ءبىلىم بەرۋدە ولقىلىق كەتسە، سالدارى وتە اۋىر بولادى - سەناتور نۇرتورە ءجۇسىپ
مەملەكەت باسشىسى قاسىم- جومارت توقايەۆتىڭ ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ ءۇشىنشى وتىرىسىندا سويلەگەن سوزىنە قاتىستى بىلدىرگەن پىكىرىنە قاتىستى پىكىر بىلدىرگەن ق ر پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى نۇرتورە ءجۇسىپ وسىلاي دەدى.
سەناتوردىڭ سوزىنشە، ۇلتتىق كەڭەستىڭ كەزەكتى وتىرىسى ادامي كاپيتالدى دامىتۋعا، اتاپ ايتقاندا، ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ ماسەلەلەرىنە ارنالدى. بۇل تەگىن ەمەس. ويتكەنى اتالعان ەكى سالانى مەملەكەتتىڭ تىرەگى دەسەك تە، جۇرەگى دەسەك تە بولادى. كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ نەگىزگى كاپيتالى - ادام. ادام مەن قوعام - ءبىر بەسىكتە تەربەلەدى. مەملەكەت ادامداردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگى مەن ادامي قۇندىلىقتارىنا ارقا سۇيەيدى. ءبىلىم مەن دەنساۋلىق - ەڭ ۇلكەن بايلىق. ۇلتتىڭ نەگىزگى قۇندىلىقتارىنىڭ اراسىندا بۇل ەكى ۇعىمنىڭ ءمانى دە، ماعىناسى دا ەرەكشە. پاندەميا جاعدايىندا ادامعا نە كەرەك ەكەنى بەلگىلى بولىپ قالدى. بارشا ادامزات بالاسى بىلىمگە ۇمتىلادى. كەز كەلگەن ەلدىڭ ءبىلىم بەرۋ دەڭگەيى - ەكونوميكالىق جانە عىلىمي- تەحنيكالىق پروگرەستىڭ ەڭ نەگىزگى كورسەتكىشى. بۇل مەملەكەت پەن قوعامنىڭ قارىشتى دامۋىنىڭ نەگىزگى كەپىلى سانالادى. ءبىلىم بەرۋدە ولقىلىق كەتسە، سالدارى وتە اۋىر بولادى. قيسىق اعاشتى كەسۋگە، تۇزەتۋگە بولار.
ناداندىقتى قايتىپ تۇزەيمىز؟ بۇل - سوزىلمالى اۋرۋ سەكىلدى. ال ونىڭ زاردابىن بۇكىل ۇلت تارتادى. ءبىلىمى ناشار ۇلت ۇزاققا بارا المايدى. قاسىم- جومارت كەمەل ۇلى بۇل جونىندە وتە جاقسى ايتتى. وسى سالاداعى كەز كەلگەن ولقىلىق مەملەكەتتىڭ باسەكەلەستىك قابىلەتى مەن ۇلتتىڭ بولاشاعىنا سالقىنىن تيگىزەدى. سوندىقتان ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ جانە جەتىلدىرۋ - قازاق ءۇشىن ۇلتتىق ءمانى مەن ماڭىزى بار مىندەت. قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق نەگىزگى مىندەتى - ەلىمىزدى مەيلىنشە باسەكەلەستىككە بەيىم 30 ەلدىڭ قاتارىنا قوسۋ. باسەكەلەستىككە قابىلەتتى 30 ەلدىڭ قاتارىنا ەنۋدى جاھاندىق باسەكەلەستىككە بەيىمدىلىك يندەكسىنىڭ نەگىزىندە بۇكىل ەكونوميكالىق فورۋمنىڭ (ي ت ك) رەيتينگى بويىنشا انىقتايدى ەكەن.
يندەكستىڭ 10 كورسەتكىشىنىڭ ەكى كورسەتكىشى ەلدەگى ءبىلىم بەرۋدىڭ دامۋى مەن ساپاسىنا قاتىستى. TIMSS جانە PISA حالىقارالىق زەرتتەۋلەردىڭ كوشباسشى مەملەكەتتەرىندە - فينليانديا، وڭتۇستىك كورەيا، جاپونيا جانە سينگاپۋردا - مۇعالىمنىڭ بەدەلى وتە جوعارى. ەڭ الدىمەن، بۇل جوعارى ەڭبەكاقىدان بايقالادى. ماسەلەن، فين مۇعالىمدەرى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى قازاقستاندىق قىزمەتكەرلەردەن 9-14 ەسە ارتىق ەڭبەكاقى الادى. پرەزيدەنت ۇزدىك ۇستازدار ەڭبەگىن باعالاۋ مەن قۇرمەتتەۋدىڭ ءبىرقاتار شارالارىن اتاپ كورسەتتى. ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، قوعام قايراتكەرى راۋان كەنجەحان ۇلى قازاقستان مەكتەپتەرىن ءبىر اۋىسىمدا وقۋ رەجيمىنە كوشىرۋدى ۇسىندى.
«قازاقستاندا ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا باستى كەدەرگى - مەكتەپ جاعدايى دەپ ويلايمىز. ناقتىراق ايتساق، قازاقستانعا مەكتەپ جەتىسپەيدى. قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدەگى 7400 مەكتەپتە جالپى سانى 3,5 ميلليوننان اسا بالا بار. ونىڭ 70 پايىزى - ەكى اۋىسىمدا، ال 200 مىڭ بالا ءۇش اۋىسىمدا وقيدى. ءبىزدىڭ ەسەبىمىزشە، ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن تولىقتاي ءبىر اۋىسىمعا وتكىزۋ ءۇشىن قازاقستانعا شامامەن 3 مىڭداي جاڭا مەكتەپ قاجەت. ارينە، مۇنداي اسا اۋقىمدى ماسەلەنى مەملەكەت تەك ءوز كۇشىمەن تەز ارادا شەشە المايدى. ءبىزدىڭ ۇسىنىمىز - مەكتەپ سالۋعا جەكە قورلاردى كەڭىنەن تارتۋ» ، - دەدى. دەنساۋلىقسىز - دۇنيە بوس. پاندەميا جاعدايىندا ءبىز ۇلكەن سىناقتان ءوتىپ جاتىرمىز. قازاق جاستارى قايراتتى، پاراساتتى بولۋى ءتيىس. كەڭ- بايتاق قازاقستاندى قورعاۋ، ساقتاۋ، دامىتۋ - قازاقتىڭ ارىستانداي ايباتتى، جولبارىستاي قايراتتى ازاماتتارىنىڭ قولىندا جانە موينىندا بولۋى كەرەك. پرەزيدەنت قاسىم- جومارت توقايەۆتىڭ توراعالىعىمەن ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ ءۇشىنشى وتىرىسى ءساتتى ءوتتى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ اتالعان كەڭەستىڭ ەكىنشى وتىرىسىندا بەرگەن تاپسىرمالارىن جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا ءىس- شارالار جوسپارىنىڭ 11 باعىتى تولىقتاي ورىندالعان ەدى. كەڭەس جۇمىسىن قورىتىندىلاعان مەملەكەت باسشىسى بۇل جولى دا ءبىرقاتار ناقتى ۇسىنىستار جاساپ، ءتيىستى تاپسىرما بەردى. الادعى ۋاقىتتا بۇل باعىتتار بويىنشا دا وڭ ناتيجەلەرگە قول جەتكىزەمىز دەپ سەنەمىن.
بارلىق قۇقىقتار قورعالعان. inform.kz بەلسەندى سىلتەمەنى پايدالانىڭىز https://kaz.inform.kz/news/bilim-berude-olkylyk-ketse-saldary-ote-auyr-bolady-senator-nurtore-zhusip_a3654948
