ەلىمىزدەگى ەڭ ۇلكەن جىلىجاي 1 ميلليون دوللار شىعىنعا ۇشىراۋى مۇمكىن
ەكىباستۇزداعى «Greenhouse Qaztomat» جىلىجايىنان وسىمدىك كارانتينى ماماندارى Tobamovirus - قوڭىر قاتپارلى ۆيرۋسىن انىقتادى دەپ حابارلايدى Kazinform.
اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى اگروونەركاسىپتىك كەشەندەگى مەملەكەتتىك ينسپەكسيا كوميتەتىنىڭ پاۆلودار وبلىستىق اۋماقتىق ينسپەكسياسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ارمان شۇيكەنوۆ قىزاناقتىڭ قۇرامىنان قوڭىر قاتپارلى ۆيرۋس شتامدارى تابىلعانىن راستادى.
«ول بويىنشا وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا جىلىجاي باسشىلىعىنا العاشقى ۇيعارىمدى جىبەرگەن ەدىك. كەيىن ءبىزدىڭ ماماندارىمىز كاسىپورىننىڭ وسىمدىكتەرىنەن تاعى دا سىناما العان. ونىڭ بارلىعىن استاناداعى رەسپۋبليكالىق وسىمدىكتەر كارانتينى ورتالىعىنا جونەلتكەنبىز. قازىر ناتيجەسىن كۇتىپ وتىرمىز. ەگەر زەرتحانا ۆيرۋستىڭ تارالعانىن راستاسا، جىلىجايدىڭ الگى گيبريدتى قىزاناقتار ەگىلگەن جەرىن تولىق قۇرتۋعا تۋرا كەلەدى» دەيدى ينسپەكتور.
دەيتۇرعانمەن، كاسىپورىن باسشىلىعى پاۆلودار وبلىستىق اۋماقتىق ينسپەكسياسىنىڭ ۇيعارىمىمەن كەلىسكىسى جوق.
«جىلىجايدا وسىرىلگەن قىزاناقتىڭ جاڭا سورتى جۋىقتا نيدەرلاندىدان جەتكىزىلگەن. گيبريدتى سورتتىڭ تۇقىمىنا توباما ۆيرۋسقا قارسى ۆاكسينا ەگىلگەن، سوندىقتان ونىڭ قۇرامىندا قوڭىر قاتپارلى ۆيرۋستىڭ شتامدارى بولۋى مۇمكىن»، دەيدى «Greenhouse Qaztomat» ج ش س- ءنىڭ ديرەكتورى اڭسات جاناتايەۆ.
شارۋاشىلىقتىڭ يەلىگىندە 30 گەكتار جىلىجاي كەشەنى بار. سونىڭ 20 گەكتارىنا جاڭا گيبريد ەگىلگەن.
ەگەر جەرگىلىكتى ينسپەكسيانىڭ ۇيعارىمى ورىندالاتىن بولسا، جىلىجايدىڭ ۇشتەن ەكىسى كارانتينگە جابىلىپ، كاسىپورىن ادام ايتقىسىز شىعىنعا ۇشىرايدى.
تەك جاڭا سورتتى ساتىپ الۋعا سەرىكتەستىك 100 ميلليون تەڭگە جۇمساعان.
ال ساتىپ الىنعان تەحنولوگيا مەن بارلىق شىعىندار ەسەپتەلسە، ەڭبەك ۇيىمى جالپى سوماسى 1 ميلليون ا ق ش دوللارى كولەمىندە شىعىنعا باتادى.
بۇل جاعداي تۇپتەپ كەلگەندە كاسىپورىندى بانكروتتىق جاعدايعا اپارۋى مۇمكىن دەپ ەسەپتەيدى ەكونوميستەر.
جىلىجايدا بۇگىندە 500-دەن استام ادام ەڭبەك ەتەتىنىن ەسكە سالايىق.
جىلىنا 6-8 مىڭ توننا ءونىم بەرەتىن شارۋاشىلىقتىڭ قىزاناقتارى ەلىمىز بويىنشا Small جانە Magnum سياقتى ءىرى ساۋدا جەلىلەرىندە تۇراقتى ساتىلادى.
ال بۇل ساۋدا جەلىلەرىنە بۇگىندە رەسەيلىك ءىرى جىلىجاي كەشەندەرى كوز سالىپ وتىرعانى ءمالىم.
جالپى ەكىباستۇزدىق جىلىجايداعى كوكونىستەر جاساندى جارىقتاندىرۋ ارقىلى گوللاند تەحنولوگياسى بويىنشا قورعالعان توپىراقتا وسەدى.
ال تۇقىم تولىقتاي نيدەرلاندتان، وسىمدىكتەردى توزاڭداندىرۋعا ارنالعان ارالار انگليادان جەتكىزىلىپ وتىر.
تىڭايتقىشتار دا شەتتەن ساتىپ الىنادى. تەك ءوسىپ شىققان ءونىم عانا وتاندىق سانالادى. بۇل دا جىلىجاي شارۋاشىلىعى ءۇشىن ۇلكەن ماسەلە.
2015 -جىلى يوردانيا مەملەكەتىندە العاش تىركەلگەن Tobamovirus (ToBRF) — قىزاناق جەمىستەرىنىڭ قوڭىر قاتپارلى ۆيرۋسى بۇگىندە الەمدەگى جىلىجاي سالاسى ءۇشىن وتە قاۋىپتى بولىپ تۇرعانى انىق.
ۆيرۋس يزرايلدە، مەكسيكا مەن قىتايدا، كەيىننەن ا ق ش پەن ەۋروپا ەلدەرىنە تاراپ كەتتى. قىزاناق پەن بۇرشاق ەگەتىندەر ءۇشىن وتە قاۋىپتى.
جوعارى پاتوگەندى ءارى ۇزاق ۋاقىت بويى تۇقىمداردا، وسىمدىكتەردە ومىرشەڭ بولىپ قالا بەرەدى.
جىلىجاي القاپتارىنا تۇسسە، ءبىر اپتانىڭ ىشىندە وسىمدىكتەردى تىپ-تيپىل ەتىپ قۇرتادى.
ToBRF جاڭا ۆيرۋس ءتۇرى بولعاندىقتان كارانتين مەن وسىمدىك قورعاۋ جونىندەگى ەۋروپالىق جانە جەرورتا تەڭىزىندەگى ۇيىمىنىڭ ارنايى تىزىمىنە الىنعان.
سوعان وراي ەۋروپا مەن ت م د مەملەكەتتەرى ودان ساقتانۋدىڭ، ەل اۋماقتارىندا تارالىپ كەتۋىنىڭ الدىن الۋ ءىس-شارالارىن تۇراقتى جۇرگىزىپ كەلەدى.
وكىنىشكە قاراي بۇل ۆيرۋستىڭ ەمى جوق. الەمدەگى قىزاناق وسىرۋشىلەر ۆيرۋسكە قارسى كۇش بىرىكتىرىپ، نەبىر پرەپاراتتاردى قولدانىپ كورگەن. ناتيجە بولمادى.
ءوسىپ تۇرعان وسىمدىككە تۇسسە، جاپىراعى ءوز بەتىمەن سارعايىپ، كەيىن تولىق قۋراپ ولەدى. عالىمدار ءتىپتى ونىڭ قوزدىرعىشى 100 گرادۋس تەمپەراتۋرادا عانا جويىلاتىنىن انىقتاعان.
