باستىڭ ءجيى اۋرۋى: جوعارعى قان قىسىمىنىڭ العاشقى بەلگىلەرى قانداي
استانا. KAZINFORM - بۇگىن - دۇنيەجۇزىلىك گيپەرتونيامەن كۇرەس كۇنى. بۇل كۇندى اتاپ وتۋدەگى باستى ماقسات - جوعارى قان قىسىمىنىڭ قاۋپى تۋرالى حالىقتى حاباردار ەتۋ. جالپى، ارتەريالىق گيپەرتەنزيا قالاي پايدا بولادى؟
«بۇگىن» ستۋدياسىنا قوناق بولعان ساراپشى مامان جاۋاپ بەردى.
- جالپى، ارتەريالىق قان قىسىمى ءارتۇرلى قاۋىپ فاكتورلارىنا بايلانىستى تۋىندايدى. ول قاۋىپ فاكتورلارىن ەكىگە بولۋگە بولادى: بىرەۋى - باسقارىلاتىن، ەكىنشىسى - باسقارىلمايتىن. باسقارىلمايتىن فاكتورعا ءسىزدىڭ جاسىڭىز جاتادى. ەر ادامداردا 55 جاستان، ايەل ادامداردا 65 جاستان باستالادى. ودان كەيىن، ەگەر گەنەتيكالىق تۇرعىدا ارتەريالىق قان قىسىمىمەن اۋىراتىن ادامدار بولسا، بۇل دەرت تۇقىم قۋالايدى.
ال باسقارىلاتىن قاۋىپ فاكتورلارىنا سترەستىك جاعدايلار مەن قيمىل-قوزعالىستىڭ شەكتەلۋى جاتادى. اسىرەسە كەڭسە قىزمەتكەرلەرىنىڭ جۇمىسى تۋرالى باسا ايتۋعا بولادى. ودان كەيىن ارتىق سالماق، ءتۇرلى كۇيزەلىستەر، دۇرىس تاماقتانباۋ، تۇزدى، اشى تاعامداردى ءجيى تۇتىنۋ دا جوعارى قان قىسىمىنا اكەلىپ سوعادى، - دەيدى جازيرا قىدىربايەۆا.
مەديتسينالىق ورتالىق مەڭگەرۋشىسى جوعارى قان قىسىمى بىردەن بەلگى بەرمەيتىنىن ايتادى.
- سەبەبى كۇندەلىكتى جۇمىس بارىسىندا ادامعا اۋا جەتىسپەيدى، باس اۋىرادى، قۇلاق بىتەلىپ، شۋىلدايدى، جۇرەگى اينيدى. ءبىراق كەز كەلگەن جاعدايدا بارىپ، قان قىسىمىن ولشەۋ قولجەتىمدى بولا بەرمەيدى. سول سەبەپتى ادامدار اۋرۋىن اسقىندىرىپ الۋى مۇمكىن. ناۋقاستار بۇل اۋرۋ وزگە اعزالارعا اسەر ەتىپ، ولاردىڭ جۇمىسىنىڭ ناشارلاۋىنا سەپ بولىپ، ادام اعزاسى دابىل قاققاندا عانا دارىگەرگە قارالىپ جاتادى. ول كەزدە قان تامىرلارىنىڭ تارىلۋى سىندى ءتۇرلى ماسەلەلەر اسقىنىپ كەتەدى. مۇنداي جاعداي پروفيلاكتيكالىق شارالار جاساۋعا كەلمەيدى. سول سەبەپتى، ەگەر باسىڭىز ءجيى اۋىراتىن بولسا، كۇنىنە كەمى 3 رەت ارتەريالىق قان قىسىمىن ولشەپ وتىرۋ كەرەك. ءبىراق ولشەر الدىندا ەشقانداي ءدارى، كوك شاي سىندى قان قىسىمىنا اسەر ەتەتىن ەشتەڭە ىشپەۋ كەرەك، - دەيدى مامان.
جازيرا قىدىربايەۆا جوعارى قان قىسىمى باسقارىلاتىن قاۋىپ فاكتورلارىنان پايدا بولسا، ونى ەمدەۋگە بولاتىنىن ايتادى. ودان بولەك، مامان ارتەريالىق قان قىسىمىنىڭ ءتۇرلى ساتىلارىن دا ءتۇسىندىردى:
- ارتەريالىق قان قىسىمى 3 ساتىعا بولىنەدى. قالىپتى جاعدايدا سيستولالىق قىسىم - 120، دياستولالىق قىسىم - 80 بولادى. ال قالىپتىدان جوعارى قىسىم - 129 بەن 139 ارالىعى. ءبىرىنشى دارەجەلى ارتەريالىق قان قىسىمى - 140- 159 ارالىعى، 160- 179 اراسى - ەكىنشى دارەجە، ال 180-نەن جوعارى بولسا، بۇل ارتەريالىق قان قىسىمىنىڭ ەڭ جوعارعى دارەجەسى بولىپ ەسەپتەلەدى.
ەسكە سالا كەتەيىك، پاۆلوداردا 11 مىڭعا جۋىق ادام جۇرەك جەتكىلىكسىزدىگىمەن ەسەپتە تۇر.
اۆتور
ارۋجان ماحمۋت
