الەمدىك ب ا ق- تاعى قازاقستان: لۋدوماندارعا پسيحولوگيالىق كومەك، ءى ج ءو ءوسىمى مەن ورتا ءدالىز كەلەشەگى
استانا. KAZINFORM — بۇل اپتادا الەمدىك مەديا كەڭىستىكتە قازاقستانعا قاتىستى جاڭالىق ازايعان جوق. ينتەرنەت باسىلىمداردا ەكونوميكانىڭ 6,2 پايىز ءوسىم كورسەتۋى، ورتا ءدالىزدىڭ بولاشاق الەۋەتى تۋرالى اقپارات ءجيى ۇشىراستى.

ۇكىمەت باسشىسىنىڭ «قازاقستان وپەك+ كەلىسىمىنەن شىعا ما؟» دەگەن ساۋالعا بەرگەن جاۋابى، لۋدوماندارعا پسيحولوگيالىق كومەك كورسەتۋ جۇمىسى دا جازىلىپتى. تولىعىراق kazinform ءتىلشىسىنىڭ شولۋىنان وقىڭىز.
Report: ون ەكى جىلداعى رەكوردتىق كورسەتكىشكە جەتتى
ۇكىمەت وتىرىسىندا پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى - ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى سەرىك جۇمانعارين قازاقستان ەكونوميكاسىنا قاتىستى ماڭىزدى جاڭالىق ايتتى. ونىڭ سوزىنشە، ەلدەگى ىشكى جالپى ءونىم كورسەتكىشى العاشقى التى ايدا 6,2 پايىز وسكەن. بۇل - 12 جىلداعى ءى ج ءو ءوسىمىنىڭ ەڭ جوعارى ستاتيستيكاسى. مينيستر اقپاراتىن Report اقپارات اگەنتتىگى ءبولىستى.
«بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا جوعارى جانە سوڭعى 12 جىلداعى ءى ج و- ءنىڭ ەڭ جوعارى ءوسۋ قارقىنى. ناقتى سەكتورداعى ءوسىم 8 پايىزى قۇرادى، قىزمەت كورسەتۋ ءوندىرىسى 5,2 پايىزعا ءوستى. نەگىزگى قوزعاۋشى كۇشتەر - كولىك جانە قۇرىلىس. ساۋدا جاندانىپ، تاۋ-كەن ونەركاسىبىنىڭ دامۋى جالعاسۋدا، وڭدەۋ سەكتورى - 5,5 پايىزعا، اۋىل شارۋاشىلىعىنا - بەكىتىلگەن ينۆەستيتسيا كولەمى 3 پايىزعا ءوستى»، - دەدى مينيستر.
ونىڭ ايتۋىنشا، ينۆەستيتسيانىڭ ەڭ ۇلكەن ءوسىمى ماڭىزدى ەكونوميكالىق باعىتتاردا بايقالادى: ءبىلىم بەرۋ - 3,5 ەسە، قارجىلىق بەلسەندىلىك - 86,2 پايىز، وڭدەۋ ونەركاسىبى - 48,9 پايىز، دەنساۋلىق ساقتاۋ - 32,8 پايىز، كولىك - 16,2 پايىز.
«قاڭتار-مامىر ايلارىندا سىرتقى ساۋدا اينالىمى 53,5 ميلليارد دوللاردى قۇرادى. ەكسپورت 29,8 ميلليارد دوللارعا جەتتى، ونىڭ ىشىندە وڭدەلگەن تاۋارلار ەكسپورتى - 10,2 ميلليارد ا ق ش دوللار بولدى. تاۋارلار يمپورتى 23,8 ميلليارد ا ق ش دوللارىن قۇرادى. سىرتقى ساۋدانىڭ جالپى تومەندەۋىنە قاراماستان، وڭ ساۋدا سالدوسى ساقتالۋدا»، - دەدى ول.
Anadolu: قازاقستان وپەك+ كەلىسىمىنەن باس تارتپايدى
پرەمەر- مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ وپەك+ الدىنداعى مىندەتتەمەلەرگە قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى. ونىڭ سوزىنەن مۇناي ەكسپورتتاۋشى ەلدەر ۇيىمداعى ەل مۇددەسى قالاي وزگەرەتىنى بەلگىلى بولدى. ۇكىمەت باسشىسىنىڭ دەرەگىن Anadolu اقپارات اگەنتتىگى تاراتتى.
- بىلمەيتىن ادامدار ءۇشىن ايتا كەتەيىن، ءبىز - وپەك مۇشەسى ەمەسپىز، وپەك+ كەلىسىمىنىڭ قاتىسۋشىسىمىز. وپەك+ اياسىندا مىندەتتەمەلەرىمىزدى بارىنشا ورىنداۋعا تىرىسامىز. ءار كەزەڭنىڭ ءوز مەجەسى بار. ولاردى ءاردايىم ورىنداۋ مۇمكىن بولماۋى ىقتيمال. مىسالى، بيىل تەڭىز كەن ورنىن كەڭەيتۋ جوسپارىنا بايلانىستى وسىلاي بولدى، - دەدى ۇكىمەت باسشىسى.
پرەمەر-مينيستر بيىل تەڭىز كەن ورنىن كەڭەيتۋ جوباسى اياسىندا ۇيىم الدىنداعى مىندەتتەمەنى ورىنداۋ قيىندايتىنىن ايتقان. وعان مۇناي ينۆەستورلارىنىڭ ىقپالى بار ەكەن.
«قازاقستان «تەڭىزدەگى» ينۆەستورلارىنان ءوندىرىستى ازايت دەپ تالاپ ەتە المايدى. ويتكەنى ولار «تەڭىزدى» كەڭەيتۋ جوباسىنا 49 ميلليارد دوللار قۇيىپ وتىر. ارينە، ولار مۇناي ءوندىرۋ كولەمىن ارتتىرۋ ارقىلى سالعان قاراجاتىن شىعارىپ الۋدى كوزدەيدى. دەسە دە، ءبىز وپەك+ كەلىسىمىنەن شىقپايمىز. بۇل كەلىسىم مۇناي نارىعىندا تۇراقتىلىق ساقتاۋعا كومەكتەسەدى. ءبىز بارىنشا وپەك+ الدىنداعى مىندەتتەمەلەردى ورىنداۋعا تىرىسامىز. ءبىراق ۇلتتىق مۇددەگە ساي ارەكەت ەتەتىنىمىز انىق»، - دەدى بەكتەنوۆ.
بۇعان دەيىن ولجاس بەكتەنوۆ ۇكىمەتكە تەڭىز كەن ورنىنداعى نەگىزگى مۇناي-گاز جوبالارىن اياقتاۋدى تاپسىرعان بولاتىن. تەڭىز كەن ورنىنداعى ساعالىق قىسىمدى باسقارۋ جوباسى مەن گاز وڭدەۋ زاۋىتتارىنىڭ قۇرىلىسى سەكىلدى اۋقىمدى جوبالار جۇزەگە اسادى.
ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، بيىل ماۋسىمدا قازاقستاننان شىققان شيكى مۇنايدىڭ كولەمى - تاۋلىگىنە 1,86 ميلليون باررەلگە جەتكەن. دەمەك، مامىر ايىنداعى دەڭگەيدەن (تاۋلىگىنە 1,78 ميلليون باررەل) جوعارى جانە وپەك+ ەرىكتى كەلىسىمى اياسىندا بەلگىلەنگەن كۆوتادان 500 مىڭ باررەل ارتىق.
ت ا س س: لۋدوماندارعا پسيحولوگيالىق كومەك ۇسىنىلادى
قازاقستاندا جىل باسىنان بەرى 200 گە جۋىق قۇمار ويىن قۇربانى ءوز-وزىنە قول جۇمساعان. مۇنداي قايعىلى جاعدايدىڭ الدىن الۋ ءۇشىن بۋكمەكەرلىك كەڭسەلەردەگى ستاۆكالاردى ەسەپكە الۋدىڭ ءبىرىڭعاي جۇيەسى ەنگىزىلەتىن بولادى. سول ارقىلى ءىرى كولەمدە قارجى ۇتىلعان لۋدوماندارعا پسيحولوگيالىق كومەك كورسەتىلەدى دەگەن جوسپار بار. ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ پودكاستىندا ايتىلعان باستامانى رەسەيلىك ت ا س س اقپارات اگەنتتىگى حابارلادى.
قارجى مونيتورينگى اگەنتتىگىنىڭ پريەۆەنتسيا باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى داۋرەن مۇلىكوۆ حابارلاعانداي، لۋدومانداردىڭ كوبى پسيحولوگتارعا جۇگىنە بەرمەيدى.
«ستاتيستيكاعا قارايتىن بولساق، بيىل 200 ادام ءوز-وزىنە قول جۇمسادى. مەنىڭ بىلۋىمشە، وتكەن جىلى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىندە ويىنقۇمارلىق بويىنشا ءۇش ادام ەسەپكە تۇرعان. لۋدوماندار ەسەپكە تۇرۋعا، ەمدەلۋگە ىقىلاس تانىتپايدى. مۇنى اۋرۋ ەمەس دەپ ساناپ، ۇتىلعان اقشاسىن قايتارىپ الامىن دەگەن ويمەن جۇرەدى»، - دەيدى داۋرەن مۇلىكوۆ.
تۋريزم جانە سپورت مينيسترلىگى ويىن بيزنەسىن جانە لوتەرەيانى رەتتەۋ كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى ادىلەت تۇرعانبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، ولقىلىقتى تۇزەتۋ ماقساتىندا جۇيەلى قادام باستالعان. مىسالى، مەملەكەت بۋكمەكەرلەرگە تۇسەتىن بارلىق قارجىنى ەسەپكە الاتىن ءبىرىڭعاي جۇيەنى ەنگىزۋدى جوسپارلاپ وتىر. وعان قوسا مەملەكەت ءاربىر ستاۆكا سوماسىنىڭ 1 پايىزىن الەۋمەتتىك قاجەتتىلىك ءۇشىن الىپ قالۋدى كوزدەيدى. كەيىن جۇيە ويىن بيزنەسىنىڭ باسقا سالالارىنا دا ەنگىزىلمەك.
«ادامداردى لۋدومانياعا قارسى ەمدەلۋگە ماجبۇرلەي المايمىز، الايدا جاڭا جۇيە كومەك بەرە الادى. ءاربىر ادامنىڭ ۇتىلعان قارجى كولەمىن ەسەپكە الىپ، سول ادامعا ەسكەرتۋ حابارلاماسىن جىبەرەمىز. ياعني، ازاماتتارعا ولاردىڭ ۇتىلعان قارجىسىنىڭ كولەمى ۇلعايىپ جاتقانىن جانە قاجەت جاعدايدا پسيحولوگيالىق كومەك الۋعا بولاتىنى تۋرالى حابار بارادى. وندا پسيحولوگيالىق كومەك بەرۋ ورتالىقتارىنىڭ ءنومىرى كورسەتىلەدى»، - دەدى ادىلەت تۇرعانبايەۆ.
Euronews: ەۋروپا مەن قىتاي اراسىنداعى ورتا ءدالىز جاندانادى
قازاقستان ەۋروپانى ازيامەن 15 كۇن ىشىندە بايلانىستىراتىن ورتا ءدالىزدى دامىتۋعا نيەتتى. ول ءۇشىن ءدالىز بويىنداعى ترانزيت جولىن كەڭەيتۋ، تەمىر جول مەن اۆتوماگيسترالداردى جاڭعىرتۋ، كاسپي تەڭىزى پورتتارىنىڭ ءتۇبىن تەرەڭدەتۋ جانە ىشكى فلوت دامىتۋ باعىتىنا ميللياردتاعان ەۋرو ينۆەستيتسيا قۇيماق. اقپاراتتى Euronews جاريالادى.
ۋكرايناداعى اسكەري قاقتىعىس ە و ەلدەرىن جاڭا ساۋدا جولىن ىزدەۋگە يتەرمەلەدى. سوندىقتان ورتا ءدالىز - ترانسكاسپي حالىقارالىق كولىك باعىتى قايتا نازارعا ىلىنۋدە. قازىر ەۋروپالىق وداق Global Gateway باعدارلاماسى اياسىندا 12 ميلليارد ەۋروعا ينۆەستيتسيالىق پاكەت دايىندادى. حالىقارالىق كولىك باعىتىندا قازاقستاننىڭ ۇلەسى قانداي بولماق؟
4250 شاقىرىم تەمىرجول، 500 شاقىرىم تەڭىز جولى - ەۋروپا مەن قىتايدى بايلانىستاراتىن اۋماق. ە و ترانسكاسپي كولىك ءدالىزىن زاماناۋي ءارى جىلدام باعىتقا اينالدىرعىسى كەلەدى. بۇل دالىزدەگى جول ۇزاقتىعى - 15 كۇن. 2040-جىلعا قاراي جىلىنا 470 مىڭ كونتەينەر وتكىزۋى مۇمكىن.
الايدا لوگيستيكاعا قولايسىز تار ايماقتار بۇدان ءارى دامۋعا كەدەرگى كەلتىرىپ جاتىر. سول سەبەپتى قازاقستان كەشەندى جاڭعىرتۋ ارقىلى جۇك وتكىزۋ كولەمىن 5 ەسە ۇلعايتۋدى كوزدەپ وتىر. جۇك كولەمى 2021-جىلى 800 توننا بولسا، وتكەن جىلى 4,5 ميلليون تونناعا جەتتى. 2028-جىلعا قاراي كورسەتكىشتى 10 ميلليون تونناعا كوتەرۋ جوسپارى بار.
«قازىرگى تاڭدا پورتتاردىڭ ينفراقۇرىلىمىن جاڭعىرتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. ەكى اپتا بۇرىن اقتاۋدا قىتايلىق ارىپتەستەرىمىزبەن بىرگە كونتەينەرلەر حابىن ىسكە قوستىق. قۇرىقتا استىق تەرمينالىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالدى. سونىمەن قاتار ءدالىز بويىنداعى تەمىرجولدى جاڭارتۋ قولعا الىندى. جالپى ينۆەستيتسيا كولەمى - 4 ميلليارد دوللارعا جۋىق»، - دەدى كولىك مينيسترلىگى كولىك ساياساتى دەپارتامەنتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى ءساتجان وزبەكوۆ.