الەم اپتا ىشىندە: مىسىر تاعىدا اسكەري بيلىككە ءوتتى

استانا. قازاقپارات -   ءوتىپ بارا جاتقان اپتا ىشىندە الەمنىڭ ساياسي احۋالى كۇردەلى بولىپ وتىرعان جەكەلەگەن ەلدەرى تىنىش ومىرگە بەت الۋىمەن ەستە قالدى.

ماسەلەن، اپتا باسىندا مىسىردا وتكەن پرەزيدەنتتىك سايلاۋدا ەلدىڭ بۇرىنعى قورعانىس ءمينيسترى، فەلدمارشال ابدەل فاتتاح اس- سيسي باسىمدىقپەن جەڭىسكە جەتكە بولاتىن. وعان باستى قارسىلاس بولعان سوتسياليست- ناسەريست حامدين ءساباحيدىڭ باسىم داۋىس جيناۋعا ەش مۇمكىنشلىگى بولمادى.

سايلاۋدىڭ داۋىس بەرۋ شاراسى دۇيسەنبى مەن سەيسەنبى كۇندەرىنە بەلگىلەنگەن بولاتىن. الايدا سايلاۋشىلاردىڭ داۋىس بەرۋگە قاتىسۋ دەڭگەيىنىڭ تومەن بولۋىنا وراي ەلدىڭ ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسى سارسەنبى كۇنى دە سايلاۋ وتكىزۋگە ءماجبۇر بولدى. الدىن الا باعالاۋلارعا قاراعاندا، داۋىس بەرۋگە ەلدىڭ شامامەن 53 ميلليون تۇرعىنى، شامامەن سايلاۋشىلاردىڭ  جالپى سانىنىڭ 45 پايىزى قاتىسا الار ەدى.

ازىرشە، رەسمي ناتيجە جاريا ەتىلگەن جوق. ءبىراق الدىن الا مالىمەتتەرگە سايكەس، سانالعان داۋىستاردىڭ  93 پايىزى فەلدمارشالعا بەرىلەسە، ال ونىڭ وپپونەنتتى نەبارى ءۇش پايىز عانا داۋىس جينادى.

اتاپ وتەرلىگى، بۇل سايلاۋ «اراب» كوكتەمى باستالعاننان بەرگى سوڭعى ءۇش جىل بويعى ەلدەگى ىشكى ساياسي قاقتىعىستار اياسىندا وتكەن بولاتىن. پرەزيدەنت تاقتان تايدىرىلعاننان كەيىن، ايتپاشى بۇعان دەيىنگى ەلدىڭ تىزگىنىن ۇستاعان حوسني مۇباراك تا (قازىرگى ۋاقىتتا تۇرمەدە جازاسىن وتەۋدە) اسكەريلەر ساپىنان بولاتىن، ەلدىڭ بيلىگىنە «مۇسىلمان باۋىرلار» جاقتاسى مۇحاممەد مۋرسي كەلگەن ەدى. الايدا ول وتكەن جىلدىڭ ماۋسىمىندا ۇكىمەتكە شارسى شەرۋلەر بارىسىندا بيلىكتەن شەتتەتىلدى.

سايلاۋعا دايىندىق بارىسىندا بۇرىنعى پرەزيدەنت مۇحاممەد ءمۋرسيدىڭ جاقتاستارى، وپپوزيتسيالىق جاستار قوزعالىستارى جانە «قۋاتتى مىسىر» پارتياسى پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا نارازىلىق تانىتۋعا شاقىرعان بولاتىن. سونىمەن بىرگە وپپوزيتسيالىق كۇشتەر داۋىس بەرۋ كەزەڭىندە سايلاۋ زاڭناماسىنىڭ جاپپاي بۇزىلاتىندىعىن ايتىپ، قوقان- لوققى جاسادى. دەگەنمەن ەندىگى ۋاقىتتا اس- سيسيدىڭ جەڭىسكە جەتكەندىگى ەش كۇدىك تۋدىرمايدى.

59 جاستاعى ابدەل فاتتاح اس- سيسي ارميانىڭ بارلىق مانساپتىق جولىنان وتكەن كادرلىق اسكەري قىزمەتشى. ول كايردا ءدىني وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1977 -جىلى مىسىردىڭ اسكەري اكادەمياسىن بىتىرگەن. مىسىر ارمياسىندا قىزمەت ەتىپ، ۇلى بريتانيادا، ا ق ش- تا ءبىلىمىن جەتىلدىرگەن. مىسىر ەلشىلىكتەرى جانىندا اسكەري اتتاشە بولىپ ىستەپ، جەكەلەگەن قىزمەتتەر مەن ۆەدومستۆولارعا باسشىلىق جاساعان. 2012 -جىلى مىسىردىڭ قورعانىس جانە اسكەري ونەركاسىپ ءمينيسترى بولىپ تاعايىندالعان.

اس- سيسيدىڭ مىسىر پرەزيدەنتى لاۋازىمىنا ءوز كانديداتۋراسىن ۇسىناتىندىعى تۋرالى العاشقى دەرەكتەر م. مۋرسي بيلىكتەن شەتتەتىلگەننەن كەيىن ايتىلا باستاعان ەدى. سول كەزدە ول «بارلىق جاعدايدا حالىقتىڭ قالاۋىنا مويىنسۇناتىندىعىن» ۋادە ەتكەن. ونىڭ ءدال وسى ۋادەسىنەن كەيىن حالىق جاپپاي قولداۋ كورسەتە باستادى. سونىمەن قاتار ول ەلدىڭ ەكىنشى پرەزيدەنتى بولعان گامال ابدەل ناسەردىڭ بالالارى تاراپىنان زور قولداۋعا يە بولدى.

جاڭا سايلانعان پرەزيدەنتتىڭ جاقىن ارالىقتاعى باستى مىندەتى ەلدەگى احۋالدى تۇراقتاندىرۋ، ەكانوميكا قسىمىن قامتاماسىز ەتۋ جانە الەۋمەتتىك باعىتتاعى باعدارلامالاردى ورىنداۋ بولماق. ەلدەگى ەكونوميكالىق احۋال وتە قيىن. مىسىرلىقتاردىڭ 50 پايىزدان استامى كەدەيشىلىكتە ءومىر ءسۇرىپ، جۇمىسسىز ءجۇر، ينفلياتسيا ءوسىپ كەلەدى.

ەلدىڭ جاڭا باسشىسىنىڭ الداعى ۋاقىتتاعى سىرتقى ساياسي باعدارى ايقىن. ا ق ش- پەن اراداعى قاتىناس بۇزىلعاننان كەيىن وتكەن جىلدىڭ سوڭىنا قاراي جاڭا سايلانعان پرەزيدەنت ماسكەۋمەن بايلانىسىن قارقىندى جۇرگىزە باستاعان بولاتىن. ايتپاقشى، سايلاۋدىڭ رەسمي ناتيجەلەرىن كۇتپەستەن ر ف پرەزيدەنتى ۆ. پۋتين اس- سيسيدى سايلاۋداعى جەڭىسىمەن قۇتتىقتاعان بولاتىن.

ال اس- سيسي ءوزىنىڭ وڭىرلىك كورشىلەرىمەن قاتىناسىن  پراگماتيكالىق ىنتىماقتاستىق جىگنە تەڭگەرىمدى ساياسات باسىمدىعى ۇستانىمىندا جۇرگىزبەك. ول «استاناسى يەرۋساليم بولاتىن پالەستينا مەملەكەتىن كورمەيىنشە» يزرايل پرەمەر- مينيسترىمەن ەش ۋاقىتتا كەزدەسپەيتىندىگىن اشىق ايتۋدا. كاير ساۋد ارابياسىنان زور قولداۋعا يە بولىپ وتىر. بۇگىندە ولاردىڭ قارىم- قاتىناسى كاتاردىڭ ىقپالىن بارىنشا تومەندەتۋگە جەتكىلىكتى.