قازاقستاندا جاسالعان: شىمكەنتتىك كاسىپكەر ءمارمار تاس ءوندىرۋدى قولعا الدى
سەرىكتەستىك ديرەكتورى سەرىك دارىبايەۆ - وتاندىق تاۋار وندىرىسىندە العاش رەت ءمارمار ءوندىرۋ يدەياسىن ەنگىزگەن اۆتور. ول قۇرىلىسشى- كاسىپكەر. سان عاسىرلىق تاريحى بار ءمارمار تاسىن ءوندىرۋدى قولعا العان جان كاسىبىنەن ءناسىپ تاۋىپ وتىر، دەپ جازادى otyrar.kz.
بۇل كاسىپتى باستاپ الىپ كەتۋگە باس-اياعى سەگىز ميلليون تەڭگە جۇمسالعان. ونىڭ التى ميلليونىن مەملەكەت كوتەرىپتى. اسىرەسە، وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ كاسىپكەرلىك جانە يندۋستريالدى-يننوۆاتسيالىق دامۋ باسقارماسى، كاسىپكەرلەرگە قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى، كاسىپكەرلىك پالاتاسى، «دامۋ» كاسىپكەرلىكتى قولداۋ قورىنىڭ كوپتەپ سەپتىگى تيگەن-ءدى. تاراز قالاسىنا قاراستى قاراتاۋداعى زاۋىتتان سەحقا قاجەتتى شيكىزات تاسىمالدانادى. زاۋىت تاستى ءىرى، ۇساق، وتە ۇساق، قۇم سەكىلدى ەتىپ ۇنتاقتاپ بەرەدى ەكەن.
ءمارمار ۇنى قىمبات ەمەس. ءار كەلىسى التى تەڭگە تۇرادى، تاسىمالدانىپ جەتكەنشە بار-جوعى جيىرما ەكى تەڭگەدەن كەلەدى. ءمارمار ۇنىنا قوساتىن حيميالىق قوسپالار شەتەلدەن جەتكىزىلەدى. سەبەبى، مۇنداي زاتتار بىزدە شىعارىلمايدى. سەرىكتەستىكتەگى قۇرال-جابدىقتار تۇركيادان الىنعان. سەرىك باسقاراتىن سەحتا توعىز ادام جۇمىس ىستەيدى. تاپسىرىس كۇننەن كۇنگە ارتىپ وتىر ەكەن. ولاردىڭ مارماردەن جاسالعان اس ۇستەلدەرى، ىدىس-اياق جۋاتىن شۇڭعىمالارى، تەرەزە الدىنا توسەيتىن تاقتاتاستار جەكە ۇيلەردە تۇر. قالاداعى تانىمال «ميزام» ءدامحاناسى، «ىستامبۇل» مەيرامحاناسى، مەدرەسەلەر، اسحانالاردىڭ ءبىرقاتارى، تويحانالار شىمكەنتتىك ءمارماردى قولدانا باستاعان. ويتكەنى، تۇتىنۋشىلاردى ءمارماردىڭ ساپاسى مەن ەكولوگيالىق توزىمدىلىگى قىزىقتىرىپ وتىر.
ەگەر اس ۇستەلى ءمارماردان جاسالسا، ونىڭ ءۇستى سىرىلمايدى، سىنبايدى، اعاش سەكىلدى ءىسىنىپ كوگەرىپ، اشىلىپ كەتپەيدى. ۇزاق ۋاقىتقا دەيىن توزىمدىلىگىن ساقتايدى. بىلاي قاراساڭىز، ءمارمار تاستىڭ ءوزى بولمەنىڭ ءسانىن كەلتىرىپ تۇرادى. سەحتا ءمارماردىڭ بارلىق ءتۇسى جاساپ شىعارىلادى.
ايتا كەتەرلىگى، ەلىمىزگە ءمارمار تاستار ءالى كۇنگە دەيىن سىرتتان جەتكىزىلەدى. ماسەلەن، ۋكراينادان تاسمالداناتىن تاستار ەكى-ءۇش جەردەن ءوتىپ كەلەتىندىكتەن، باعاسى قىمباتقا باعالانادى. ول تاستاردىڭ ءبىر شارشى مەترى ەلۋ ءتورت مىڭ تەڭگەدەن تۇسەدى. ەنى 1,4 سانتيمەتر، تىم جۇقا بولادى. ال، سەرىكتەستىكتە شىعارىلىپ جاتقان ءمارمار تاستاردىڭ ەنى 2,5 سانتيمەتر ياعني، الدەقايدا مىعىم، ءارى ساپالى. سونىمەن قاتار، سەحتا جۇمىس ىستەپ جاتقان ماماندار شەت ەلدەن كەلگەن. ويتكەنى، بۇل كاسىپتىڭ قىر-سىرىن تۇسىنەتىن ماماندار ازىرگە جوق.
