جاساندى ينتەللەكت جانە ازاماتتىق قورعانىس - بۇگىنگى ءماجىلىس وتىرىسىنىڭ باستى تاقىرىپتارى
استانا. KAZINFORM - بۇگىن ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا دەپۋتاتتار «جاساندى ينتەللەكت تۋرالى» جاڭا زاڭ جوباسىن ءبىرىنشى وقىلىمدا، «ازاماتتىق قورعاۋ ماسەلەلەرى» بويىنشا زاڭنامالىق تۇزەتۋلەردى ەكىنشى وقىلىمدا قارايدى.
12-مامىردا ءماجىلىس سپيكەرى ەرلان قوشانوۆتىڭ توراعالىعىمەن بيۋرو وتىرىسى ءوتىپ، وندا بۇگىنگى جالپى وتىرىستىڭ كۇن ءتارتىبى ناقتىلانعان بولاتىن.
سونىمەن ءبىرىنشى وقىلىمدا ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ قاراۋىنا «جاساندى ينتەللەكت تۋرالى» جاڭا زاڭ جوباسى جانە وعان ىلەسپە تۇزەتۋلەر ۇسىنىلادى. اتالعان زاڭ جوبالارىن مەملەكەت باسشىسىنىڭ ۇلتتىق قۇرىلتاي وتىرىسىندا بەرگەن تاپسىرمالارىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن ءماجىلىس دەپۋتاتتارى ازىرلەپ وتىر. ەستە بولسا، سول قۇرىلتايدا قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇكىمەت وزىق تسيفرلىق تاسىلدەردى جانە جاساندى ينتەللەكتىنى جاپپاي ەنگىزۋ ءۇشىن قولايلى ورتا قالىپتاستىرۋعا ارنالعان جۇمىستى ەسەلەپ كۇشەيتۋگە تيىستىگىن باسا ايتقان ەدى.
- مەن جاپپاي سيفرلاندىرۋ مەن جاساندى ينتەللەكتىنى بارلىق سالاعا كەڭىنەن ەنگىزۋ ماسەلەسىنە ۇنەمى نازار اۋدارامىن. قازىر قاي ەلدىڭ جاڭا تەحنولوگيالاردى ءوز پايداسىنا جاراتا الاتىنى، قاي ەلدىڭ كوش سوڭىندا قالاتىنى انىقتالىپ جاتقان شەشۋشى كەزەڭگە قادام باستىق. ەكونوميكانىڭ بارلىق سالاسى جانە ەڭبەك نارىعى جاساندى ينتەللەكتىنىڭ تىكەلەي قاتىسۋىمەن تۇبەگەيلى وزگەرىپ جاتىر. ادامزات تىرشىلىگىنىڭ ءمانى مەن قالىبى باسقاشا سيپات الىپ بارادى. وسى ورايدا، يننوۆاتسيالار ەكونوميكاسى دەگەن جاڭا قۇبىلىس پايدا بولدى. وندا وزگەشە ويلاۋ قابىلەتى، شىعارماشىلىق تۇرعىداعى جاڭاشىلدىق جانە الەۋمەتتىك داعدىلار الدىڭعى قاتارعا شىعادى. جاساندى ينتەللەكتىنى قولدانۋ بيۋدجەت قاراجاتىن پايدالانۋ تيىمدىلىگىن بارىنشا ارتتىرۋعا، سالىق جانە كەدەن ءىسىن جۇرگىزۋدىڭ ساپاسىن جاقسارتۋعا، مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ سالاسىن وڭتايلاندىرۋعا، سونداي-اق ازاماتتار مەن مەملەكەت اراسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىل ۇردىستەرىنىڭ ءبارىن ودان ءارى جەڭىلدەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سول سەبەپتى سيفرلاندىرۋ جانە جاساندى ينتەللەكت ماسەلەلەرىمەن جەكە ءوزىم اينالىسىپ جاتىرمىن، - دەگەن ەدى پرەزيدەنت.
جاڭا زاڭ جوباسىنىڭ ماقساتى - جاساندى ينتەللەكت تەحنولوگيالارى مەن جۇيەلەرىن قولدانۋعا ارنالعان ءبىرىڭعاي قۇقىقتىق نەگىز قالىپتاستىرۋ، ولاردى ءارتۇرلى سالالاردا قاۋىپسىز، ەتيكالىق جانە ءتيىمدى پايدالانۋدى قامتاماسىز ەتۋ. ىلەسپە تۇزەتۋلەر جاساندى ينتەللەكتىنى پايدالاناتىن ونىمدەرگە قاتىستى تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋدى، مۇنداي جۇيەلەر ارقىلى وڭدەلەتىن دەربەس دەرەكتەردىڭ قورعالۋىن، سونداي-اق جاساندى ينتەللەكت كومەگىمەن جاسالعان مەدياونىمنىڭ تاراتىلۋ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدى كوزدەيدى. سونىمەن قاتار جاساندى ينتەللەكت جۇيەلەرىنىڭ يەلەرى نەمەسە مەنشىك يەلەرى ءۇشىن اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىك ەنگىزىلەدى. نەگىزگى بايانداماشى - ەكونوميكالىق رەفورما جانە وڭىرلىك دامۋ كوميتەتىنىڭ حاتشىسى ەكاتەرينا سمىشليايەۆا.
دەپۋتاتتاردىڭ قاراۋىنا ەكىنشى وقىلىمدا «ازاماتتىق قورعاۋ ماسەلەلەرى» بويىنشا زاڭنامالىق تۇزەتۋلەر ۇسىنىلادى. ولار ءتيىستى ورگاندار قىزمەتكەرلەرىنىڭ الەۋمەتتىك مارتەبەسىن ارتتىرۋعا، ادامدار كوپ جينالاتىن نىسانداردى پايدالانۋعا بەرۋ كەزىندە ءورت قاۋىپسىزدىگى باقىلاۋىن قايتارۋعا، سونداي-اق ءبىرقاتار باسقا نورمانى ىسكە اسىرۋعا باعىتتالعان. زاڭ جوباسىن ەكىنشى وقىلىمعا دايىنداۋ بارىسىندا دەپۋتاتتار ازاماتتىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ مۇقتاج قىزمەتكەرلەرىنىڭ تۇرعىن ءۇي ماسەلەلەرىن شەشۋگە قاتىستى تۇزەتۋلەر ەنگىزدى. اتاپ ايتقاندا، تۇرعىن ءۇي تولەمدەرىن الۋ قۇقىعىن بەرۋ جانە قىزمەتتىك پاتەرلەردى جەكەشەلەندىرۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋ ۇسىنىلىپ وتىر. زاڭ جوباسى بويىنشا نەگىزگى باياندامانى ەكولوگيا ماسەلەلەرى جانە تابيعات پايدالانۋ كوميتەتىنىڭ مۇشەسى ايان زەينۋللين جاسايدى.
زاڭ جوباسى ازاماتتىق قورعاۋ جۇيەسىن كەشەندى جەتىلدىرۋگە، ازاماتتىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنىڭ الەۋمەتتىك جانە قۇقىقتىق مارتەبەسىن جاقسارتۋعا، ءورت جانە ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى نورمالاردى وزەكتەندىرۋگە، ازاماتتىق قورعانىس تەتىكتەرىن دامىتۋ مەن توتەنشە جاعدايلاردىڭ الدىن الۋ جانە ولاردى جويۋ جونىندەگى شارالاردىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان. قۇجاتتى قابىلداۋ قاۋىپ-قاتەرلەرگە دەن قويۋدىڭ قۇقىقتىق جانە ۇيىمداستىرۋشىلىق نەگىزىن كۇشەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ازاماتتىق قورعاۋ جۇيەسىنىڭ ورنىقتى جۇمىس ىستەۋى ءۇشىن جاعداي جاسايدى.
ءماجىلىس بۇگىن زاڭ جوباسىن ەكىنشى وقىلىمدا ماقۇلداعان جاعدايدا ول پارلامەنت سەناتىنىڭ قاراۋىنا جىبەرىلەدى.
سونداي- اق پالاتا قاراۋىنا 2009 -جىلعى 9-ماۋسىمداعى ەۋرازيالىق تۇراقتاندىرۋ جانە دامۋ قورىن قۇرۋ تۋرالى شارتقا وزگەرىستەر ەنگىزۋ جونىندەگى حاتتامانى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى زاڭ جوباسى ەنگىزىلىپ وتىر. قور وعان مۇشە مەملەكەتتەردەگى ەكونوميكالىق جانە قارجىلىق تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋگە، تۇراقتى دامۋعا جاردەمدەسۋ ماقساتىمەن قۇرىلعان. حاتتاما قوردى دەربەس حالىقارالىق ۇيىم رەتىندە قايتا قۇرۋدى كوزدەيدى.
سونىمەن قاتار ءماجىلىس فرانتسيا رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتىمەن جاسالعان رەادميسسيالاۋ تۋرالى كەلىسىمدى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى جاڭا زاڭ جوباسىن جۇمىسقا الاتىن بولادى.
ادەتتەگىدەي، ءار زاڭ دەپۋتاتتار تاراپىنان تالقىلانىپ بولعاننان كەيىن نەگىزگى بايانداماشىلار ب ا ق وكىلدەرىنىڭ الدىنا شىعىپ، تىلشىلەر تاراپىنان تۋىنداعان ساۋالدارعا جاۋاپ بەرەدى.
ال ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىنىڭ كۇن تارتىبىنە شىعارىلعان ماسەلەلەر قارالىپ بولعاننان سوڭ دەپۋتاتتار ۇكىمەت مۇشەلەرىنىڭ اتىنا دەپۋتاتتىق ساۋالدار جولداۋى مۇمكىن.
اۆتور
مارلان جيەمباي
