قالىڭ مالدى ءماھىر دەپ ساناۋعا بولادى - ءدىني باسقارما ءپاتۋا شىعاردى
استانا. KAZINFORM - قازاق داستۇرىندە قالىڭ مال - قالىڭدىق ءۇشىن بەرىلەتىن مال-دۇنيە. ەگەر ەكى جاس اجىراسقان جاعدايدا قالىڭدىق مالى قىزدىڭ يەلىگىندە قالاتىن بولعان. وسى تۇرعىدان قالىڭمالدى ءماھىر دەپ ساناۋعا بولادى.
بۇل ءپاۋتانى قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ عۇلامالار كەڭەسى مالىمدەدى.
قازاق داستۇرىندەگى قالىڭ مالدى يسلام شاريعاتىنداعى ءماھىر دەپ ەسەپتەۋگە قاتىستى عالىمداردىڭ بىرنەشە كوزقاراسى بار. كەيبىر حورەزمدىق جانە ودان دا باسقا عالىمدار قىزدىڭ ارتىنان كەلەتىن قالىڭ مالدى تەزدەتىپ بەرىلەتىن ءماھىر دەپ ساناعان.
يمام ءال- كاساني «نەكە قيۋ بارىسىندا قىز رازىلىعىن اشىق ايتۋعا ۇيالعانىنداي، ءماھىرىن سۇراۋعا دا قىسىلادى. قىزدىڭ ۇندەمەۋى ونىڭ رازىلىعىن بىلدىرگەنىندەي، ءماھىرىن اكەسى الىپ جاتقاندا دا ۇندەمەۋى رازى ەكەندىگىن بىلدىرەدى. ادەتتە اكەسى ءماھىردى العاننان كەيىن ۇستىنە قاراجات قوسىپ، قىزدىڭ ارتىنان جيھازىن الىپ بارادى»، - دەپ جازعان.
كەيبىر عالىمدار قالىڭ مالدى ۇزاتىلىپ جاتقان قىزعا بەلگىلى ءبىر نارسەنىڭ (جيھاز ت. ب. ) ەسەسىنە بەرىلەتىن سىيلىق دەگەن. يبن ابيدين: «نەكە قياردا «دۋستيماندى» ءماھىر دەپ ايتسا، وندا ول تەزدەتىلىپ بەرىلگەن ءماھىر ەسەبىندە بولادى ءارى كۇيەۋى جاساۋىن الىپ كەلۋدى تالاپ ەتە المايدى. ال نەكە قياردا ءماھىر دەپ ايتىلماسا، ول قارىمتا قايتارۋ شارتىمەن بەرىلگەن سىيلىق بولىپ سانالادى. مۇنداي جاعدايدا ادەت- عۇرىپقا ساي قىز تاراپىنان جاساۋ تالاپ ەتە الادى»، - دەگەن.
عۇلامالار كەڭەسىنىڭ شەشىمىمەن: كۇيەۋى تاراپىنان بەرىلەتىن قالىڭ مالدى قىزدىڭ رازىلىعىمەن ماھىرگە جاتقىزۋعا جانە ارتىنان الىپ باراتىن جاساۋىنا پايدالانۋعا بولادى.
ال «اكە ەڭبەگى»، «انا ءسۇتى» سەكىلدى قىزدىڭ اكە-شەشەسىنە، تۋىستارىنا بەرىلەتىن مال-مۇلىك ماھىرگە سانالمايدى. سونداي-اق، قىزدىڭ جاساۋىن اكەسى ءوز مۇلكىنەن الىپ بەرسە، بۇل ءماھىر بولىپ ەسەپتەلمەيدى.
«قالىڭ مال بەرىلمەيتىن ولكەلەردە نەكە قيۋ بارىسىندا ءماھىردى بەلگىلەۋى ءتيىس. ءماھىر بەلگىلەنبەگەن جاعدايدا نەكەسى دۇرىس بولادى. ءبىراق كۇيەۋى ءماھىر- ميسل بەرەدى»، - دەپ جازىلعان ءمۇفتيات سايتىندا.
وسىعان دەيىن Kazinform اگەنتتىگى ۇلتىمىزدىڭ تال بەسىكتەن جەر بەسىككە دەيىنگى عۇمىرىنداعى ماڭىزدى سالت- داستۇرلەرىن ۇسىنعان ەدى.
اۆتور
ايجان سەرىكجان قىزى