قىزىلشادان بىلتىر كوز جۇمعان بالالارعا ۆاكتسيناتسيا جاسالماعان - دارىگەر
«ءبىر عانا مىسال كەلتىرەيىن. مەن قىزىلشا، پوليوميەليت، ديفتەريا، تۋبەركۋلەزگە قارسى ۆاكتسيناتسيا تۋرالى ايتىپ وتىرعان جوقپىن. ول ماسەلە ءتىپتى دە تالقىلانباۋى كەرەك. مەن بالالارىما، نەمەرەلەرىمە ەكپە جاساتتىم. مىندەتتى ۆاكتسيناتسيادان وتكىزە بەرەمىن دە. ەكپەدەن قاۋىپتى جاعداي تۋىنداسا مەن ولاردىڭ باسىن قاۋىپكە تىگەر مە ەدىم. بىلتىر قىزىلشادان كوز جۇمعان بالالاردىڭ بارىنە بۇرىن ەكپە جاسالماعان بولىپ شىقتى. اتا-انالار نەلىكتەن ۇندەمەيدى؟ مىندەتتى دەگەن ءسوزدى ءماجبۇرلى دەپ تۇسىنبەۋىمىز كەرەك. Covid19 اۋرۋىنا قارسى ۆاكتسيناتسيا دا مىندەتتى بولادى دەگەن سىبىس شىعىپ جاتىر. مەنىڭ ويىمشا، جرۆي تۋىنداتاتىن ۆيرۋستار ىلعي مۋتاتسياعا ۇشىرايتىندىقتان، بۇل مۇمكىن ەمەس. تۇماۋ ۆيرۋسىنا قارسى مىندەتتى ۆاكتسيناتسيانىڭ بولماۋى دا وسىعان بايلانىستى»، - دەپ جازادى ورتالىق باسشىسى Facebook-تەگى پاراقشاسىندا.
ب. بايماحانوۆ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى جانە مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى «حالىققا قارسى» كودەكستى دايىندادى دەپ ايىپتاعان «بەلسەندىلەر» تۋرالى ايتادى.
ونىڭ سوزىنشە، مەديتسينالىق ورتا وكىلدەرى بىرنەشە رەت «اقشا تولەنگەن» بلوگەرلەر تۋرالى ايتىپ قالعان. ورتالىق باسشىسى بۇل سىبىستى نەگىزسىز دەپ ەسەپتەمەيتىن كورىنەدى. دارىگەردىڭ پايىمىنشا، بۇعان دەيىن «ادىلەتتىلىك ءۇشىن كۇرەسكەرلەر» ەلىمىزدە جاقسى دامىپ كەلە جاتقان - ترانسپلانتولوگيا سالاسىن دا توقتاتىپ تاستاعان.
بۇعان دەيىنگى جىلدارى قازاقستاندا اعزانى اۋىستىرۋ بويىنشا 300 وپەراتسيا جاسالىپ كەلسە، بيىلعى جىلدىڭ باسىنان وتالار سانى 34 تەن اسپاعان. ال ءبىر جىلداعى قاجەتتىلىك 3 مىڭ وپەراتسيانى قۇرايدى.
«ەندى ولار مىندەتتى ۆاكتسيناتسياعا قارسى شىعىپ جاتىر. ال وركەنيەتتى ەلدەردە مىندەتتى ۆاكتسينالاۋ باياعىدان بار. ەڭ الدىمەن، ۆ گەپاتيتىنە قارسى مىندەتتى ۆاكتسيناتسيا تۋرالى ايتقىم كەلەدى. ۆ گەپاتيتى - باۋىردى زاقىمدايتىن ۆيرۋستى ينفەكتسيا، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ باستى پروبلەماسىنىڭ ءبىرى. بۇكىل الەمدە 257 ميلليون ادامدا HBV سوزىلمالى ينفەكتسياسى بار. جىل سايىن وسى اۋرۋدىڭ كۇردەلەنۋىنەن، باۋىر بەرىشىنەن، گەپاتوتسەلليۋليارلى وبىردان (Global hepatitis report 2017, WHO) الەمدە 686 مىڭ ءولىم جاعدايى تىركەلەدى»، - دەيدى ول.
بولاتبەك بايماحانوۆ ۆ ۆيرۋستى گەپاتيتىن الدىن الۋدىڭ بىردەن-ءبىر جولى - ۆاكتسيناتسيا ەكەنىن اتاپ وتەدى.
سەبەبى ۆاكتسينا ەگۋ قاۋىپسىزدىكتىڭ جوعارى دارەجەلىگىمەن، تيىمدىلىگىمەن ەرەكشەلەنەدى.
«1986-جىلدان باستاپ قولدانىسقا ەنگىزىلگەن ۆ گەپاتيتىنە قارسى ۆاكتسيناتسيا سينتەتيكالىق جولمەن جاسالادى. وسىنىڭ ارقاسىندا بۇكىل الەمدە گەپاتيتكە شالدىعۋ دەڭگەيىن 30 ەسە ازايتىپ، ءولىمدى 85-90 پايىزعا دەيىن قىسقارتۋعا مۇمكىندىك تۋدى. ۆاكتسيناتسيا باعدارلاماسى باستالعالى بەرى بالالاردىڭ گەپاتوتسەلليۋليارلى كارتسينوماعا شالدىعۋ دەڭگەيى 25 پايىزعا ازايدى. ۆ گەپاتيتىنە قارسى ۆاكتسينا - «وبىرعا قارسى» العاشقى ۆاكتسينا رەتىندە تانىمال. سەبەبى ول وبىرعا اپارىپ سوعاتىن ۆ گەپاتيتىنىڭ الدىن الادى. قازىرگى تاڭدا قازاقستان ءالى كۇنگە دەيىن HBV ينفەكتسياسىنىڭ تارالۋى بويىنشا الەمدە الدىڭعى قاتارداعى مەملەكەت رەتىندە قالىپ وتىر»، - دەيدى ول.
ورتالىق باسشىسى قازاقستانداعى ءاربىر ازامات ۆ گەپاتيتىنە قارسى ۆاكتسينانى قابىلداۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيدى.
