پارلامەنتتىك رەسپۋبليكاعا اينالۋ ماسەلەسى كۇن تارتىبىندە تۇرعان جوق - پرەزيدەنت
استانا. KAZINFORM - قاسىم-جومارت توقايەۆ «بەيبىتشىلىك پەن قۇقىققا نەگىزدەلگەن بولاشاق» اتتى كونستيتۋتسيالىق سوت تورەلىگىنىڭ حالىقارالىق فورۋمىنا قاتىسۋشىلارمەن كەزدەستى. بۇل تۋرالى اقوردانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى حابارلادى.
باسقوسۋعا ۆەنەتسيا كوميسسياسىنىڭ پرەزيدەنتى كلەر بازي مالوري، ب ا ءا جوعارعى فەدەرالدىق سوتىنىڭ ءتوراعاسى مۇحاممەد حاماد مۇحاممەد ءال بادي ءال زاحري، افريكا كونستيتۋتسيالىق يۋريسديكسيا ورگاندارى كونفەرەنسياسىنىڭ ءتوراعاسى ليۋك مالابا، موڭعوليا كونستيتۋتسيالىق سوتىنىڭ ءتوراعاسى باياسگالان گۋنگاا قاتىستى.
مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزگە ساپارمەن كەلگەنى ءۇشىن مەيماندارعا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
- ءبىز باسقا مەملەكەتتەردىڭ وزىق كونستيتۋتسيالىق ساياساتىمەن بىرگە ۆەنەتسيا كوميسسياسىنىڭ شەشۋشى ءرولىن جانە ونىڭ ۇلگىلى زاڭ تاجىريبەسىن باعالايمىز. بۇل - دەموكراتيا ينستيتۋتتارىنىڭ دامۋىن ايقىنداۋ جانە ادام قۇقىعىنا كەپىلدىك بەرۋ ىسىندەگى باستى باعدارىمىز. بيىل كونستيتۋتسيامىزدىڭ قابىلدانعانىنا 30 جىل تولدى. وسى ورايدا، اتالعان قۇجاتتىڭ جاھاندىق سىن-قاتەرلەر كەزىندەگى الەۋمەتتىك ۇيلەسىمدى، تۇراقتىلىق پەن قارقىندى دامۋدى قامتاماسىز ەتەتىن نەگىزگى قىزمەتىن اتاپ وتكىم كەلەدى، - دەدى پرەزيدەنت.
قاسىم-جومارت توقايەۆ ەلىمىزدە قولعا الىنعان اۋقىمدى ساياسي، ەكونوميكالىق جانە كونستيتۋتسيالىق رەفورمالار جايىندا ايتتى. پرەزيدەنت اتا زاڭعا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەر وكىلدى بيلىك تارماعى مەن قۇقىق قورعاۋ ينستيتۋتتارىنىڭ ءرولىن نىعايتىپ، اتقارۋشى بيلىكتىڭ ەسەپ بەرۋ مىندەتىن كۇشەيتكەنىن جەتكىزدى. قايتا جاڭعىرعان كونستيتۋتسيالىق سوت ءادىل سوت تورەلىگىنە كەڭىنەن جول اشتى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاندا «زاڭ جانە ءتارتىپ» قاعيداتى ىسكە اسىرىلىپ جاتىر. قۇقىق بۇزۋشىلىققا قاتىستى جازا مەن جاۋاپكەرشىلىكتى قاتاڭداتۋمەن قاتار حالىقتىڭ قۇقىقتىق مادەنيەتى بىرتىندەپ ارتىپ كەلەدى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ جيىن قاتىسۋشىلارىنا جۋىردا قازاقستان حالقىنا ارناعان جولداۋىنىڭ ءمان-مازمۇنى جايىندا مالىمەت بەردى
- جولداۋدا ءبىزدىڭ جاڭعىرۋعا، يننوۆاتسياعا، ورنىقتى دامۋعا، عالامدىق كۇن تارتىبىندەگى قازاقستاننىڭ بەدەلىن نىعايتۋعا، حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرىن ىلگەرىلەتۋگە قاتىستى ۇستانىمىمىز كورىنىس تاپتى. شەتەلدىك سەرىكتەستەرىمىزدىڭ وسى باسىمدىقتاردى ايقىن تۇسىنگەنى وتە ماڭىزدى دەپ سانايمىن. باستى ماقسات - قازاقستاندى تەحنولوگيالىق تۇرعىدان وزىق ەلگە اينالدىرۋ. سوندىقتان جاساندى ينتەللەكتىنىڭ قولدانۋ اياسىن كەڭەيتۋ جانە جاپپاي تسيفرلاندىرۋ جاڭا ۇلتتىق يدەياعا اينالادى، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
بۇدان بولەك، مەملەكەت باسشىسى پارلامەنت جۇيەسىندە الداعى ۋاقىتتا بولاتىن وزگەرىستەرگە توقتالدى.
- اشىعىن ايتقاندا، بۇل رەفورما ساياسي جۇيەمىزدىڭ ينستيتۋتسيونالدى بازاسىن نىعايتۋدى كوزدەيدى. پارلامەنتتىك رەسپۋبليكاعا اينالۋ ماسەلەسى كۇن تارتىبىندە تۇرعان جوق. «كۇشتى پرەزيدەنت - ىقپالدى پارلامەنت - ەسەپ بەرەتىن ۇكىمەت» قاعيداتى ساقتالادى. جالپى ۇلتتىق رەفەرەندۋم وتكىزۋ تۋرالى ۇسىنىس بۇل تۇجىرىمدامانىڭ ومىرشەڭدىگىن كورسەتەدى. ەلىمىزدىڭ بولاشاعىنا قاتىستى شەشىمدەردى بىرلەسىپ قابىلداۋ قاجەت. سول سەبەپتى مەن ساياسي جوسپارلارىمىز تۋرالى الدىن الا ايتامىن. بۇعان دەيىنگى رەفورمالار كەزىندە دە، ا ە س قۇرىلىسىنا قاتىستى رەفەرەندۋم وتكىزگەندە دە وسى ۇستانىمنان اينىعان جوقپىز، - دەدى پرەزيدەنت.
ۆەنەتسيا كوميسسياسىنىڭ پرەزيدەنتى كلەر بازي مالوري قازاقستان ەۋروپا كەڭەسىنىڭ ماڭىزدى سەرىكتەسى رەتىندە ءتۇرلى كونۆەنسيالارعا بەلسەندى قاتىسىپ، زاڭ ۇستەمدىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن ءتيىمدى ينستيتۋتتىق رەفورمالار جۇرگىزىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
ب ا ءا جوعارعى فەدەرالدىق سوتىنىڭ ءتوراعاسى مۇحاممەد حاماد مۇحاممەد ءال بادي ءال زاحري قازاقستان مەن امىرلىكتەر اراسىنداعى ستراتەگيالىق ىنتىماقتاستىققا جوعارى باعا بەردى.
افريكا كونستيتۋتسيالىق يۋريسديكسيا ورگاندارى كونفەرەنسياسىنىڭ ءتوراعاسى ليۋك مالابا قازاقستانداعى قوعامدىق-ساياسي وزگەرىستەردى ءجىتى باقىلاپ وتىرعانىن جەتكىزدى.
موڭعوليا كونستيتۋتسيالىق سوتىنىڭ ءتوراعاسى باياسگالان گۋنگاا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ بىلتىر موڭعولياعا جاساعان ساپارى ەكى ەل اراسىنداعى كوپجاقتى بايلانىستارعا تىڭ سەرپىن بەرگەنىنە نازار اۋداردى.
كەزدەسۋ سوڭىندا مەملەكەت باسشىسى قازاقستاننىڭ شەتەلدىك كونستيتۋتسيالىق قاداعالاۋ ورگاندارىمەن ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرۋعا نيەتتى ەكەنىن ايتىپ، الداعى فورۋم جۇمىسىنا تابىس تىلەدى.
ايتا كەتەلىك 8 -قىركۇيەكتە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ «جاساندى ينتەللەكت داۋىرىندەگى قازاقستان: وزەكتى ماسەلەلەر جانە ونى تۇبەگەيلى سيفرلىق وزگەرىستەر ارقىلى شەشۋ» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىن جاريالادى.
اۆتور
نازىم بولەسوۆا
