ەلباسى قاۋىپسىز جانە ۇيلەسىمدى الەم ارحيتەكتۋراسىنىڭ جاڭا قاعيداتتارىن جاريا ەتتى - كەسكىن
«قازاقپارات» ح ا ا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرى V سيەزىنىڭ اشىلۋىندا سويلەگەن ءسوزىنىڭ تولىق ءماتىنىن جاريالايدى.
ارداقتى ءدىنباسىلار!
قۇرمەتتى ب ۇ ۇ- نىڭ باس حاتشىسى مىرزا!
قادىرلى سەزگە قاتىسۋشىلار مەن مەيماندار!
حانىمدار مەن مىرزالار!
سىزدەرگە قازاقستاننىڭ قۇت دارىعان جەرىنەن شىن جۇرەكتەن سالەم جولدايمىن! ەگەر الەمدە ءبىر نارسە تەك ءبىر عانا مارتە جۇزەگە اسسا، وندا ونى ادەتتە تاريحي كەزدەيسوقتىق دەپ سانايدى. ەكى نەمەسە ءۇش رەت بولسا - بۇل تاريحي زاڭدىلىق. ال ەگەر كوپتەگەن مارتە جۇرسە - ۇلى تاريح دەگەنىمىز، مىنە، وسى! استانا الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سەزىنە قاتىسۋشىلار مەن مەيماندارىن بەسىنشى رەت قابىلداپ وتىر!
ءبىز 1 - سيەزدىڭ شەشىمى بويىنشا سالىنعان الەمدەگى جالعىز بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايى شاڭىراعىنىڭ استىندا تولەرانتتىلىقتىڭ، مادەنيەتتەر مەن دىندەردىڭ جاھاندىق ءۇنقاتىسۋىنىڭ ۇلى تاريحىن قالىپتاستىرۋدامىز. ءبىز، ءتىپتى، وسى كۇردەلى ءداۋىردىڭ وزىندە دە ونىڭ پاراقتارىن بىرىنەن كەيىن ءبىرىن جازىپ، تولتىرۋدامىز. جانە ءبىزدىڭ ءبارىمىزدى - ساياساتكەرلەر مەن كونفەسسيالار قىزمەتشىلەرىن - ادامدار مەن حالىقتاردىڭ تاعدىرى، ۇلى جاراتۋشى جاراتقان ءبىزدىڭ بۇكىل بىرەگەي پلانەتامىزداعى بەيبىتشىلىك پەن تىنىشتىق ءۇشىن ورتاق ءبىر جاۋاپكەرشىلىك سەزىمى بىرىكتىرەدى.
سيەزد جۇمىسىنا العاش رەت ب ۇ ۇ باس حاتشىسى پان گي مۋن مىرزا قاتىسىپ وتىر. مەن سىزگە، باس حاتشى مىرزا، شىن جۇرەكتەن سالەم جولدايمىن! ءسىزدىڭ قاتىسۋىڭىز استاناداعى بۇكىل الەمدىك قوعامداستىق ءمان بەرىپ وتىرعان رۋحاني ليدەرلەر ءۇنقاتىسۋىنىڭ ماڭىزدىلىعىن كورسەتەدى.
مەن شاقىرۋىمدى قابىل الىپ، بۇگىندە وسى زالدا وتىرعان بارشاعا سالەم جولدايمىن. الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرى سيەزىنىڭ ىزگىلىكتى يدەيالارى الەمدىك قوعامداستىقتا، ءدىني، سونداي- اق، ساياسي توپتاردا كەڭ قولداۋ تاۋىپ وتىر. ولار الەمگە ءدىنارالىق قارىم- قاتىناستار تۋرالى عاسىرلار بويى قالىپتاسقان تاپتاۋرىنداردى ەڭسەرۋگە، 21 - عاسىردا جاھاندىق تولەرانتتىلىق پەن ءوزارا تۇسىنىستىكتىڭ ءىس- قيمىل تانىتا الاتىن فورمۋلاسىن جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مەن الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ V سيەزى وسى ماقساتقا ماڭىزدى قادام جاساۋعا كومەكتەسەتىنىنە سەنىمدىمىن.
بارلىق قاتىسۋشىلار مەن مەيماندارعا جەمىستى جۇمىس، پايدالى ءۇنقاتىسۋ جانە وڭ شەشىمدەر تىلەگىم كەلەدى.
قۇرمەتتى رۋحاني ليدەرلەر!
V سيەزدىڭ نەگىزگى ماسەلەسى ءدىني جانە ساياسي ليدەرلەردىڭ قازىرگى الەمنىڭ قاۋىپسىز جانە ۇيلەسىمدى دامۋى ءۇشىن ماڭىزدى ءرولى مەن جاۋاپكەرشىلىگىن سەزىنۋمەن بايلانىستى. 21 - عاسىردا الەم باسىم جاعدايدا تەرەڭ ءدىني بولىپ قالۋىن جالعاستىرۋدا.
ءۇمىت پەن تورىعۋدىڭ جاھاندىق بارومەترىنىڭ سوڭعى ەسەپتەرىنىڭ بىرىندە ۇسىنىلعان Gallup ينستيتۋتىنىڭ دەرەكتەرىنە سايكەس، جەر تۇرعىندارىنىڭ جارتىسىنان كوبى - شامامەن 60 پايىزى، وزدەرىن ءدىندار ادامدارمىز دەپ ەسەپتەيدى. ءاربىر بەسىنشى ادام ءوزىنىڭ ءدىندار ەمەس ەكەنىن اتاپ كورسەتەدى.
تەحنولوگيالىق توڭكەرىستەر داۋىرىندەگى ورنىقتىلىق پەن ءدىني وقۋلار ىقپالدىلىعى ساقتالۋىنىڭ فەنومەنىن ⅩⅩ عاسىرداعى يتاليان جازۋشىسى چەزارە پاۆەزە وتە ءدال ءتۇسىندىردى: «ءدىن، - دەپ جازدى ول، - بۇل سەنىم، ءبىزدىڭ باسىمىزدان ءوتىپ جاتقانداردىڭ بارلىعى ەرەكشە ماڭىزدى. ءدال سوندىقتان ول اركەز بىزبەن بىرگە بولادى». ءبىراق بۇل ادام دامۋىندا ءدىني قاراما- قايشىلىقتار، جاقتىرماۋشىلىق، جانجالدار مەن كونفەسسياارالىق سوعىستار ونىڭ وزگەرىسسىز سەرىكتەرى بولادى دەگەندى بىلدىرە مە؟ مەن مۇنداي ساۋالعا سەنىمدى جاۋاپ بەرەتىندەردىڭ جاقتاستارى بولىپ تابىلمايمىن.
بىرىنشىدەن، ماحاتما گاندي اتاپ وتكەندەي، «قۇدايدا ءدىن جوق». «ءبىزدىڭ شىركەۋلىك قورشاۋ قالقالارىمىز كوككە دەيىن جەتپەيدى»، - دەگەن ەدى. ⅩⅨ عاسىردا پراۆوسلاۆيەلىك فيلوسوف ميتروپوليت پلاتون گورودەتسكي. مىڭجىلدىق تاريحتا تەولوگيالىق ديسكۋسسيالار، ساياساتكەرلەر ولاردان سوعىستار مەن جانجالدار تۋىنداتقانشا، تەك ءسوز جۇزىندەگى تالاستار كۇيىندە قالىپ كەلگەن ەدى.
ەكىنشىدەن، الەمدەگى بارلىق دىندەر سابىرلىلىق پەن توزىمدىلىككە، كۇش قولدانباۋ مەن كەلىسىمگە ۇندەپ كەلەدى. قاسيەتتى قۇراندا مىناداي سوزدەر بار: «كىم ءبىر ادامدى ولتىرسە، بۇل بۇكىل ادامزاتتى ولتىرگەنمەن پارا- پار». «بۇكىل ادامدار الدىنداعى ىزگىلىك تۋرالى ويلانىڭدار.. . بارلىق ادامدارمەن بەيبىتشىلىكتە بولىڭدار»، - وسى ۇندەۋ حريستياندىق جاڭا وسيەتتە بار. ادامدار قىلىعى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىككە شاقىرۋ ءسوزى كونە ءۇندى ۋپانيشادىندا ايتىلادى: «ءبىر ءشوپ جۇلىنعان كەزدە، بۇكىل دۇنيە دىرىلدەيدى». ادامنىڭ بويىندا تەك ماحاببات، جاناشىرلىق جانە ىزگىلىك سەزىمدەرىن وياتا الاتىن سەنىم عانا ناعىز سەنىم. بۇل اقيقات وتكىنشى ەمەس، ماڭگىلىك.
ۇشىنشىدەن، قازىرگى زامانعى تاريح ءدىني تۇرعىدان تولەرانتتى قوعامدار مىسالدارىن بىلەدى. ماسەلەن، ءبىز قازاقستاندا بەيبىتشىلىكتە، كەلىسىمدە جانە ءبىر- بىرىمەن ءوزارا تۇسىنىستىكتە بەيبىت قاتار ءومىر ءسۇرىپ كەلە جاتقان 18 كونفەسسيانىڭ تابىستى مودەلىن قۇردىق. ءبىزدىڭ ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى زاڭنامامىز تەڭدىك پەن وجدان بوستاندىعى قاعيداتىنا نەگىزدەلگەن. ءبىزدىڭ شيرەك عاسىرعا جۋىق تاۋەلسىزدىگىمىزدە قازاقستان رۋحاني قايتا ورلەۋ ءداۋىرىن باستان وتكەردى.
كەڭەس داۋىرىندە، ونىڭ ىشىندە قازاقستاندا دا، اتەيزم ورنىققان بولاتىن. ءبىراق حالقىمىز قۇدايعا سەنىمىن جوعالتقان جوق. قازىر ەلىمىزدە 3312 مەشىت، حرامدار، قۇلشىلىق ۇيلەرى، سيناگوگالار مەن باسقا دا عيبادات ەتۋ ورىندارى جۇمىس ىستەيدى. بىزدە ءدىني باعىتتاعى 47 بۇقارالىق اقپارات قۇرالى باسىپ شىعارىلادى. ەلىمىزدە 500-گە جۋىق شەتەلدىك ميسسيونەر جۇمىس ىستەيدى. يسلام مەن حريستياننىڭ باستى كۇنتىزبەلىك داتالارى - بارلىق قازاقستاندىقتاردىڭ ورتاق مەرەكەسى. ەلىمىزدە جۇمىس ىستەيتىن بارلىق دىندەردىڭ پاستۆالارى - ءبىر ۇلكەن قازاقستاندىق وتباسىنىڭ مۇشەلەرى. ءبىزدىڭ ءبارىمىز بىرلەسىپ، ءدۇردارازدىق پەن ۇرىس- كەرىسكە ورىن جوق جاڭا ەل قۇرۋدامىز.
ءبىزدىڭ ءبارىمىز ءبىر ماقساتقا - 21 - عاسىردىڭ ورتاسىنا قاراي الەمدەگى اسا دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىندا تۇراتىن ءوسىپ- وركەندەگەن مەملەكەت قۇرۋ ماقساتىنا بىرىككەنبىز. ءبىز الدىمىزعا بارلىق قازاقستاندىقتاردىڭ بولاشاقتىڭ ءبىرتۇتاس ۇلتى بولۋىنا قول جەتكىزۋ مىندەتىن قويىپ وتىرمىز. ونىڭ باستى نەگىزى ازاماتتىق تەڭدىك پەن تولەرانتتىلىق، اشىقتىق پەن قۇقىقتىق ءتارتىپ، وي- نيەت پەن ءار ادامنىڭ ءومىرى ءۇشىن لايىقتى جاعداي جاساۋ بويىنشا پراكتيكالىق ىستەردىڭ بىرلىگى بولىپ تابىلادى. ونىڭ عاسىرلىق ءمانى مىنادا: ۇرپاقتان ۇرپاققا، داۋىردەن داۋىرگە بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم قۇندىلىقتارىن بەرۋ.
بيىل ءبىز بىرەگەي ۇيىم - قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ 20 جىلدىق مەرەيتويىن اتاپ وتۋدەمىز. ول ءتۇرلى ەتنوستىق جانە ءدىني ۇستانىمداعى بارلىق ازاماتتاردىڭ كەلىسىمى مەن تولەرانتتىلىعىنىڭ ارقاۋلىق قۇندىلىعى مەن بەرىك تەتىگى بولدى. ءبىز بۇكىل الەمگە مادەنيەتتەر مەن دىندەردىڭ فاتالدى جانجالدارى، ءتىپتى، ءبىر قوعامنىڭ شەگىندە دە جوق ەكەنىن كورسەتتىك. سوندىقتان، ولاردان حالىقارالىق ساياساتتىڭ كەز كەلگەن دەڭگەيىندە قاشىپ قۇتىلۋعا بولادى. ءبىز قوعام ىشىندەگى تولەرانتتى قارىم- قاتىناستار - مەملەكەتتىڭ دە، ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ دە، قاتارداعى ازاماتتاردىڭ دا ۇعىنىقتى جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ ماسەلەسى ەكەنىن ايعاقتادىق. استانادا الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سيەزىن وتكىزۋ تاجىريبەمىزدىڭ تابىستىلىعىن ءبىز جاھاندىق مويىنداۋدىڭ پريزماسى ارقىلى قاراستىرامىز.
قۇرمەتتى سيەزگە قاتىسۋشىلار!
دىندەر مەن مادەنيەتتەردىڭ ءوزارا قارىم- قاتىناستارى ماسەلەسىن جەر شارىنداعى بەيبىتشىلىك پەن تۇراقتىلىق مۇددەلەرى تۇرعىسىنان تالقىلاۋ ءبىزدىڭ فورۋمنىڭ ايرىقشا ەرەكشەلىگى بولىپ تابىلادى. مۇنداي پىكىرسايىستىڭ كوكەيكەستىلىگىن جاھاندىق احۋال دامۋىنىڭ ۇرەيلى اياق الىسى كۇشەيتە تۇسەدى. بۇگىندە الەم قاۋىپتى بەلگىسىزدىك جاعدايىندا داعدارىپ تۇر.
بىرىنشىدەن، جاھاندىق قاۋىپسىزدىك رەجىمىنىڭ كۇرت السىرەۋى ورىن الدى. جانە بۇل ۇدەرىس ءالى دە ءوز تۇبىنە جەتپەگەنگە ۇقسايدى. تەجەۋ مەن اراسالماقتاردى ۇستاۋدىڭ حالىقارالىق جۇيەسى جۇمىس ىستەمەيدى. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىنگى سوڭعى ونداعان جىلدار بويىنا قالىپتاسقان جەتەكشى مەملەكەتتەر اراسىنداعى سەنىم احۋالىنىڭ جويىلعانىنا وكىنىش بىلدىرۋگە تۋرا كەلەدى. ءوزارا سانكتسيالىق قىسىمدار الەمدىك ەكونوميكاداعى احۋالدى كۇردەلەندىرۋدە. ول تاياۋدا عانا باستان وتكەن جاھاندىق ەكونوميكالىق داعدارىس زارداپتارىن تەزدەتىپ ەڭسەرۋ پەرسپەكتيۆالارىن الىستاتا ءتۇستى. سەنىمسىزدىك ەكونوميكالىق قانا ەمەس، سونىمەن بىرگە، ەلدەر مەن حالىقتار اراسىنداعى گۋمانيتارلىق قارىم- قاتىناستارعا دا تەرىس اسەر ەتۋدە. ءوزارا تۋريزم، مادەني الماسۋلار قىسقارۋدا، ءبىر- بىرىنە قارسى اقپاراتتىق شابۋىلدار جۇرۋدە. وسىنىڭ ءبارى - تۇراقسىزدىقتىڭ، سەنىمسىزدىكتىڭ، وشاقتى سوعىستار مەن قاقتىعىستاردىڭ سالدارى.
ەكىنشىدەن، الەمدە اسكەري جانە ىشكى داۋ- دامايلار قاۋىرت وسە ءتۇستى. ۋكراينانىڭ شىعىسىنداعى جانجال ەۋروپالىق جانە جاھاندىق قاۋىپسىزدىك دەڭگەيىن ايتارلىقتاي تومەندەتەدى. باتىس افريكادان اۋعانستانعا دەيىنگى بۇكىل اۋماق قارۋلى قارسى تۇرۋشىلىقتارمەن قامتىلعان.
ۇشىنشىدەن، حالىقارالىق تەرروريزم قاتەرى «يسلام مەملەكەتى» دەپ اتالاتىن ءىس- قيمىلدار ءپىشىنىن قابىلدادى. وزدەرىنە قاراتىپ الۋدىڭ جاھاندىق جەلىسىن پايدالانۋ ارقىلى الەمنىڭ ءتۇرلى ەلدەرىندەگى جاستار ونىڭ قاتارىنا تارتىلۋدا. جالعان ءدىني ۇندەۋلەرمەن بۇركەمەلەنە وتىرىپ، سودىرلار وزگە دىندەر وكىلدەرىن، جۋرناليستەر مەن ەرىكتىلەردى جاپپاي ءولىم قۇشتىرۋدىڭ جانتۇرشىگەرلىك اكتىلەرىن جۇزەگە اسىرۋدا. ءبىز سىزدەرمەن بىرىگىپ، مۇنداي كوزقاراسقا جانە ءدىننىڭ وسىنداي قاسكۇنەمدىكتەرىنە قارسى ورتاق پىكىرىمىزدى ءبىلدىرۋىمىز كەرەك. ولار يراك پەن سيرياداعى سان عاسىرلىق مادەني مۇرالاردى قاساقانا قيراتۋدا. مۇنىڭ ءبارىن ىزگى نيەتتىلىككە جانە ادامگەرشىلىككە قارسى اكتىلەر دەمەسكە لاج جوق.
تورتىنشىدەن، قازىرگى زامانعى الەمدە اش جانە جوق- جىتىك ادامدار ازايماي وتىر. بۇگىندە، ب ۇ ۇ مالىمەتتەرى بويىنشا، 700 ميلليون بالا مەن جاسوسپىرىم كەدەيشىلىك جاعدايىندا ءومىر سۇرۋدە. تاعى 150 ميلليونى - تاستاندى بالالار. مەكتەپتەردىڭ بولماۋىنان 100 ميلليون بالانىڭ ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىكتەرى جوق. 10 ميلليونى ءدارى- دارمەك پەن مەديكامەنتتەر جەتىمسىزدىگىنەن زارداپ شەگۋدە. الەۋمەتتىك قولايسىزدىقتىڭ، ال ودان كەيىن قىلمىستىڭ، الەۋمەتتىك ءدۇردارازدىقتىڭ، تەرروريزم مەن ەكسترەميزمنىڭ باستاپقى ورتاسى دا مىنە، وسى.
بەسىنشىدەن، رۋحاني- ونەگەلىلىك قۇندىلىقتاردى كومەسكىلەندىرۋدىڭ جاھاندىق پروبلەمالارىن كورمەۋ دە مۇمكىن ەمەس. ب ا ق- تار مەن ينتەرنەت- جەلىلەر ارقىلى بالاعات سوزدەر، ادامداردىڭ رۋحاني باستاۋلارىن قورلاۋ، قىلمىستىق كورگەنسىزدىك پەن بەتىمەن كەتۋشىلىك، «جاپپاي مادەنيەت» دەپ اتالاتىننىڭ جەكسۇرىن ۇلگىلەرى كەڭىنەن تاراتىلۋدا. مۇنداي «جالعان مادەنيەت» تاسقىنى، اسىرەسە، جاستاردىڭ بالعىن جان- دۇنيەلەرىن اۋىر جارالاۋدا، وتباسىلىق داستۇرلەرگە نۇقسان كەلتىرۋدە، ۇرپاقتار اراسىنداعى ءوزارا بايلانىستى كۇيرەتۋدە. وسىلاردىڭ ءبارى - قازىرگى زامانعى الەمدىك تارتىپكە، قاۋىپسىزدىككە، رۋحاني سالت- داستۇرلەر مەن وركەنيەت قۇندىلىقتارىنا تونگەن اۋىر سىن- قاتەرلەر. مەن سيەزدىڭ پىكىرسايىس الاڭدارىندا وسى جانە باسقا دا كوپتەگەن پروبلەمالاردى شەشۋ جولدارىنىڭ ەگجەي- تەگجەيلى تالقىلاناتىنىنا سەنىمدىمىن.
بۇگىندە قاۋىپسىزدىك پەن دامۋدىڭ جاڭا پاراديگماسىن قالىپتاستىرۋ بويىنشا كەڭ كولەمدى ءۇنقاتىسۋلاردى جولعا قويۋدىڭ ماڭىزى زور. ونىڭ نەگىزىندە تەڭ قۇقىلىق، ءوزارا قۇرمەت، ءبىر- ءبىرىنىڭ مۇددەلەرىن مويىنداۋ، ىنتىماقتاستىق، تولەرانتتىلىق جانە ءوزارا تۇسىنىستىك قاعيداتتارى بولۋى ءتيىس. 21 - عاسىردا بارلىق سالالارداعى - ساياسي، ەكونوميكالىق، مادەني، رۋحاني سالالارداعى ءۇنقاتىسۋعا بالاما جوق. بۇگىندە ادامزات ۇلكەن ماتەريالدىق، عىلىمي- تەحنيكالىق جانە ينتەللەكتۋالدىق مۇمكىندىكتەرگە يە. ەگەر ادامدار ءبىر- بىرىمەن بەيبىتشىلىكتە جانە رۋحاني كەلىسىمدە ءومىر ءسۇرىپ ۇيرەنبەسە، ەشقانداي پروگرەسس بولمايدى. ادامزاتتىڭ بولمىسى سونداي، ەتنوستىق، تىلدىك، ءدىني جانە مادەني ايىرماشىلىقتار بولجاۋلى بولاشاقتا اركەزدە دە بولا بەرمەك. ءبىراق ولار اجىراتۋشى جىكتەر ەمەس، بىرىكتىرۋشى باستاۋلار بولۋى ءتيىس.
مەن «ءبىزدى بىرىكتىرەتىندەردىڭ ءوزى اجىراتاتىنداردان ەداۋىر اسىپ تۇسەدى»، دەگەن ريم پاپاسى فرانسيسكتىڭ ءسوزىن قولدايمىن. ەتنوسارالىق جانە ءدىنارالىق جانجالداردى قاتە ساياساتتىڭ تۋىنداتاتىنىن اشىپ ايتقىم كەلەدى. ول ەلدەردى، ادامدار مەن قوعامدى بۇلدىرەدى. ءبىز بۇگىندە دە ونى الەمنىڭ ءتۇرلى تۇكپىرلەرىنەن كورىپ وتىرمىز. ءبىراق حالىقتاردىڭ ءوزارا تارتىلىسى، تىلدەردى، مادەنيەتتى، رۋحاني الەمدى ءوزارا تانۋ، ساۋدا مەن تاتۋ كورشىلىكتى دامىتۋ اركەزدە دە ماڭگىلىك بولعان، بولىپ قالا بەرەدى. جانە حالىقتار دوستىعىنىڭ وسىناۋ ءۇردىسى اسىرەسە، جاھاندانۋ ىقپالىمەن 21 - عاسىردا كۇشەيە تۇسۋدە. رۋحاني جانە ساياسي ليدەرلەر بىرلەسە وتىرىپ، ادامزات الەمىن نەعۇرلىم ونەگەلى جانە تولەرانتتى جاساي الارى انىق.
الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەردىڭ V سيەزىنە قورىتىندى دەكلاراتسيا قابىلداۋعا تۋرا كەلەدى. وعان بۇكىل الەم بويىنشا ميللياردتاعان ادامداردىڭ مۇڭ- مۇقتاجدارى مەن ۇمىتتەرىن بەينەلەيتىن ءبىرقاتار ۇندەۋلەر قوسۋدى ۇسىنامىن.
ءبىرىنشى. بارلىق اسكەري جانجالداردى توقتاتۋ جانە ءبىتىم جاريالاۋ. بارلىق قارسى تۇرۋشى تاراپتار كەلىسسوزدەر ۇستەلىنە وتىرىپ، زورلىق- زومبىلىقتى توقتاتۋ، بەيبىت ازاماتتاردى قورعاۋ، بۇكىل قاراما- قايشىلىقتاردى بەيبىت جولمەن شەشۋ جونىندە كەلىسىمدەر قالىپتاستىرۋى ءتيىس.
ەكىنشى. كەز كەلگەن ەلدە جانە مەملەكەتارالىق قارىم- قاتىناستاردا كەز كەلگەن ساياسي قاراما- قايشىلىقتاردى شەشۋدىڭ كۇش قولدانۋ تاسىلدەرى باتىل تۇردە تەرىسكە شىعارىلۋى كەرەك.
ءۇشىنشى. بۇكىل جەتەكشى دەرجاۆالاردىڭ ساياسي ليدەرلەرىن قازىرگى زامانعى الەمدەگى سەنىمسىزدىك شىڭىراۋىنىڭ ۇلعايا ءتۇسۋىن توقتاتۋعا شاقىرۋ ماڭىزدى. سالدارىنان «ءۇشىنشى الەم» مەن قاراپايىم ادامدار اۋىرىراق زارداپ شەگەتىن ءوزارا سانكسيالاردى توقتاتۋ قاجەت. الەمدى 21 - عاسىردا «قىرعي- قاباق سوعىس» ۋاقىتىنىڭ ستەرەوتيپتەرىن، اسىرەسە، بلوكتىق ويلاۋدى قايتا جاڭعىرتۋ قاۋپىنەن ساقتاندىرۋدىڭ ماڭىزى زور. بۇگىندە قاراما- قايشىلىقتاردى رەتتەۋ، سوعىستار مەن داۋ- جانجالداردى توقتاتۋ ءۇشىن ب ۇ ۇ مەن قاۋىپسىزدىكتىڭ وزگە دە حالىقارالىق قۇرىلىمدارىنىڭ مۇمكىن دەگەن بارلىق تەتىكتەرىن پايدالانۋ كەرەك.
ءتورتىنشى. بارلىق ادامداردى سانالىلىققا جانە ينتەرنەتتى قوسا العاندا، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىن ادامدار اراسىنداعى ءدىنارالىق ارازدىقتاردى تۇتاندىرۋ ءۇشىن پايدالانۋ تاجىريبەسىن توقتاتۋعا شاقىرۋ قاجەت. بۇل تۇرعىدا ب ا ق- تاردىڭ قوجايىندارى مەن باسپاگەرلەرىنىڭ، وزدەرىن «ءتورتىنشى بيلىك» دەپ اتايتىنداردىڭ ءبارىنىڭ مورالدىق جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ كەرەك.
بەسىنشى. مەملەكەتتەر مەن قوعامدارعا كەدەيشىلىك، اشتىق، ەپيدەميا، جۇمىسسىزدىق، تابيعي زۇلماتتار مەن تەحنوگەندىك اپاتتار پروبلەمالارىن شەشۋ ءۇشىن كۇش- جىگەردى بىرىكتىرۋ ومىرلىك تۇرعىدا قاجەت.
وسىنىڭ ءبارى قاۋىپسىز جانە ۇيلەسىمدى الەمنىڭ جاڭا ارحيتەكتۋراسىنىڭ بولىگىنە اينالۋى ءتيىس.
جوعارى مارتەبەلى ءدىنباسىلار!
حانىمدار مەن مىرزالار!
قازىرگى زامانعى ءداۋىردىڭ وقيعالارى ءبىزدىڭ الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سيەزدەرىن جاھاندىق «رۋحاني ديپلوماتيانىڭ» ماڭىزدى ەلەمەنتىنە اينالدىرادى. بارلىق دەلەگاتسيالار باسشىلارىن كونفەسسياارالىق ءۇنقاتىسۋدى ۇلعايتا تۇسۋگە دەگەن ۇندەۋدى ءوز دىندەرىڭىزدىڭ ۇستانۋشىلارى مەن بارلىق پريحوجاندارىنا جەتكىزۋگە شاقىرامىن. مەن قاتىسىپ وتىرعان بۇكىل ساياساتكەرلەر مەن قوعام قايراتكەرلەرىنە ءوز ىقپالدارى مەن مۇمكىندىكتەرىن سوعىستار مەن داۋ- جانجالداردى توقتاتۋ، جاھاندىق ساياساتتاعى سەنىمدى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن پايدالانۋ جونىندە ۇندەۋ تاستايمىن. سەزد جۇمىسىنىڭ مادەنيەتتەر مەن دىندەر ءۇنقاتىسۋىنىڭ تاجىريبەسىن بايىتا تۇسەتىنىنە سەنىمىم مول.
بارشاڭىزعا جەمىستى جۇمىستار مەن تابىستار تىلەيمىن!
نازار اۋدارعاندارىڭىز ءۇشىن راحمەت.
