وڭىرلەردە كينوتەاترلار اشۋعا نە كەدەرگى

«بولاشاق ەنەرگياسى» سامميتى - جىل سايىن ءابۋ-دابيدە وتەتىن بولاشاق ەنەرگەتيكالىق ونەركاسىپتى دامىتۋعا، ەكولوگيا ماسەلەلەرىنە ارنالعان كورمە- كونفەرەنتسيا. فورۋم ەنەرگيانىڭ جاڭارتىلعان كوزدەرى، ەكولوگيالىق تازا تەحنولوگيالار مەن قورشاعان ورتانى قورعاۋ ماسەلەلەرى قوزعالاتىن الەمدەگى ەڭ ءىرى، ماڭىزدى شارا بولىپ تابىلادى.
مەملەكەت باسشىسى سامميت ساياساتكەرلەردىڭ، عالىمدار مەن ساراپشىلاردىڭ ەنەرگەتيكا سالاسىندا جانە ەنەرگيانى ۇنەمدەۋ ىسىندە تازا تەحنولوگيالاردى دامىتۋعا ىقپال ەتۋ باعىتىندا ءجۇرىپ جاتقان جاھاندىق ديالوگىنىڭ ماڭىزدى بولىگىنە اينالعانىن ايتتى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ XXI عاسىر ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى سەرپىندى شەشىمدەر ءداۋىرى بولۋى قاجەت ەكەنىن ايتىپ، بۇل تەك ەنەرگەتيكا سالاسىنىڭ دامۋ ۆەكتورىن عانا ەمەس، پلانەتامىزدىڭ الداعى مىڭداعان جىلدارداعى تاعدىرىن انىقتايتىن كەزەڭ بولۋعا ءتيىس ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«رەسۋرسقا باي كەيبىر مەملەكەتتەر وكىلدەرى ءوز ەنەرگەتيكالىق ساياساتىنىڭ سالدارى تۋرالى ويلانا بەرمەيدى. باسقا ەلدەردە بۇل ساياسات ءوز رەسۋرستارىن ساقتاپ قالىپ، ءۇشىنشى ەلدەرگە ەكونوميكالىق ەنەرگەتيكالىق ەكسپانسيا جاساۋعا نەگىزدەلگەن»، - دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
مەملەكەت باسشىسى سامميت جۇمىسى ۇلتتىق «تازا» ەنەرگەتيكالىق ساياساتتىڭ ازىرلەنۋى مەن بەلسەندى تۇردە ەنگىزىلۋىنە سەبەپشى بولارىنا سەنىم ءبىلدىرىپ، ەنەرگيانىڭ جاڭا كوزدەرىنەن پايدا تابا ءبىلۋ قاجەت ەكەنىن ايتتى. «بۇرىن تەك دامىعان ەلدەردىڭ عانا ودان پايدا تابۋعا مۇمكىندىگى بار ەدى. ولار جاڭا ەنەرگيا سالاسىنداعى تەحنولوگيالار بويىنشا ءبىلىم مەن تەحنيكالىق تاجىريبە جيناقتاي الدى. ءقازىر دامۋشى ەلدەر ءۇشىن وسى ۇدەرىسكە قوسىلۋعا ەڭ قولايلى ۋاقىت تۋىپ وتىر»، - ەلباسى.
بۇدان بولەك، ن. نازاربايەۆ بيىل ەلىمىزدىڭ استاناسى «ەكسپو-2017» حالىقارالىق كورمەسىن وتكىزەتىنىن، كورمە اياقتالعان سوڭ ونىڭ ينفراقۇرىلىمى بازاسىندا جاڭا «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعى ورنالاساتىن اتاپ ءوتتى.
«ءبىز دۋباي قارجى ورتالىعىمەن كەلىسسوز جۇرگىزدىك. ولاردىڭ تاجىريبەسىن قازاقستاندا قولدانۋ جونىندە ۋاعدالاستىق»، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
ۋنيۆەرسيادادا ەل نامىسىن 168 سپورتشى قورعايدى
ءوتىپ بارا جاتقان بۇل اپتاداعى ۇكىمەتتىڭ سەلەكتورلىق رەجىمدەگى وتىرىسىندا 28- بۇكىلالەمدىك قىسقى ۋنيۆەرسياداعا دايىندىق ماسەلەلەرى تالقىلاندى.
ق ر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلىنىڭ سوزىنشە، بۇگىنگى كۇنى سپورت تۇرلەرى بويىنشا كوماندا قۇرامالارى انىقتالدى. ءمينيستردىڭ پايىمىنشا، سپورتشىلارىمىزدىڭ جاقسى ونەر كورسەتۋگە ۇكىمەتتىڭ جازعى جانە قىسقى دۇنيەجۇزىلىك ۋنيۆەرسيادا جەڭىمپازدارى مەن جۇلدەگەرلەرىنە ءبىر رەتتىك سىياقى بەلگىلەۋ تۋرالى شەشىمى ىنتالاندىرا تۇسەتىن بولادى.
«ءبىرىنشى ورىنعا 4,9 ميلليون، ەكىنشى ورىنعا 3,3 ميلليون، ءۇشىنشى ورىنعا 1,6 ميلليون تەڭگە بەرىلەدى. ءدال وسىنداي سىياقىلار ۋنيۆەرسيادا جەڭىمپازدارى مەن جۇلدەگەرلەرىنىڭ جاتتىقتۋشىلارىنا دا قاراستىرىلعان»، - دەدى ول.
وتىرىس بارىسىندا پرەمەر- ءمينيستردىڭ ورىنباسارى يمانعالي تاسماعامبەتوۆ ۋنيۆەرسيادا كەزىندە الماتى تۇرعىندارىنىڭ كۇندەلىكتى ءتۇرمىسىنا كەدەرگى كەلتىرىلمەۋى ءتيىس ەكەنىن ەسكەرتتى.
«ەلىمىزدە العاش رەت وتەتىن ۋنيۆەرسياداعا دا ساناۋلى عانا ۋاقىت قالدى. وسىدان ونشاقتى كۇن بۇرىن الماتى قالاسىندا مەنىڭ توراعالىعىممەن ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنىڭ سوڭعى ءماجىلىسى ءوتتى. سوندا جاۋاپتى ازاماتتار جالپى وسى كەزەڭگە دەيىن جوسپارلانعان شارالاردىڭ بارلىعى اتقارىلعاندىعىن ايتىپ بەردى. ەندىگى ۇلكەن مىندەت - وسىناۋ اۋقىمدى حالىقارالىق شارانى جوعارى دەڭگەيدە وتكىزۋ. بۇگىنگى ۇكىمەتتىڭ كەڭەسىن پايدالانىپ، 3 ەرەكشە باقىلاۋدا تۇراتىن ماسەلەگە نازار اۋدارعىم كەلەدى»، - دەدى ول.
وسى رەتتە تاسماعامبەتوۆ قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىن ايرىقشا نازاردا ۇستاۋ قاجەتتىگىن باسا ايتتى.
«مينيستر مىرزا (ىشكى ىستەر ءمينيسترى قالمۇحانبەت قاسىموۆ - رەد. ) دايىندىق ماسەلەسى جونىندە ايتىپ بەردى. ءبىراق قاۋىپسىزدىك، ءتارتىپ ساقتاۋ ماسەلەلەرىنە، سونداي- اق سانيتارلىق- ەپيدەميولوگيالىق، مەديتسينالىق ماسەلەلەرگە دە قاتتى كوڭىل ءبولۋ كەرەك سياقتى. ويتكەنى، كوپ قوناق كەلمەكشى»، - دەدى ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى.
ونىڭ باسا نازار اۋدارعان ەكىنشى ماسەلەسى كولىكتىك- لوگيستيكا سالاسى بولدى.
«اۋەجاي قىزمەتىنەن باستاپ الماتى قالاسىنىڭ اۋماعىندا سپورتشىلار مەن قوناقتاردىڭ قاتىناۋىنا دەيىن، سونىمەن قاتار قوناقتاردى تاسىمالداۋ ماسەلەسى الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىندارىنىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىسىنا كەدەرگى كەلتىرمەۋى ءتيىس. بۇل ماسەلەنى ءبىز كوميسسيانىڭ وتىرىسىندا دا تالقىلاعان بولاتىنبىز. بۇل ماسەلە جونىندەگى جوسپار قالالىق اكىمدىكتە بار. ءبىراق، نازاردا بولۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن»، - دەدى ول.
ول ۇشىنشىدەن كوممۋنالدىق قىزمەتتەردىڭ ناقتى جانە ۇيلەستىرىلگەن جۇمىسى بولۋى تيىستىگىن اتاپ ءوتتى.
«قاڭتار ايىنىڭ اياعىندا الماتى قالاسىندا قىسقى مەزگىلدەگى قاردىڭ قالىڭ تۇسەتىنى بەلگىلى. وسىعان بايلانىستى ءتيىستى قىزمەتتەر ارنايى جۇمىس رەجىمىنە كوشۋى قاجەت. سونىمەن قاتار اپاتتى قىزمەتتەردىڭ، ونىڭ ىشىندە ەنەرگەتيكا، جىلۋ جانە سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ سالالارىنىڭ ازىرلەنگەن جۇمىسىن قامتاماسىز ەتۋ قاجەت. مىنە وسى ءۇش ماسەلەگە كوڭىل اۋدارۋ قاجەت دەپ ەسەپتەيمىن»، - دەپ تۇيىندەدى ءسوزىن تاسماعامبەتوۆ.
ءوز كەزەگىندە پرەمەر- مينيستر باقىتجان ساعىنتايەۆ الماتىدا وتەتىن 28- بۇكىلالەمدىك قىسقى ۋنيۆەرسياداعا بايلانىستى ءبىرقاتار مەملەكەتتىك ورگانعا ناقتى تاپسىرمالار جۇكتەدى.
«الماتى قالاسىنىڭ اكىمدىگى ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ مينيسترلىگىمەن جانە وزگە دە مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندارمەن بىرگە كولىكتىك- لوگيستيكا ماسەلەلەرىن، ۋنيۆەرسيادانىڭ جاڭا نىساندارىنىڭ قاۋىپسىزدىك تالاپتارى مەن ستاندارتتارىنا ساي جۇمىس ىستەۋىن تاعى ءبىر تىڭعىلىقتى پىسىقتاۋى ءتيىس. ىشكى ىستەر مينيسترلىگى ادامدار جاپپاي جينالاتىن نىساندارداعى، قوناق ۇيلەر مەن قوعامدىق ورىندارداعى، قوعامدىق كولىكتەردەگى ءورت قاۋىپسىزدىگى جاي- كۇيىنە باقىلاۋدى كۇشەيتۋى قاجەت. جالپى، ءى ءى م- گە قوعامدىق ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋدى تاپسىرامىن»، - دەدى ساعىنتايەۆ.
ۇكىمەت باسشىسى اقپارات جانە كوممۋنيكاتسيالار مينيسترلىگىنە اقپاراتتىق- يميدجدىك جۇمىستارعا باسا نازار اۋدارۋدى جۇكتەدى. ال دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك دامۋ مينيسترلىگىنە ۋنيۆەرسيادا كەزىندە مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋگە ايرىقشا ءمان بەرۋ تاپسىرىلدى.
وتاندىق كينەماتوگرافيا سالاسىندا ەسەپ بەرىلدى
بۇل اپتاداعى ۇكىمەتتىڭ وتىرىسىندا ق ر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى وتاندىق كينەماتوگرافيا سالاسىندا اتقارىلعان جۇمىس بويىنشا ەسەپ بەردى. جارتى ساعاتتىڭ ىشىندە مينيستر ونداعان ءفيلمنىڭ ترەيلەرىن كورسەتىپ ۇلگەردى.
مۇحامەدي ۇلىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، بۇگىنگى كينوپروكاتتا وتاندىق فيلمدەردىڭ ۇلەسى 6 پايىزدى قۇراپ وتىر. ال كينوتەاترلاردا جينالاتىن قارجىنىڭ جالپى كولەمى 10 ميلليارد تەڭگەنى قۇراسا، اتالعان قاراجاتتىڭ 7 پايىزى قازاقستاندىق فيلمدەرگە تيەسىلى. «سوڭعى ءۇش جىلدىڭ ىشىندە مينيسترلىكتىڭ قولداۋىمەن 100-گە جۋىق ۇلتتىق فيلم ءتۇسىرىلدى. بۇگىندە 40-تان استام فيلم ءتۇسىرىلىپ جاتىر»، - دەيدى مينيستر.
ونىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى كەزدە كوپتەگەن مەملەكەتتەر ءوز كينولارىن الەمدىك نارىقتارعا شىعارۋ ارقىلى ۇلتتىڭ مادەنيەتىن، تاريحىن جانە سالت- ءداستۇرىن كەڭىنەن ناسيحاتتاپ جاتادى. ءتۇپتىڭ تۇبىندە مەملەكەتتىڭ حالىقارالىق دارەجەدە اتاق- ابىرويى كوتەرىلەدى. وسى ورايدا مينيستر رەسەي فەدەراتسياسىمەن بىرلەسىپ تۇسىرىلگەن «28 پانفيلوۆشى» فيلمىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. اتالعان كارتينا وتكەن جىلدىڭ ۇزدىك فيلمى رەتىندە تانىلىپ، ءتۇسىرۋ جۇمىستارىنا جۇمسالعان شىعىندى تولىعىمەن اقتاپ شىقتى.
باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ سوزىمەن باستالاتىن فيلمدە ەكى مەرگەن قازاق ازاماتىنىڭ مايدانداعى ەرلىگى جان- جاقتى كورسەتىلگەن. پروكات قۇقىعىن گوليۆۋدتىق «Universal» ساتىپ الدى. وسى ۋاقىتقا دەيىن ونى ەۋروپا مەن كانادادا كورسەتتى. الداعى ۋاقىتتا جاپونيا، كورەيا، ۇلىبريتانيا مەن فرانتسيادا پروكاتقا شىعارۋ جوسپارلانىپ وتىر. بۇدان بولەك، «ماركو پولونىڭ جىبەك جولى»، «امىرە» جانە تاعى باسقا حالىقارالىق جوبالار بار. «كوشباسشىنىڭ جولى» اتتى فيلم دە رەسەي، قىتاي، فرانسيا، گونكونگ پەن گرەكيادا كورسەتىلدى. الداعى ۋاقىتتا اتالعان فيلم xالىقارالىق اۋە رەيستەرىندە كورسەتىلەدى.
«ءبىز قازاقتىڭ ءبىرتۋار ازاماتتارى ارقىلى حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق بولمىسىن، مادەنيەتىن جانە سالت- ءداستۇرىن الەم ەلدەرىنە پاش ەتۋىمىز كەرەك. شەتەلدىك كورەرمەن دە سوعان قاتتى قىزىعادى»، - دەيدى مۇxامەدي ۇلى.
مينيستر ىشكى پروكاتتاعى ۇزدىك فيلمدەردى دە ەرەكشە اتاپ ءوتتى. سولاردىڭ ىشىندە «اناعا اپارار جول»، «قۇنانباي»، «امانات»، «الماس قىلىش»، «قازاق ەلى» سياقتى كوركەم جانە انيماتسيالىق فيلمدەر بار.
وسى رەتتە ۇكىمەت باسشىسى باقىتجان ساعىنتايەۆتىڭ ويىنشا، وتاندىق كينويندۋستريا سالاسىنا بيزنەستى كوپتەپ تارتىپ، مونوقالالار مەن شاعىن قالالاردا كينوتەاترلاردى كوپتەپ اشۋ قاجەت.
«سوندىقتان كينەموتوگرافيانى دامىتۋ تۇجىرىمداماسى اياسىندا وتاندىق كينويندۋستريانى قولداۋ شارالارىن قايتا قاراپ شىققانىمىز ءجون بولار»، - دەدى ول.
ايتپاقشى، ق ر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى «قازاق حاندىعى. الماس قىلىش» فيلمىن بيىلدان قالدىرماي جالعاستىرۋعا مۇددەلى ەكەنىن جەتكىزدى.
«ءبىز كەرەي مەن جانىبەكپەن شەكتەلمەي، ول فيلمدى قاسىم حانعا دەيىن ءتۇسىرۋىمىز كەرەك. شىنى كەرەك، بۇگىندە «الماس قىلىشتى» ارى قاراي جالعاستىرۋعا بارلىق دايىندىقتار بار. ونى مىندەتتى تۇردە جالعاستىرۋىمىز قاجەت. وسى جىلى قازاق حاندىعىنىڭ ەپوپەياسىن قاسىم حانعا دەيىن جەتكىزۋىمىز كەرەك»، - دەدى مينيستر ۇكىمەت وتىرىسىنان كەيىن وتكەن باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا.
اۆتور: رۋسلان عابباسوۆ