ءلايلا تاجىبايەۆا اسپاندا «جەزكيىك» كۇيىن ورىندادى
ەلىمىز ءۇشىن باستى مەرەكە سانالاتىن رەسپۋبليكا كۇنىنە وراي بارشا قازاقستاندىقتاردى قۇتتىقتاۋ ماقساتىندا قوبىزشى ءلايلا تاجىبايەۆانىڭ 3600 بيىكتەن پاراشيۋتپەن سەكىرىپ قانا قويماي، كوك اسپاندا قالىقتاپ كەلە جاتىپ ىقىلاستىڭ «جەزكيىك» كۇيىن ورىنداۋى الەۋمەتتىك جەلىلەردە كوپتەپ تارالىپ، كوپشىلىكتىڭ ىستىق ىقىلاسىنا بولەندى.
گولليۆۋدتاعى ورىنداۋشىلىق ونەرى بويىنشا دۇنيەجۇزىلىك چەمپيوناتتا بىرنەشە التىن مەدال يەگەرى اتانعان قوبىزشى ءلايلا تاجىبايەۆا بۇل باتىل شەشىمى ارقىلى بارشا وتانداسىنا سىي جاساعىسى كەلگەنىن ايتادى. ەندەشە مەرەكە قارساڭىندا قازاقتىڭ ونەرلى ءارى باتىل قىزىمەن سۇحباتتاسۋدى ءجون دەپ تاپتىق.
- ءلايلا حانىم، بارشا ەلىمىزدى رەسپۋبليكا كۇنىمەن قۇتتىقتاۋ ماقساتىندا 3600 بيىكتىكتەن پاراشيۋتپەن سەكىرىپ، قوبىزدا كۇي وينادىڭىز. مۇنداي ەرەكشە باتىل شەشىمگە قالاي بەل بايلادىڭىز؟
- العاشىندا بۇل يدەيانى ماعان قازاقستان اۆياتسيالىق سپورت فەدەراتسياسىنىڭ ۆيتسە- پرەزيدەنتى، نۇسقاۋشى تيموفەي مەركۋلوۆ ۇسىندى. ول «ەلىمىز ءۇشىن باستى مەرەكە سانالاتىن رەسپۋبليكا كۇنىنە مەنىمەن بىرگە پاراشيۋتپەن سەكىرىپ، قوبىزدا كۇي ويناساڭىز» دەپ ۇسىنىس جاسادى. مەن قۋانا قابىل الدىم.
- پاراشيۋتپەن سەكىرۋگە كەز كەلگەن ادامنىڭ باتىلى جەتە بەرمەيدى. اسىرەسە، نازىك جاندى ايەل زاتىنا مۇنداي شەشىمدى قابىلداۋ ءتىپتى وڭاي بولماسى انىق. پاراشيۋتپەن سەكىرۋ بارىسىندا قانداي سەزىم كەشتىڭىز؟
- ارينە، قوبىزدا ويناۋ ءبىر بولەك، بيىكتىكتەن پاراشيۋتپەن سەكىرۋدىڭ وزىنە باسىندا جۇرەكسىندىم. ول ءۇشىن پسيحولوگيالىق، مورالدىق تۇرعىدا جاقسىلاپ دايىندالۋ كەرەك. «تويدىڭ بولعانىنان بولادىسى قىزىق» دەگەندەي، ۇشاتىن كۇنگە دەيىن قورقىنىش سەزىمىم سەيىلمەدى. نۇسقاۋشىمنان قايتا- قايتا ءاربىر ماسەلەنى سۇراعىشتاي بەردىم. ءبىر قىزىعى، اسپاندا ۇشىپ كەلە جاتىپ، قوبىزدا كۇي ويناعان كەزىمدە سانامداعى قورقىنىشتار وزدىگىنەن جوعالىپ، باتىلدىق پايدا بولدى. كۇي ويناپ بىتكەنشە ەشقانداي قورقىنىش سەزىمى بولمادى. كۇي ويناپ بىتكەسىن باسىنداعى قورقىنىش سەزىمدەرىمدى قايتا كەشىپ، قوبالجي باستادىم. سەبەبى اسپانداعى بىرنەشە مەتر بيىكتىكتە اۋا جەردەگىدەي جۇمساق بولمايدى. اۋا بيىكتىكتە قاتقىلداۋ بولعان سوڭ ەركىن تىنىس الۋ جاعى قيىنداۋ بولادى. سوندىقتان بيىكتىكتە ءارتۇرلى سەزىمدى باستان كەشتىم. ءبىراق قوبىز ماعان قانات بىتىرگەندەي، ەرەكشە كۇش سىيلاعانداي اسەر بەردى.
- ءسىز اسپاندا «جەزكيىك» كۇيىن ورىندادىڭىز. نەلىكتەن تاپ وسى كۇيدى تاڭدادىڭىز؟ مۇنىڭ باسقا دا سيمۆوليكالىق ءمانى بار ما؟ ماسەلەن، ەلىمىزدەگى كيىك ماسەلەسىنە قاتىسى بار ما؟
- سەبەبى نۇسقاۋشىم تيموفەي مەركۋلوۆ قازاقتىڭ ەجەلگى اسپابى قوبىزدا ويناۋىمدى سۇراعاندا ەلىمىز ءۇشىن ماڭىزدى كۇي ويناۋىمدى ءوتىندى. مەن ويلانباستان وسى كۇيدى تاڭدادىم. ويتكەنى بۇل كۇي «ءلايلا قوبىز» توبىنىڭ، ياعني مەنىڭ جازبام. مەنىڭ رەپەرتۋارىمداعى كۇي. ءوزىمىز وڭدەگەن، ارانجيروۆكاسىن ءوزىمىز جاساعان اۆتورلىق كۇيىمىز، بىلايشا ايتقاندا. قازىر اۆتورلىق قۇقىق دەگەن دە ماڭىزدى ەمەس پە؟! بۇل ەشقانداي حايپ ەمەس. بۇل ەلىمىز ءۇشىن ماڭىزدى مەرەكە سانالاتىن رەسپۋبليكا كۇنىمەن قۇتتىقتاۋ اكسياسى دەپ تۇسىنگەنىمىز ءجون. سونىمەن قاتار ەلىمىزدىڭ باتىل شەشىم قابىلداي الاتىن باتىر قىزدارى وتە كوپ دەگەن دە ويدى مەڭزەيتىن باستاما. سونداي- اق ۇلتتىق اسپابىمىز قوبىزدى، ۇلتتىق قۇنىدىلىعىمىزدى، مادەنيەتىمىزدى ناسيحاتتاۋدى ماقسات تۇتتىق.
- وسى باستامالارىڭىز ارقىلى گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا ەنۋدى دە ماقسات تۇتقان ەكەنسىزدەر. بۇل تۇرعىدا قازىر قانداي جۇمىس اتقارىلىپ جاتىر؟
- ءيا، ءبىز پاراشيۋتپەن جاي عانا سەكىرىپ قانا قويماي، ۇشۋ بارىسىندا قوبىزبەن كۇي وينادىق. بۇل - ەرەكشەلىك. سوندىقتان وسى باستامامىزدى گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا ەنگىزسەك دەپ شەشىم قابىلدادىق. ول ءۇشىن وعان قۇجاتتاردى ءوزىمىز دايىنداپ، حات جولداۋىمىز قاجەت ەكەن. قازىر نۇسقاۋشىم تيموفەي مەركۋلوۆتىڭ دا، مەنىڭ دە شارۋالاردان قولىمىز تيمەي جاتىر. بۇيىرتسا، الداعى ۋاقىتتا وسى جۇمىسقا كىرىسەمىز دەپ وتىرمىز. الەمدىك گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىن بىلمەيمىن، ءبىراق قازاقستانداعى گيننەس رەكوردتار كىتابىنا كىرەمىز دەپ ويلاپ وتىرمىز.
- ءسىز سونىمەن قاتار ەلىمىزدە العاش بولىپ ەلەكتروندى قوبىزدا كۇي تارتۋدى قولعا الدىڭىز. وسى باستاماڭىز تىڭدارماندار تاراپىنان قالاي باعالاندى؟
- العاش رەت شەت مەملەكەتتەردىڭ ىشىنەن تۇركيا مەملەكەتىنىڭ انكارا قالاسىنداعى ەلشىلىكتە ەلەكتروندى قوبىزىممەن كۇي وينادىم. ول ءدال وسى رەسپۋبليكا كۇنىنىڭ قارساڭىندا ءبىر جىل بۇرىن بولاتىن. ول كەزدە جۇرتشىلىق وتە جاقسى اسەر الىپ، رەسەنزيالار جازىپ، گازەتتەرگە دە مەن تۋرالى ماقالالار بەردى. ەكىنشى رەت سول تۇركيانىڭ ىستانبۇل قالاسىندا ونەر كورسەتتىم. ول جەردە جان- جاقتان كەلگەن بيزنەس وكىلدەرى، مەتسەناتتار، ميللياردەرلەر جينالدى. وندا دا قىل قوبىزبەن دە، ەلەكتروندى قوبىز اسپابىندا دا ويناپ، ونەر كورسەتتىم. سوندا اليكوچ دەگەن تانىمال ميللياردەر قولىمدى الىپ، ءوزىنىڭ ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى. امەريكالىقتار دا وتە تاڭعالارلىق سەزىمدەر كەشكەنىن ايتىپ، ريزاشىلىقتارىن جاسىرمادى.
ءبىر ايتا كەتەرلىگى، الداعى ۋاقىتتا، كەلەسى جىلدىڭ كوكتەمىندە تاعى دا پاراشيۋتپەن سەكىرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. ول كەزدە وسى ەلەكتروندى قوبىزبەن كۇي ويناۋ ارقىلى قازاق مادەنيەتىن زاماناۋي باعىتتا تانىتۋدى ماقسات ەتىپ وتىرمىز.
- شىعارماشىلىعىڭىزدا قانداي جاڭالىقتار بار، الداعى جوسپارلارىڭىز شە؟
- جاقىن ارادا ءوزىمنىڭ جەكە كونتسەرتىمدى وتكىزۋ جوسپارىمدا بار. ءبىراق قاي جەردە، قاي ۋاقىتتا وتكىزۋدى ويلاستىرىپ جاتىرمىن. سەبەبى ادەتتەگىدەي مۇنىڭ بارلىعى ءوز قالتامداعى قاراجاتىممەن جۇزەگە اساتىن بولادى. سونىمەن قاتار ابزال ارىقبايەۆ دەگەن كەرەمەت كومپوزيتور، مۋزىكانت، كۇيشى «كۇيساندىق» دەگەن باعدارلاماعا ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق اسپاپتارىن، سونىڭ ىشىندە دومبىرا، قوبىز، سازسىرناي، جەتىگەن سياقتى بارلىق اسپاپ كۇيلەرىن جانە زاماناۋي كۇيلەردى جيناپ جاتىر. سوعان دا ءوزىمنىڭ ورىنداۋىمدا بىرنەشە كۇيدى ۇسىنىپ وتىرمىن. ءقازىر ويىمدا كوپتەگەن جوبا بار. ءساتىن سالسا، جاقسى جاڭالىقتارىمدى بولىسەمىن دەگەن ويدامىن.
سۇحباتتاسقان
ناۋرىزبەك سارشا
