابەتىن ازايتۋعا 175 ميلليارد سوم جۇمسالعان.
قىرعىزستاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى ەركين چەچەيبايەۆ تەمەكىگە قولجەتىمدىلىكتى شەكتەۋدەن قورىقپاۋعا، سالىقتى ارتتىرۋ ارقىلى ناقتى قادام جاساۋعا شاقىردى.
- قىرعىزستان بۇل تۇرعىدا تمد كەڭىستىگىندە كوشباسشى ەلگە اينالا الادى. بۇل ەلدىڭ ءوسىپ كەلە جاتقان ۇرپاعىن امان الىپ قالۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. قۇمار شىلىمقورلار تەمەكى قانشا تۇرسا دا شەگە بەرەدى، ءبىراق جوعارى باعا بالالار مەن جاسوسپىرىمدەردى ويلانۋعا ءماجبۇر ەتەدى، - دەدى مينيستر.
بۇعان دەيىن قىرعىزستاندا سوگىس العان شەنەۋنىكتەرگە شەتەلگە ءىسساپارلارعا شىعۋعا تىيىم سالىنعانى انىقتالدى.
