ءاليحان سمايىلوۆ: 600 مىڭنان استام وتباسى تۇرعىن ۇيگە مۇقتاج جانداردىڭ ەسەبىندە تۇر
يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى مارات قارابايەۆ الداعى جىلدارى 1 ميلليوننان استام وتباسىن جاڭا باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ جوسپارلانىپ وتىرعانىن ايتتى. قويىلعان مىندەتكە قول جەتكىزۋ ءۇشىن 2029 -جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن رەسپۋبليكا بويىنشا تۇرعىن ءۇيدى پايدالانۋعا بەرۋدى جىل سايىن 200 مىڭ شارشى مەترگە ارتتىرۋ كوزدەلگەن. اتاپ ايتقاندا، بيىل 15,3 ميلليون شارشى مەتر نەمەسە 143 مىڭنان استام پاتەردى اياقتاۋ جوسپارلانىپ وتىر.
جۇمىستاردى ۋاقتىلى اتقارۋ ءۇشىن اكىمدىكتەر ناقتى نىساندار مەن ولاردىڭ ورىندالۋ مەرزىمدەرىن كورسەتە وتىرىپ، جول كارتالارىن بەكىتتى. مينيسترلىك ءوز كەزەگىندە ءاربىر پايدالانۋعا بەرىلەتىن نىسانعا اي سايىن مونيتورينگ جۇرگىزەدى. 4 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جالپى رەسپۋبليكالىق جوسپارلى كورسەتكىش % 19- عا ارتىعىمەن ورىندالدى: جوسپارلانعان 3,6 ميلليون شارشى مەتردىڭ ورنىنا 4,3 ميلليون شارشى مەتر - 36,6 مىڭ پاتەر سالىندى.
سونىمەن قاتار بۇگىندە رەسپۋبليكا بويىنشا ۇلەستىك قاتىسۋى بار 44 پروبلەمالىق نىسان بار. مينيسترلىك ۇلەستىك قۇرىلىس ماسەلەلەرىن رەتتەۋ ماقساتىندا ىنتالاندىرۋشى جانە قاتاڭداتاتىن تۇزەتۋلەر پاكەتىن دايىندادى.
نەگىزگى ىنتالاندىرۋ شارالارى قۇرىلىس سالۋشىلارعا قويىلاتىن تالاپتاردى جەڭىلدەتۋدى كوزدەيدى. بۇل قۇرىلىس كومپانيالارىنا قازاقستان تۇرعىن ءۇي كومپانياسىنان كەپىلدىك جانە اكىمدىكتەردەن رۇقسات الۋ ارقىلى ءوز قىزمەتىن زاڭداستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
قاتاڭداتۋ شارالارى ۇلەسكەرلەردىڭ اقشاسىن تارتۋدىڭ اشىق مەحانيزىمىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان. ولاردىڭ ىشىندە: سالىنىپ جاتقان تۇرعىن ءۇيدى ساتىپ الۋعا بايلانىستى بارلىق شارتتاردى ح ق ك و- لاردا تىركەۋ، قۇرىلىستى ودان ءارى توقتاتا وتىرىپ، ۇلەسكەرلەردىڭ اقشاسىن زاڭسىز تارتقانى ءۇشىن ايىپپۇل سانكسيالارىن ۇلعايتۋ، ۇلەسكەرلەردىڭ اقشاسىن تارتۋعا باعىتتالعان رۇقساتسىز جارناماعا تىيىم سالۋ جانە باسقالار.
سونداي- اق «بايتەرەك» ۇ ب ح» اق باسقارما ءتوراعاسى قانات شارلاپايەۆ، اباي وبلىسىنىڭ اكىمى نۇرلان ۇرانحايەۆ، ماڭعىستاۋ وبلىسى اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى جۇماباي قاراعايەۆ جانە تۇركىستان وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى نۇرالحان كوشەروۆ بايانداما جاسادى.
پرەمەر- مينيستر مەملەكەت باسشىسى 2029 -جىلعا دەيىن 111 ميلليون شارشى مەتر جاڭا تۇرعىن ءۇي سالۋ تۋرالى مىندەت قويعانىن اتاپ ءوتتى. اتاپ ايتقاندا، وتكەن جىلى 130 مىڭنان استام وتباسى باسپانا جاعدايىن جاقسارتا الدى.
«بۇل رەتتە، جوسپار اسىرا ورىندالعان وڭىرلەردىڭ ىشىندە استانا، الماتى قالالارىن جانە الماتى وبلىسىن اتاپ وتۋگە بولادى. ءوز كەزەگىندە، ۇلىتاۋ، سولتۇستىك قازاقستان جانە اتىراۋ وبلىستارىندا جوسپار ورىندالماي قالدى»، - دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.
ول بيىلعى 4 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا اباي، ماڭعىستاۋ جانە ۇلىتاۋ وبلىستارى جوسپاردان ارتتا قالىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
«باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسىنىڭ اسىرەسە، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارى ءۇشىن ماڭىزى وتە زور. بۇل ەلىمىزدىڭ ءىرى قالالارىندا بارىنشا وزەكتى بولىپ وتىر. بۇگىندە 600 مىڭنان استام وتباسى تۇرعىن ۇيگە مۇقتاج جانداردىڭ ەسەبىندە تۇر. اتالعان ماسەلەنى بىرتىندەپ، جۇيەلى تۇردە شەشۋ كەرەك. بىزدە تۇرعىن ءۇي- كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ تۇجىرىمداماسى شەڭبەرىندە ءبىرقاتار باعىتتار كوزدەلگەن»، - دەدى پرەمەر- مينيستر.
ۇكىمەت باسشىسى مۇنداعى ەڭ وزەكتى ماسەلەنىڭ ءبىرى قۇرىلىستىڭ جەتكىلىكتى دەڭگەيدە ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىممەن قامتاماسىز ەتىلمەۋى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«ەلوردا قازىر وسىنداي پروبلەماعا تاپ بولىپ وتىر. استانادا ەنەرگيا رەسۋرستارى جەتىسپەيدى، سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى قاتتى سەزىلۋدە. وسىعان بايلانىستى تۇرعىن ءۇيدى پايدالانۋعا بەرۋدىڭ جوسپارلانعان كولەمى ازايتىلدى. باسقا وڭىرلەردە وسىنداي جاعدايلارعا جول بەرمەۋ ءۇشىن بارلىق اكىمدىكتەر ەلدى- مەكەندەردىڭ پەرسپەكتيۆالىق دامۋىنا ءتيىستى تالداۋ جۇرگىزۋى قاجەت»، - دەپ اتاپ ءوتتى ءاليحان سمايىلوۆ.
ول كوبىنەسە، جوسپارلاۋ پروبلەمالارى تۇرعىن ءۇيدى پايدالانۋعا بەرۋ كەزىندە انىقتالاتىنىن، سوندىقتان ينفراقۇرىلىم ماسەلەلەرىن جەر ۋچاسكەسىن ءبولۋ جانە قۇرىلىسقا رۇقسات بەرۋ كەزىندە شەشۋ كەرەك ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
ءاليحان سمايىلوۆ سونداي- اق كەيىنگى ۋاقىتتا حالىقتىڭ تاراپىنان قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ ساپاسىنا جانە ولاردىڭ رەتسىز، بەي- بەرەكەت سالىنۋىنا، وبەكتىلەردىڭ ۋاقتىلى ىسكە قوسىلماۋىنا قاتىستى وتە كوپ شاعىم تۇسكەنىن ايتتى.
«ماسەلەن، استانادا «بۋداپەشت» تۇرعىن ءۇي كەشەنىنىڭ تۇرعىندارى بىلتىر قىس باستالاردىڭ الدىندا جىلۋسىز قالدى. شىمكەنتتە وسىدان بەس جىل بۇرىن عانا مەملەكەتتىك باعدارلامامەن سالىنعان كوپپاتەرلى تۇرعىن ءۇيدىڭ قابىرعالارى جارىلىپ، ليفتىلەر ءجيى ىستەن شىعادى. الماتىدا تاۋلى جەرلەردە، سۋعا جاقىن ماڭداردا جانە ەرەكشە قورعالاتىن اۋماقتاردا قۇرىلىس سالۋ كەزىندە زاڭنامانى بۇزۋدىڭ 150-دەن استام فاكتىسى انىقتالدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى پرەمەر- مينيستر.
ونىڭ ايتۋىنشا، تاعى ءبىر وزەكتى پروبلەمانىڭ ءبىرى - قۇرىلىس كەزىندە رۇقسات قۇجاتتارىنىڭ بولماۋى. الماتىدا سالىنىپ جاتقان «تولەبي رەزيدەنس» تۇرعىن ءۇي كەشەنىندە قۇرىلىسقا قاجەتتى قۇجاتتار جوق.
«استانانىڭ ءبىر وزىندە ءتيىستى قۇجاتتارى جوق وسىنداي 90-عا جۋىق تۇرعىن ءۇي كەشەنى سالىنىپ جاتىر. وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، سوت قۇجاتسىز سالىنعان «دۋبلين» تۇرعىن ءۇي كەشەنىن بۇزۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى»، - دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.
ۇكىمەت باسشىسى اتاپ وتكەندەي، تۇركيادا بولعان جويقىن جەر سىلكىنىسىنەن دە ساباق الۋىمىز كەرەك.
«قۇرىلىستى باقىلاۋ شارالارىن، اسىرەسە سەيسميكالىق بەلسەندى ايماقتاردا قۇرىلىس جۇمىستارىنا باقىلاۋدى كۇشەيتۋ ماسەلەسى بىرنەشە رەت كوتەرىلدى. بەلگىلى- ءبىر شارالار قابىلداندى، الايدا ول جەتكىلىكسىز. وسى ماسەلەلەردىڭ بارلىعى ازىرلەنىپ جاتقان قۇرىلىس كودەكسىندە ەسكەرىلۋى ءتيىس»، - دەپ ايتىپ ءوتتى ءاليحان سمايىلوۆ.
قورىتىندىلاي كەلە، ول تۇرعىن ءۇي جانە ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىمدى ىسكە قوسۋ بويىنشا وسى جىلعا ارنالعان بارلىق جوسپارلاردىڭ تولىق جانە ۋاقتىلى ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتىپ، جوعارىدا ايتىلعان كەمشىلىكتەردى ەسكەرۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار پرەمەر- مينيستر ءبىر اي مەرزىمدە كەزەكتە تۇرعاندار ءۇشىن ءۇي بولە وتىرىپ، كەشەندى قۇرىلىس سالۋدى قارجىلاندىرۋ مەحانيزمىن ىسكە قوسۋ بويىنشا شارالار قابىلداۋدى، جانە 1- قىركۇيەككە دەيىن كەزەكتە تۇرعانداردىڭ ءتىزىمىن بەلگىلەنگەن تالاپتارعا سايكەستىگى تۇرعىسىنان وزەكتەندىرۋدى تاپسىردى.