شەتەلدىك ينۆەستورلار قازاقستانعا جەڭىلدىك ىزدەپ كەلمەيدى - ساراپشى پىكىرى

استانا. KAZINFORM - قازاقستاننىڭ شەتەلدىك ينۆەستورلار مۇددەلى بولاتىنداي ارتىقشىلىقتارى جەتەرلىك. ماسەلەن، ەلدىڭ ۇلكەن نارىقتار اراسىندا گەوگرافيالىق ۇتىمدى ورنالاسۋى، جەر كولەمىنىڭ ۇلكەندىگى، ورگانيكالىق ونىمدەر ساپاسى جانە سيرەك كەزدەسەتىن مەتالدارعا باي بولۋى شەتەلدىك الپاۋىتتار قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ وتىر.

بۇل پىكىردى «Kazakh Invest» ۇ ك باسقارما ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى ماديار سۇلتانبەك ايتتى.

ونىڭ ايتۋىنشا، تاۋ-كەن ءوندىرىسى قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزگى تىرەگى بولىپ قالا بەرەدى. ءتىپتى شەتەلدىك ينۆەستورلار قىزىعۋشىلىعى ارتىپ كەلەدى.

- ءدال قازىر قازاقستاننىڭ تاۋ-كەن سالاسىنا وڭتۇستىك-شىعىس ازيادان، تاياۋ شىعىستان، پارسى شىعاناعى ەلدەرىنەن، ەۋروپا مەن ا ق ش ينۆەستورلارى قىزىعۋشىلىق تانىتىپ وتىر. ءبىزدىڭ ەلدەگى كومىر قورى 300 جىلعا جەتەدى، سوندىقتان قازىر ءبىز كومىرحيميا جوبالارىنا ينۆەستورلاردى تارتۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزىپ جاتىرمىز. سەبەبى كومىردەن وننان اسا ءونىم ءتۇرىن شىعارىپ، كومىرحيميا باعىتىندا دامىتۋعا بولادى، - دەدى ماديار سۇلتانبەك.

اسىرەسە قازاقستان گەولوگيالىق بارلاۋ جۇمىستارىنا شەتەلدىك ينۆەستور تارتۋعا مۇددەلى. ەلىمىزدە اشىلماي جاتقان، جاڭا كەن ورىندارى جەتەرلىك. ەندى سول جوبالارعا كاپيتال بولەتىن، بارلىق تاۋەكەلدى وزىنە الاتىن ينۆەستورلار قاجەت.

- ءدال وسى بارلاۋ جوبالارىندا سىن-قاتەر كوپ. سەبەبى ينۆەستور ونداعان، جۇزدەگەن ميلليون دوللار قارجى سالسا دا، ءوزى كۇتكەندەي كەن كولەمىن الا الماۋى مۇمكىن. سوندىقتان بارلاۋ سالاسىنداعى جوبالار قارجىلىق تۇرعىدان وتە ءتيىمدى، ءبىراق تاۋەكەلى دە كوپ. مىنە وسىنداي جوبالارعا ينۆەستور تارتۋعا تىرىسامىز. جوعارى تەحنولوگيالار، جاساندى ينتەللەكتتى پايدالانىپ جاڭا كەن ورىندارىن دالىرەك جانە ساپالى بارلاۋ ماڭىزدى. بىزگە كۇن سايىن ءارتۇرلى ەلدىڭ ينۆەستورلارىنان كەزدەسۋگە وتىنىشتەر كەلىپ جاتادى، - دەيدى م. سۇلتانبەك.

سونىمەن بىرگە، ساراپشى قازاقستاندا ينۆەستورلارعا بەرىلەتىن جەڭىلدىكتەر جۇيەسى جاقسى دامىعانىن، ول قارجىلىق، سالىقتىق جانە قارجىلىق ەمەس ىنتالاندىرۋلاردى قامتيتىنىن اتاپ ءوتتى. دەگەنمەن بۇل ينۆەستورلاردىڭ بىزگە كەلۋىنىڭ باستى سەبەبى ەمەس.

- ولار ەڭ الدىمەن ساياسي تۇراقتىلىققا قارايدى، سالىق زاڭناماسىنىڭ تۇراقتىلىعى، قوعامنىڭ دامۋى، شيكىزات جەتكىزۋ مەن دايىن ءونىمدى ءوز نارىعىنا شىعارۋ مۇمكىندىگى قىزىقتىرادى. سول سەبەپتى شەتەلدىك ينۆەستورلاردى ەڭ الدىمەن وسى فاكتورلار تارتادى، سودان كەيىن عانا پرەفەرەنتسيالاردى ايتۋعا بولادى. ياعني، ءبىز ارتىقشىلىقتاردى وڭدى-سولدى تاراتقاننان ينۆەستور كەلىپ جاتىر دەۋگە بولمايدى، - دەپ ءتۇسىندىردى ۇلتتىق كومپانيا وكىلى.

ينۆەستورلاردىڭ نەگىزگى قىزىعۋشىلىعى قازاقستاننىڭ بىرەگەي گەوگرافيالىق ورنالاسۋىندا. ەلىمىز ەۋرازيا قۇرلىعىنىڭ ءىرى نارىقتارىنىڭ اراسىندا، وڭتۇستىك-شىعىس ازيا مەن ەۋروپا نارىعىنىڭ ورتاسىندا ورنالاسقان. جاقىن جەردە تاياۋ شىعىس بار، وندا دا ءىرى قارجى جانە ساۋدا نارىقتارى ورنالاسقان.

- سوندىقتان ينۆەستورلار الدىمەن مۇمكىندىكتەر ءۇشىن كەلەدى. مىسالى، سوڭعى 15 جىلدا ەلىمىز كولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا 35 ميلليارد دوللار سالدى. بىزدە اگروونەركاسىپ كەشەنىندە ۇلكەن مۇمكىندىكتەر بار، الەمدە ەگىستىك كولەمى بويىنشا 6-ورىندا تۇرمىز. ءبىز قىتايمەن شەكارالىق مۇمكىندىكتەردى جاقسارتتىق، قازىر وزبەكستانمەن شەكارالىق مۇمكىندىكتەرگە ينۆەستيتسيا سالىپ جاتىرمىز. سونداي-اق، ورتا ءدالىزدى ەرەكشە اتاپ وتۋگە بولادى. مۇنىڭ ءبارى - ينۆەستورلار ءۇشىن ماڭىزدى مۇمكىندىكتەر.

بۇگىنگى جيىنعا الەمنىڭ قىرىقتان استام ەلىنەن 1700 قاتىسۋشى كەلدى جانە 7 ميلليارد دوللار بولاتىن 46 قۇجاتقا قول قويىلدى. بۇل قۇجاتتاردىڭ جارتىسىنا جۋىعى ينۆەستيتسيالارعا قاتىستى. جاقىن ارالىقتا ەلىمىزدە تاۋ كەن بويىنشا بەس ءىرى ينۆەستيتسيالىق جوبا ىسكە اسىرىلادى. ولاردىڭ جالپى قۇنى 6 ميلليارد دوللاردان اسادى، بۇل شامامەن 8 مىڭ جاڭا جۇمىس ورنىن قۇرۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى.

ايتا كەتەيىك، بۇگىن ەلوردادا KGIR-2025 جاھاندىق ينۆەستيتسيالار جونىندەگى دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتى. بۇعان دەيىن پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ ەلىمىزدە ءوز جوبالارىن جۇزەگە اسىرىپ جاتقان الەمدىك كومپانيالار تۋرالى ايتىپ بەردى.