«جاڭبىر ادامى» التاي اينابەك الماتىنىڭ اۋاسىن قالاي تازارتپاق
الماتى. KAZINFORM - الماتىنىڭ تومەنگى بولىگىنە اۋانى تۇتىننەن، ىستان جانە ۋلى زاتتاردان تازالايتىن ارنايى بەس قۇرىلعى ورناتىلدى. جوبا اۆتورى، ونەرتاپقىش التاي اينابەك قازاقپارات تىلشىسىنە جۇيەنىڭ قالاي جۇمىس ىستەيتىنىن ايتىپ بەردى.

بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنىڭ استاناسى ابۋ دابيدە تىركەلگەن كليماتتى وزگەرتۋ تەحنولوگيالارى حالىقارالىق ورتالىعىنىڭ (International Center of Climate Change Technologies) باسشىسى، ينجەنەر التاي اينابەكتىڭ ايتۋىنشا، كليماتتىق تەحنولوگيا - الەمدە ەندى قارقىن الىپ كەلە جاتقان سالا.
- سول باعىتتا ءبىز دە جۇمىسىمىزدى باستادىق. ياعني، كليماتتىق تەحنولوگيانى پايدالانۋ ارقىلى الماتىنى تۇتىننەن تازالاعىمىز كەلەدى. بۇل - جاڭبىر شاقىرۋ، لاستانۋ دەڭگەيىن تومەندەتۋ جانە اۋانى جاقسارتۋ تەحنولوگياسىنىڭ ءبىر عانا رەجيمى. تەحنولوگيا جاڭا بولعاندىقتان عىلىمعا باسقا جول ارقىلى كەلەيىك دەپ ۇيعاردىق. ياعني، تەحنولوگيانىڭ جۇمىس ناتيجەسىن كورسەتۋدى ماقسات ەتتىك. قاعاز كۇيىندە ەمەس، ءىس جۇزىندە دالەلدەگىمىز كەلەدى، - دەيدى ول.

سپيكەر الماتىنى نەگە قارا ءتۇتىن باسىپ تۇراتىنىن ءتۇسىندىردى.
-تاۋدان تۇسەتىن فيەن دەپ اتالاتىن جىلى اۋا، ينۆەرسيالىق قابات بار. مەگاپوليستىڭ ۇستىندە كورىنبەيتىن ۇلكەن تەمپەراتۋرالىق قاقپاق تۇر. تاۋدان كەلەتىن اۋا جىلى بولادى، قالادان جوعارى كوتەرىلەتىن اۋا قاقپاقتان وتە المايدى. ال، وندا ءتۇتىن، زياندى شىعارىندىلار جينالىپ قالادى. ولار ەشقايدا كەتپەي، اۋادا جۇرەدى، - دەپ اتاپ ءوتتى ونەرتاپقىش.
التاي اينابەك اۋا تازارتاتىن قۇرىلعىنىڭ ەرەكشەلىگىنە دە توقتالدى. ايتۋىنشا، اپپارات جەلتوقسان ايىندا ىسكە قوسىلعان.

- كليماتتىق تەحنولوگيانىڭ ءبىر جۇيەسى - قولدان جەل جاساۋ. يوندىق جەل تۇرعىزۋ ارقىلى جوعارىداعى ءتۇتىندى ىدىراتۋ نەمەسە قالادان الىسقا قاراي ۇشىرىپ تاستاۋعا بولادى. قۇرىلعى تەرىس اعىمدى يون شىعارىپ، جابىق كەڭىستىكتە جەل پايدا بولادى. سىناق رەتىندە مەگاپوليستىڭ تومەنگى بولىگىندە بەس قۇرىلعىنى ىسكە قوستىق. ناتيجە جامان ەمەس. ءبىز جەلتوقسان ايىن تاڭدادىق، ويتكەنى وسى كەزەڭدە ينۆەرسيالىق قاباتتى كوزبەن كورۋگە بولدى. ياعني، العاشقى ناتيجەنى الدىق. ارنايى زەرتحانانى جالدادىق. ءبىر ساعاتتىڭ ىشىندە قوندىرعى قوسىلعان جەردە اۋا ساپاسى ءۇش ەسە جاقساردى، - دەيدى ول.

التاي اينابەك الگى تەحنولوگيا الماتى قالاسىنا ۇزاق قىزمەت ەتۋى ءۇشىن ءماسليحاتقا حات جولداپ جاتقانىن تىلگە تيەك ەتتى. ويتكەنى قالانىڭ اۋاسىن تازارتۋعا وسىنداي 25 اپپارات كەرەك.
ايتۋىنشا، جەل شاقىراتىن ءبىر قۇرىلعىنىڭ قۇنى - 25 مىڭ دوللار.
ەسكە سالايىق، الماتى قالاسىنىڭ 2040 -جىلعا دەيىنگى باس جوسپارىندا شاھاردا ەكولوگيالىق تەپە-تەڭدىكتى تۇراقتى ساقتاۋ ءۇشىن قالالىق ەكوجۇيەنى بىرىكتىرىپ، بيوارتۇرلىلىكتى قامتاماسىز ەتەتىن قالانىڭ تۇراقتى «ەكولوگيالىق» قاڭقاسى جاسالاتىنى ايتىلعان.

باس جوسپاردى تاقىلاۋ بارىسىندا ساراپشى اينۇر ساربايەۆا، قۇجاتتا جاڭا رەكرەاتسيالىق ايماقتار مەن قالانى تاۋ بوكتەرىنەن ويپاتتارعا دەيىن كەسىپ وتەتىن جانە قالانىڭ تابيعي جەلدەنۋىنە جاعداي جاسايتىن «جاسىل» وزەن ءدالىزى كىرەتىنىن اتاپ وتكەن بولاتىن.
ايتا كەتەيىك، التاي اينابەك «جاڭبىر ادامى» رەتىندە الەۋمەتتىك جەلىدە تانىمال. ول ارالدى سۋعا تولتىرۋ ءۇشىن جاز بويى «جاڭبىر شاقىرىپ»، ەكسپەريمەنت جاسادى.

كەيىننەن قازگيدرومەت ماماندارى Kazinform اگەنتتىگىنە ماماننىڭ بۇل سىناعىنان قانداي ناتيجە شىققانىن ايتىپ بەردى.
سونداي-اق ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ءمينيسترى ەرلان نىسانبايەۆ التاي اينابەكتىڭ ارالدى قالپىنا كەلتىرۋ جوباسى جونىندە پىكىر بىلدىرگەن ەدى.
الما مۇقانوۆا
اۆتور