ديدار امانتاي. «شىناردى ويلاسام» - اڭگىمە

استانا. قازاقپارات - تاڭەرتەڭگىلىك مەزگىل قارقارالى تاۋلارىنا قاراي ماڭداي تۇزەپ، باياۋ اياڭداپ، ءىلبىپ كەتىپ بارا جاتقانىمىزدا جان-جاققا تاراعان سۇرلەۋ-سوقپاقتار ءبىز بىلمەيتىن، جەر موينى قاشىق بەلگىسىز ءبىر ەلدى مەكەندەرگە قول بۇلعاپ شاقىرىپ تۇرعانداي كورىنەدى.

كۇن نۇرى ءزاۋلىم قاراعايلار اراسىنان كەدەرگىسىز قۇلديلاپ ءوتىپ، جالاڭاشتانىپ، جىلتىراپ قالانىپ جاتقان، جاقپار-جاقپار، قىنا، مۇك باسقان جالپاق تاستار بەتىنە نايزاداي شانشىلا قادالادى.

ەكەۋىمىز تۇكپىردە وتىرمىز. كۇبىر-كۇبىر سويلەسەدى. قيمىلداعاندا، قىزىل كۇرەڭ شاراپ ىدىس ىشىندە قايتا-قايتا ءالسىز قوزعالادى. كەيدە، ەڭكەيگەندە ەرنەۋىنە دەيىن كوتەرىلىپ، تۇزەلگەندە، شالقاسىنان اۋدارىلىپ، تۋ سىرتىنا قۇلايدى، شىنى قابىرعاسىندا قارايعان ءبىر داق جوق، جابىسىپ تۇراتىن تامشىلار تايعاناقتاپ بارىپ، ىدىستان داستارقانعا، داستارقاننان ەدەنگە تامادى. ءبىر شوعىر داياشى تۇرا جۇگىرەدى.

كۇن قۇيىپ تۇر. قاپىرىق. تەگى، اپتاپ ىستىق القىمنان الادى. ءالسىز سامال جەلگە اينالىپ، جەل داۋىلداي كۇشەيىپ، توپ قايىڭ، كوك تەرەك جاق، وكپە تۇستان، ارەدىك بۇرىلعاندا، ورنى اۋىسىپ، قاپتالدان سوعىپ، ويدىم-ويدىم توعاي جاپىراعىن، جاسىل بۇتاقتاردى باياۋ قوزعاپ، بيىك-بيىك ورمان اعاشتارى ءالسىز تەڭسەلگەندە، جارىق مولىنان تۇسەدى، ءبىراق، جىقپىل- جىقپىل تورى توبىلعى، قارا قاراعان تىزەدەن بايلاپ، كوك شالعىن، تورقا توپىراق جول بوگەيدى.

شىنار بوكالىن قولىنا الدى. ءىشىپ جاتىپ، قالت توقتادى. ماعان قارادى. كۇلىمسىرەدى. كافەنىڭ توڭىرەگى تولقىعان حالىق، ساپىرىلىسقان جۇرت، ەرسىلى-قارسىلى اعىلىپ-توگىلىپ جاتقان قالىڭ ءنوپىر.

قاراعايلى ورمان ءىشى شايىر ءيىسى اڭقيدى. اۋەلى تاناۋىڭدى قىتىقتاپ، بويدى سەرگىتەدى. بىرتە- بىرتە وكپەڭ اشىلىپ، تازا اۋا جۇتىپ، جۇتىنىپ شىعا كەلەسىڭ.

باعدارشامعا توقتاعان كولىكتەر تەجەۋىشتى باسقان جەردە القىنىپ دۇرىلدەپ تۇر. قاتار-قاتار تىزىلە قالىپتى. جاسىل ءتۇس جانعان زاماتتا، كافەنىڭ ىرگەسىنەن ىتقىپ جۇلقىپ زىمىراي جونەلەدى. جازعى تەرراسا جىلجىپ-جىلجىپ جالعىزاياق تروتۋار جولىنا شىعىپ كەتىپتى. كەيدە اۆتوموبيلدەر قاڭعالاقتاپ كەلە جاتىپ، سوعىپ، باسىپ كەتە جازدايدى.

سىڭسىعان اعاشتىڭ قالىڭ جۇپارى كەڭسىرىگىڭدى جارادى. ءبارىن تۇسىنەمىن. جارق ەتىپ كەلدى دە، جارق ەتىپ.. . جارقىراپ كەتىپ بارا جاتتى. داۋىستاپ شاقىردىق، سوڭىنان ەردىك. قارامادى. اقىرى - كەتتى. كوپ ۋاقىت وتكەنى راس. ءبىر-ءبىرىمىزدى ۇمىتتىق. الدە ۇمىتا المادىق. جارقىن بەينەسى قايتا- قايتا كوز الدىما كەلەدى. كەسە- كولدەنەڭدەپ كەتپەي قويادى. جەر ورتاسىنان استىق. ەندىگى اڭگىمە نە؟ بەس كۇن جالعاندا كورگەن قىزىق كورمەگەندەي ەكەن. ون سەگىز مىڭ عالامدا، جەر بەتىندەگى قىسقا ومىردە، اسپان استىنداعى شاعىن مەكەندە، ايتشى، قانداي ماعىنا بار، دۇنيەگە كەلگەنىمىزدىڭ ماقساتى نە، ءبارى وتەر بولسا، تۇگەل بەكەر دەسەك، نەسىنە تۋدىق، شىبىن جانىمىزدى شىرقىراتىپ... تاعدىر نەگە قينايدى، قايتەمىز، شارشاپ جۇرگەنىمىزدىڭ وتەۋى، تولەمى بار ما؟

ەندى تىمىق. ورمان ءىشى بۇيىعى، پانا. ءالسىز شۋلاپ تۇرادى. سەرۋەنشىلەر ءتارتىبى تاستاي بەرىك. ۋاقىتتان كەشىكپەيدى. كانت قالدىرعان وسيەت.

ءۇنسىزبىز. كوشەلەر الاكولەڭكە. ىمىرت جابىلدى. اقشام جامىراعان كەز. قالا كەشى شۋلى، كوڭىلدى، ەل كوپ.

جاز ايى، عارىش، جۇلدىزدار الەمى، بالبىراپ اسەم ۇيقىعا كەتتى - قاراڭعىلىق كوز بايلادى. بۇرىن ءتۇن بولسا، قۋانىشىمىز قوينىمىزعا سىيماۋشى ەدى. كوپ كۇلەتىنبىز. جاستا قايعى بولا ما؟ قازىر كۇلكى از، ەسەر شاق ەس جيعىزباي تەز وتە شىقتى. كوڭىل الا- قۇلا. بىردە جاقسى، بىردە جامان. كافەدەن شىقتىق. سويلەسىپ كەلەمىز. مەن كەزەگىمدى كۇتەمىن. ول سۇراق قويادى، الايدا، ءۇزىلىس جاسامايدى، كەلەسى ساۋالىنا كوشەدى، جاۋابى دا كەرەگى جوق ءتارىزدى. ءوزى سويلەسە بولدى. باسقادا شارۋاسى جوق. گادجەتتەر ءسوزىڭدى الىسقا جەتكىزەدى. كوپكە اپارادى.

ورمان ءىشى قاراڭعىلانا باستاعاندا كەتتىك. قاشىق ۇيلەردەن، شاعىن اۋىل تەرەزەلەرىنەن وت كورىنەدى. شام جانىپ، توڭىرەگىنە جارىق شاشادى.

ءىشىم الاي-دۇلەي. ۇيگە قاراي بەت الدىق. ساعىنىپ قالدىق پا، ساۋىق ءتۇنى كوڭىلدى شابىتتاندىرادى. نەگە قۋانامىز بەلگىسىز. تاڭسىق. شەتەلدە كافە-رەستوراندار ەرتە جابىلادى. ءتۇن قىدىرىپ، تۇنەكتە وتىراسىڭ. كۇنى- ءتۇنى ىستەيتىن كافە ەش جەردە جوق، نە الىس. كوشەدە جۇرە تۇرعىمىز كەلەدى. ۇيگە اسىقپايمىز. جۇرەگىمىز لۇپىلدەپ، كوڭىلىمىزدى تولقىتادى. ەلجىرەتەدى. مەن جاسپىن. تىمىق اۋا، كوز ءۇيىرىلىپ كەلە جاتقان مەزگىل، جاقسى كويلەكتەرىن كيىپ شىققان قالا قىزدارى، اقجارقىن، اقجۇرەك، اپپاق. ءتىپتى، قاراپايىم، شىنايى، كۇلەگەش، ءبىرتۇرلى قىزىق كەش.

ءبىز تاقادىق. ءبارى ەسىك الدىندا ءجۇر. بۇگىن ءبىر ەرەكشە كەش، ايت كۇندەرى ەلدەن كەتەمىز، بوتەن جەر، باسقا قالاعا اۋىسىپ، وقۋعا تۇسەمىز. ارينە، تۋعان جەردى قيمايمىز. شۋلى قالانىڭ جاڭا قىزىعىنا تويعان ەمەسپىز. ءبىراق، ساعىنىش باسىلمايدى، ورشىگەن سەزىم وتكەندى اڭسايدى، كوڭىلىڭدى ءورت شالادى، كۇيىنىش پە، وكىنىش پە، قۋانىش پا، كۇمان كوپ.

ەل ءىشى جاقسى، كورشى-قولاڭ، اعايىن-تۋىس ءبارى تەگىس ءبىر-بىرىمەن توننىڭ ىشكى باۋىنداي ارالاسادى، جان-جاعىمەن جاقسى تانىس، ەتەنە جاقىن جۇرت، تورتكىل دۇنيەگە تۋىس، كەشىگىپ ەسكە تۇسەتىن ەستەلىكتەر وتكەن-كەتكەندى قوپارادى، قاماۋدا جاتقان سارتاپ ساعىنىش اقىرى سىرتقا شىعادى، جىلدان جىلعا كۇشەيگەن، تەرەڭدەگەن سەزىم تەگەۋرىنىنە شىداپ وتىرا بەرۋ مۇمكىن ەمەس، دەمەك، ەستەلىكتەر ەسكى مۇڭدى قوزعايدى، ءبىر باستالسا اياقتالمايدى، اشىلعان سىر ساندىقتىڭ ءتۇبى جوق، قاڭعىرلاپ سويلەي بەرەدى.

ءبىراق، ارەدىك، اۋىلدا تۇرىپ شاھاردى ساعىنىپ، قالادا ءجۇرىپ ەلدى اڭساعان بوزبالا، بويجەتكەندەردىڭ كوكىرەگىنە شەر بايلانىپ، كوزدەرىنە مۇڭ تۇنادى.

ديدار امانتاي، جازۋشى

madeniportal.kz