ن. نازاربايەۆ 5 ينستيتۋتتىق رەفورمانى ۇلت جوسپارى دەپ اتادى - فوتو

استانا. قازاقپارات - «قازاقپارات» ح ا ا ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى لاۋازىمىنا كىرىسۋ راسىمىندە سويلەگەن ءسوزىن جاريالايدى.

قىمباتتى وتانداستار!

 26 - ءساۋىر ەلىمىز ءۇشىن تاعى ءبىر تاريحي، تاعدىرلى كۇن بولدى. پرەزيدەنت سايلاۋى قازاقستان حالقىنىڭ كەمەڭگەرلىگىن بۇكىل الەمگە پاش ەتتى.

ەل بىرلىگىنە بەرىكتىگى مەن كەمەل كەلەشەككە سەنىمىن تانىتتى. ماڭگىلىك ەلدىڭ مىزعىماس ۇستىندارىنا ادالدىعىن كورسەتتى. بۇل تاڭداۋ - جارقىن بولاشاققا قادام باسقان قازاقستاننىڭ تاڭداۋى! بىرلىگىن بەرەكەگە ۇلاستىرىپ، ۇلى ىستەر جولىندا ۇيىسقان بارشا حالىقتىڭ جولى! ءوزىنىڭ، ۇرپاعىنىڭ بولاشاعىن قاسيەتتى وتانىمىز - قازاقستانمەن بىرگە كورەتىن ءاربىر ازاماتتىڭ ەرىك- جىگەرى!

بۇگىنگى مەرەيلى ساتتە ماعان بەرىلگەن سەنىم مانداتى - مەملەكەتتىلىگىمىزدى نىعايتۋ جولىنداعى قىرۋار ىستەرىمىزدىڭ باعاسى! قازاقستاندى ەڭ قۋاتتى ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسۋدى كوزدەيتىن ۇلى ماقساتقا بەرىلگەن حالقىمنىڭ اق باتاسى! «ماڭگىلىك ەل» ۇلتتىق يدەياسى مەن «قازاقستان 2050» ستراتەگياسىنا، «نۇرلى جول» باعدارلاماسى مەن «بەس حالىقتىق رەفورماعا» ەلىمنىڭ بىلدىرگەن قولداۋى.

ءومىرىن حالقىنىڭ باقىتى جولىنا ارناعان جانعا بۇدان زور قۇرمەت بولمايدى. مەن ءۇشىن ەل سەنىمىنەن اسقان مارتەبە جوق، سول سەنىمدى اقتاۋدان ارتىق باقىت جوق. سول سەبەپتى، مەن قازاقستاننىڭ جارقىن بولاشاعى جولىندا قانداي تاۋەكەلگە دە دايىنمىن.

قۇرمەتتى قازاقستاندىقتار!

قىمباتتى دوستار!

سەرىكتەستەرىم مەن تىلەكتەستەرىم!

ەل كونستيتۋتسياسىنا سايكەس جاڭا عانا مەن ءوزىمنىڭ حالقىما انت بەردىم! ونداعى ءسوزدى مەن بۇگىن العاش رەت ەڭ ىزگى دە جارقىن مەرەكە - حالىق بىرلىگى كۇنى قارساڭىندا ايتتىم. بولىپ وتكەن پرەزيدەنتتىك سايلاۋ ءبىزدىڭ قوعام بىرلىگىنىڭ كۇشىن ناقتى ايعاقتاپ بەردى. مەن ءبىزدىڭ بارشا حالقىمىزعا ريزامىن!

 ءبىز بۇكىل الەمگە حالىقتىڭ بىرلىك كۇشى مەن بەرىك توپتاسقاندىعىن كورسەتتىك. بولىپ وتكەن سايلاۋ تاريحقا ەلەكتوراتتىق قاتىسۋ جونىنەن حالىق ەڭ كوپ قاتىسقان سايلاۋ رەتىندە كىرەتىن بولادى. قازاقستاندىقتار وتانعا قىزمەت ەتۋگە شاقىرىپ، تاعى ءبىر مارتە ماعان ۇلكەن سەنىم كورسەتتى.

 ءبىز بىرگە كۇردەلى جولدان وتتىك: وزىمىزگە سەندىك، تاۋەلسىزدىك الدىق، مەملەكەت قۇردىق، الەمگە جاڭا قازاقستاندى تانىتتىق، ءوزىمىزدى ءبىرتۇتاس جانە ۇلى ۇلت رەتىندە تاپتىق. سىزدەردىڭ سەنىمدەرىڭىز مەنى قاشاندا رۋحتاندىرىپ، سەنىمدىلىك پەن كۇش بەردى. قازىر مەن، بۇعان دەيىنگى جىلدارداعىداي، بارلىق جاۋاپكەرشىلىكپەن حالىققا ادال قىزمەت ەتەتىنىمدى، ەلىمىز بەن بارلىق ازاماتتارىمىزدىڭ يگىلىگىن ساقتايتىنىمدى، ءبىزدىڭ جوعارى جالپى ۇلتتىق مۇددەلەرىمىزدى قورعايتىنىمدى ايتقىم كەلەدى.

2015 - جىلدىڭ 26 - ساۋىرىندەگى سايلاۋ قازاقستان حالقىنىڭ توپتاسقاندىعىن، جۇدىرىقتاي جۇمىلعاندىعىن، بولاشاققا باعىت ۇستانعاندىعىن قۋاتتاپ بەردى. ءبىز - ءبىر وتباسىمىز جانە ءبىزدىڭ ءبىر عانا وتانىمىز بار. ءارقايسىمىزدىڭ تاعدىرىمىز - قازاقستان تاعدىرىندا. ءبىز بەي- بەرەكەتتىكتەن بەرەكەلى وركەندەۋ جولىنا بىرگە وتتىك. ءبىز ەكستسەسسىز جانە كاتاكليزمدەرسىز كۇردەلى «ءۇشجاقتى ترانزيتتەن»:

كەڭەستىك جۇيەدەن نارىقتىق ەكونوميكاعا، دەموكراتيا مەن جاڭا ەتنوسارالىق كەلىسىمگە وتە الدىق. «قازاقستان-2030» العاشقى ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگياسىن قابىلداپ، ءبىز ورنىقتى دامۋ جولىنا نىق تۇستىك. ەلىمىز 1997-98 -جىلدارداعى «ازيا داعدارىسىن» ەڭسەردى. سىن- قاتەرلەرگە قاراماستان، ءبىز جاڭا ەلوردامىز - استانانى، بارلىق قازاقستاندىقتاردىڭ ماقتانىشىن سالۋدى باستادىق.

ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىسىمىزدىڭ الەۋەتتىلىگى 2007-2009 -جىلدارداعى جاھاندىق ەكونوميكالىق داعدارىستىڭ سىن- قاتەرلەرىن تابىستى ەڭسەرۋىمەن دالەلدەندى. باسقا مەملەكەتتەردەن ەرەكشەلىگى قازاقستان ەكونوميكالىق ءوسىمىن ساقتادى جانە ازاماتتارىمىزدىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن تومەندەتكەن جوق. 2012 - جىلعا قاراي قازاقستان الەمدەگى باسەكەگە اسا قابىلەتتى ەكونوميكانىڭ ەلۋلىگى قاتارىنا ەندى. ءبىز حالىقتىڭ تابىس دەڭگەيى ورتاشا ەل بولدىق. ءبىز الەمدەگى 50 اسا ءىرى ەكونوميكانىڭ قاتارىنا قوسىلدىق. «قازاقستان-2030» ستراتەگياسى دىتتەگەن جەرىنە جەتتى. مەن 1997 - جىلى العا قويعان باستى مىندەتتەر بار- جوعى 15 جىلدىڭ ىشىندە ورىندالدى.

 مەن ءبىزدىڭ مەملەكەتتىلىگىمىزدىڭ قادىر- قاسيەتى تۋرالى ناقتى كوزگە ەلەستەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ماڭىزدى اسۋلاردى اتادىم. قازىر مۇنىڭ بارلىعى اعا ۇرپاقتىڭ جاقسى ەسىندە. ءبىراق جاس ۇرپاق ەلىمىزدىڭ بۇگىنگى يگىلىگىنىڭ باعاسىن ءبىلۋى جانە ەسىندە ساقتاۋى ءتيىس. حالقىمىز مىنەزىنىڭ ەڭ ۇزدىك سيپاتتارى - سىندارلىلىق، سالماقتىلىق، پراگماتيزم ءدال سول قيىن جىلدارى كورىندى. وسى قۇندىلىقتارعا ادالدىق ءبىزدىڭ ماڭگىلىك ەل - عاسىرلارعا ۇلاساتىن كۇشتى دە ءتيىمدى مەملەكەت قۇرۋ تۋرالى ارمانىمىزدى جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

2050 ستراتەگياسى ۇلت الدىنا جاڭا كەۋدەشىل مىندەت: الەمدەگى اسا دامىعان 30 مەملەكەتتىڭ قاتارىنا قوسىلۋ مىندەتىن قويىپ وتىر. ەكىنشى ونجىلدىقتىڭ باسىنداعى الەمدەگى جاعداي ءبىزدىڭ جەدەل دامۋىمىزعا ىقپال ەتتى. ءبىراق بۇگىن جاھاندىق الەم ونشا وڭتايلى ەمەس ستسەناريي بويىنشا دامي باستادى. داعدارىستار مەن جانجالدار دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىن ءبىزدىڭ كوز الدىمىزدا تىتىركەندىرىپ وتىر. ازاماتتارى قايىرشىلىقتا ءومىر ءسۇرىپ نەمەسە اسكەري جانجالداردا قازا تاۋىپ جاتقان جولى بولماعان مەملەكەتتەر سانى ۇلعايا تۇسۋدە. تۇراقسىزدىق ورتالىق ازيانىڭ شەكارالارىنا دا تىم جاقىن كەلىپ تۇر.

سوڭعى 2-3 جىلدا، جاھاندىق پروبلەمالاردىڭ وسە تۇسكەنىن كورە وتىرىپ، مەن قازاقستانىمىزدى قالاي نىعايتۋ مەن قاۋىپسىزدەندىرۋ جانە اسا تابىستى 30 ەلدىڭ قاتارىنا ەنۋ جولىنان اداستىرماۋ تۋرالى ويلادىم. مەن جاعدايدى باسقا مەملەكەتتەردىڭ كوشباسشىلارىمەن تالقىلادىم. بارلىق جاۋاپكەرشىلىكپەن ۇلتقا مىنا جايدى ەسكەرتكىم كەلەدى. ءبىزدىڭ ءارى قارايعى دامۋىمىزعا ءالى 5 جاڭا سىرتقى سىن- قاتەرلەر ءقاۋىپ ءتوندىرۋىن جالعاستىرۋدا.

ءبىرىنشى. بۇل - الەمدىك ءتارتىپتىڭ داعدارىسى مەن ورتاق بەلگىسىزدىكتىڭ ورىستەي ءتۇسۋى. قاۋىپسىزدىكتىڭ الەمدىك جۇيەسىنىڭ بەرىكتىگى جاڭا سيپاتتاعى جانجالدارمەن سىنالۋدا. الەمدىك ارەنادا ەكسترەميزم مەن زورلىق- زومبىلىقتى پايدالاناتىن جاڭا جۇيەسىز ويىنشىلار پايدا بولۋدا.

ەكىنشى سىن- قاتەر - الەمدەگى ەكونوميكانىڭ تۋربۋلەنتتىلىگى جالعاسۋدا. سانكتسيالىق، «ۆاليۋتالىق» جانە ساۋدا سوعىسى بارلىق ەلدەردە پروبلەمالاردى ۋشىقتىرا تۇسۋدە.

ءۇشىنشى. كليماتتىڭ وزگەرۋ ۇدەرىستەرى بۇگىن بولجاپ بولمايتىن سالدارلارمەن ءوتىپ جاتىر، ءتۇرلى كاتاكليزمدەرگە جەتەلەۋدە.

ءتورتىنشى. ورتالىق ازيا الەمدىك وپىرىلۋدىڭ جاڭا جەلىلەرىنە ىلىگۋى ىقتيمال، بۇل دا بۇكىل ءوڭىر ءۇشىن سىن- قاتەرگە اينالماق.

بەسىنشى سىن- قاتەر - جاھاندىق تارتىپتەگى داعدارىس پەن الەمدىك ەكونوميكانىڭ تۇراقسىزدىعى وسى سىن- قاتەرلەرمەن كۇرەس جونىندەگى حالىقارالىق ۇيلەستىرۋ جۇمىستارىنا كۇمانمەن قاراۋعا ماجبۇرلەيدى.

 الەمدىك ەكونوميكانىڭ تۋربۋلەنتتىلىگىنە جاۋاپ رەتىندە ءبىز «نۇرلى جول» جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتىن دايىندادىق. ونىڭ باستى ماقساتى جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ مەن جاڭا ەكونوميكالىق ءوسىم ءۇشىن ىرگەتاستى نىعايتۋدا باتىل دا جەدەل ءىس- قيمىل تانىتۋ بولىپ تابىلادى. الايدا، سىرتقى قاتەرلەر وسە ءتۇسىپ وتىرعانىن ءتۇسىنۋ ماڭىزدى. سىرتقى قاتەرلەرمەن كۇرەستە شامامىز جەتۋ ءۇشىن بىزگە ىشكى جاعىمىزدى نىعايتۋ قاجەت. وسى جىلدارى قول جەتكىزىلگەن تاڭقالدىرارلىق تابىستارىمىز بەن يگىلىكتەرىمىز مىزعىمايدى دەپ ەسەپتەۋ ۇلكەن قاتەلىك. 

مەن ەل الدىنداعى تۇرعان بەس اۋقىمدى ىشكى مىندەتتەردى كورىپ تۇرمىن.

بىرىنشىدەن، بىزگە تۇراقتىلىعىمىزدىڭ تىرەگى رەتىندەگى ورتا تاپتىڭ ۇلەسىن ۇلعايتىپ، بيزنەستى دامىتۋ جانە ەلگە ورتا تابىسى بار تۇرعىندارىنىڭ سانى باسىم مەملەكەت بولۋعا كومەكتەسۋ كەرەك. ەكىنشىدەن، ءبىز - ۇلانعايىر ەلمىز. سوندىقتان بىزگە ءبىرتۇتاس ىشكى نارىقتى دامىتۋ جانە بۇكىل ءوڭىردى تەڭدەستىرىپ دامىتۋ كەرەك. ۇشىنشىدەن، جەمقورلىقپەن كۇرەس ءبىزدىڭ جۇمىسىمىزدىڭ باستى باسىمدىقتارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. تورتىنشىدەن، جاڭا جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ، ول ءۇشىن يندۋستريالىق باعدارلاما جۇزەگە اسىرىلىپ، بيزنەس دامىتىلۋدا. بەسىنشىدەن، تاريحتىڭ جاڭا بەلەسىندە ۇلتتىڭ بىرلىگىن نىعايتۋ. وسىنىڭ بارلىعى ءبىزدىڭ مەملەكەتتىلىگىمىزدىڭ 21- عاسىرداعى سىن- قاتەرلەرى.

 الەمدىك وزگەرىستەر ۋاقىتى ءار مەملەكەتتى تاڭداۋ الدىنا قويادى: رەفورمالار نەمەسە قۇلدىراۋ. وزگەرىستەر كەزەڭىنەن ءوزىن ءوزى جاڭارتۋعا، ياعني رەفورمالارعا قابىلەتتىلەر لايىقتى وتە الادى. ءبىزدىڭ الدىمىزدا وراسان زور قاعيداتتى مىندەت تۇر: ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك كەمەمىزدى سۋعا باتپايتىن ەتۋ. الداعى جىلدارعا مىندەت: قازاقستاندى نىعايتۋ جانە، ءتىپتى، الەمدىك داۋىلدارعا قاراماستان، الەمدەگى اسا دامىعان 30 مەملەكەتتىڭ قاتارىنا سەنىمدى تۇردە ەنۋ.

 مەن ءوزىمنىڭ سايلاۋالدى تۇعىرنامام بولعان 5 ينستيتۋتتىق رەفورمانى ۇسىندىم. 26 - ءساۋىر كۇنگى داۋىس بەرۋ قورىتىندىسىن مەن حالىقتىڭ جەدەل تۇردە رەفورمالار جۇرگىزۋگە دەگەن تىكەلەي مانداتى رەتىندە قابىلدايمىن. مەن رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ءوزىمنىڭ بارلىق ەرىك- جىگەرىمدى، شەشىمدىلىگىمدى كورسەتىپ، مەملەكەتتىك اپپاراتتى قوعامنىڭ كۇش- جىگەرىن رەفورمالاردى ورىنداۋعا جۇمىلدىرۋ نيەتىندەمىن. اسا تاياۋ ۋاقىتتا ەل پرەزيدەنتى جانىنان جاڭعىرتۋ جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا قۇرىلاتىن بولادى. ونىڭ ميسسياسى - 5 رەفورمانى كەزەڭ- كەزەڭىمەن جۇزەگە اسىرۋدى باسقارۋ جانە مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ، بيزنەس- سەكتور مەن ازاماتتىق قوعامنىڭ ءىس- قيمىلىن ۇلەستىرۋ.

ۇلتتىق كوميسسيا جانىندا قۇرامىندا بەدەلدى شەتەلدىك جانە قازاقستاندىق ساراپشىلار بار حالىقارالىق كونسۋلتاتيۆتىك كەڭەس جۇمىس ىستەيتىن بولادى. بۇل ەڭ ۇزدىك حالىقارالىق تاجىريبەنى پايدالانۋعا جاعداي جاسايدى. كوميسسيانىڭ ءبىرىنشى وتىرىسىندا مەن بەس رەفورما بويىنشا ءبىزدىڭ نە ىستەگەلى جاتقانىمىزدى تۇسىندىرەتىن «مەملەكەتتىك قۇرىلىستىڭ ودان ارعى 100 ناقتى قادامى» اتتى ۇلت جوسپارىن ۇسىنامىن. «100 قادام» - بۇل ءبىزدىڭ جاھاندىق جانە ىشكى سىن- قاتەرلەرگە، سونىمەن ءبىر مەزگىلدە، جاڭا تاريحي جاعدايلاردا 30 دامىعان مەملەكەتتىڭ قاتارىنا ەنۋ جونىندەگى جوسپارىمىز. رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋ - الدا تۇرعان 10-15 جىلعا ءبىرىنشى كەزەكتى جالپى ۇلتتىق مىندەت.

مەن رەفورمالار جوسپارىن ۇلت جوسپارى دەپ اتادىم، ويتكەنى، رەفورمالار قازاقستاننىڭ ءاربىر ازاماتىنىڭ تىكەلەي قاتىسۋىن تالاپ ەتەدى. رەفورمالار - تەك مەملەكەتتىك ماشينانىڭ عانا ەمەس، حالىقتىڭ ءىسى. رەفورمالاردىڭ ءمانى - ۇلتتى جاڭعىرتۋدا. ۇلتتىڭ ساپاسى، حالىق رۋحىنىڭ كۇشى، ۋاقىت سىن- قاتەرلەرىن قابىلداي ءبىلۋ جانە تەك قانا العا باسۋ بۇرىن دا مەملەكەت تابىسىنىڭ ايقىنداۋشى فاكتورى بولعان جانە بولا بەرەدى.

مەن رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋدىڭ قاتاڭ ءبىرىزدى بولۋىن قالايمىن.

ءبىرىنشى. الدا تۇرعان مەملەكەتتىك قىزمەت جۇيەسىن رەفورمالاۋ، وندا قىزمەتشىلەر ازاماتتار قۇقىقتارىن قۇرمەتتەپ جانە ولاردىڭ زاڭدى مۇددەلەرىنە قىزمەت ەتەتىندەي ءمولدىر دە ءتيىمدى مودەلدى قالىپتاستىرادى. مەملەكەتتىك قىزمەت مەريتوكراتيا قاعيداتى نەگىزىندە بارلىق ازاماتتارعا ءوز قابىلەتتەرىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن بىردەي مۇمكىندىكتەر بەرىلەتىن ءادىل قازاقستاندىق قوعامنىڭ تۇپ بەينەسىنە اينالادى.

 ەكىنشى. رەفورما سوت جۇيەسىن جەكە مۇددە قۋۋشىلىقتان ادا ەتەدى. ءادىل سوت تورەلىگى ينۆەستورلار مەن بيزنەس ءۇشىن قولجەتىمدى بولماق. جەكەمەنشىك قۇقىعى مىزعىمايتىن بولادى. ينۆەستيتسيالىق سوت جانە حالىقارالىق تورەلىك سوت ورتالىعى ۇزدىك حالىقارالىق تاجىريبەنىڭ ۇلگىسى بويىنشا ەلدەگى بيزنەس احۋالدى الەمدەگى ەڭ تارتىمدىلاردىڭ ءبىرى ەتۋى ءتيىس.

ءۇشىنشى. الەمدە «قازاقستاندىق ەكونوميكالىق عاجايىپ» تەرمينى قازىردىڭ وزىندە پايدا بولدى. شىنىمەن دە، ءبىز قىسقا مەرزىمدە وتە كوپ جۇمىس اتقاردىق. بۇگىندە قازاقستان - ورتالىق ازياداعى ەكونوميكالىق كوشباسشى. ءبىراق توقتاۋعا بولمايدى. رەفورمالار ۇلتتىق ەكونوميكانى بىلىمگە نەگىزدەلگەن وزىق ەكونوميكاعا اينالدىرادى. شەشۋشى مىندەت - قازاقستاندىقتاردىڭ تۇرمىس جاعدايىن جاقسارتۋ. بۇل كەڭ كولەمدە ورتا تاپتى قۇرۋ ءۇشىن قاعيداتتى تۇردە ماڭىزدى.

 يندۋستريالاندىرۋعا نەگىزدەلگەن ەكونوميكالىق ءوسىمدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ءبىز تۇبەگەيلى قۇرىلىمدىق رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرامىز. ءبىلىم بەرۋ مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جانە دامۋ ۇيىمىنا مۇشە ەلدەردىڭ ستاندارتتارىنا باعدار ۇستاناتىن بولادى. ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ ءۇشىن ءبىز وڭدەۋ ونەركاسىبىنە ترانسۇلتتىق كومپانيالاردى تارتاتىن بولامىز، ول قازاقستاننىڭ الەمدىك نارىققا شىعۋىن قامتاماسىز ەتەدى. ءبىزدىڭ ەلىمىز ەۋرازيانىڭ كولىكتىك جانە لوگيستيكالىق ورتالىعىنا اينالماق. «ەكسپو-2017» - ءنىڭ جوعارى تەحنولوگيالى ينفراقۇرىلىمدارى ارقاۋىندا ەرەكشە مارتەبەمەن «استانا» قارجى ورتالىعى قۇرىلاتىن بولادى.

ءتورتىنشى. ءبىزدىڭ قوعامىمىزدىڭ كوپتۇرلىلىگى - ءبىزدىڭ السىزدىگىمىز ەمەس، كۇشىمىز. بارلىق ازاماتتار قۇقىقتىڭ بىردەي كولەمىن پايدالانىپ، جاۋاپكەرشىلىكتىڭ بىردەي جۇگىن ارقالاپ جانە ءتۇرلى مۇمكىندىكتەرگە بىردەي قول جەتكىزۋى ءتيىس. ءبىزدىڭ قوعامىمىز نەعۇرلىم قۋاتتى جانە ءبىرتۇتاس بولا وتىرىپ، تاريحي تۇرعىدا كوپتەگەن تىلدەردەن جانە مادەنيەتتەردەن قالىپتاستى. بۇگىندە ءبىزدى ماڭگىلىك ەل قۇندىلىقتارى: ازاماتتىق تەڭدىك، ەڭبەكسۇيگىشتىك، ادالدىق، وقىمىستىلىق كۋلتى، تولەرانتتىلىق، شىن بەرىلگەندىك پەن پاتريوتيزم بىرىكتىرەدى. «ەگەر الداعى ءبىر جىلدى ويلاساڭدار - استىق وسىرىڭدەر؛ ەگەر الداعى ءجۇز جىلدى ويلاساڭدار - اعاش وسىرىڭدەر؛ ەگەر ماڭگىلىكتى ويلاساڭدار - ادامدى تاربيەلەڭدەر» دەگەن ءبىزدىڭ اتا- بابالارىمىز. ماڭگىلىك ەل قۇندىلىقتارى ءبىزدىڭ باقۋاتتى بولاشاعىمىزعا باعدارلاما بولادى. سوندىقتان ءبىز ەلدىڭ بىرلىگى مەن توپتاسقاندىعى ءۇشىن ودان ءارى دە ءوزىمىزدىڭ ورتاق ازاماتتىق بىرتەكتىلىگىمىزدى نىعايتۋىمىز كەرەك.

بەسىنشى. رەفورما مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ جۇمىسىن ءمولدىر جانە ازاماتتارعا ەسەپ بەرەتىندەي ەتەدى. مەملەكەت جيناقى بولۋى ءتيىس جانە وكىلەتتىكتەردىڭ كوبىن مەملەكەتتىك سەكتورعا بەرۋ قاجەت. مەن ۇلتقا ۇسىنىپ وتىرعان رەفورمالار جوسپارى، بىرىنشىدەن، بەيمازا الەمدە ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە، ەكىنشىدەن، ينكليۋزيۆتى، ءبارىن قامتيتىن جاڭعىرتۋلار جۇرگىزۋگە جاعداي جاسايدى.

تاۋەلسىزدىك العان العاشقى جىلدارى ءبىز ەگەمەن مەملەكەتتىڭ نەگىزىن قالادىق. بۇل ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىستىڭ ءبىرىنشى ساتىسى بولاتىن. ودان كەيىن نىعايىپ العان سوڭ، ءبىز قالىپتاسقان مەملەكەتكە قاراي قادام جاسادىق. بۇل ەكىنشى ساتى بولاتىن. ەندى ۇلى رەفورمالاردى باستاي وتىرىپ، ءبىز ماڭگىلىك ەلگە جول سالامىز. بۇل ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىستىڭ ءۇشىنشى ساتىسى بولماق.

قۇرمەتتى قازاقستاندىقتار!

ۇلت جوسپارىن تابىستى ورىنداۋ قولايلى حالىقارالىق احۋالدى قاجەت ەتەدى. ءبىز ءوزىمىزدىڭ ستراتەگيالىق ارىپتەستەرىمىز - رەسەيمەن، قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىمەن، ا ق ش- پەن، ەۋروپالىق وداق ەلدەرىمەن، يسلام الەمىمەن ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرامىز. ءبىز حالىقارالىق ۇيىمداردا بەلسەندى جۇمىس ىستەيتىن بولامىز. ورتالىق ازياداعى كوشباسشى رەتىندە قازاقستان ءبىزدىڭ وڭىرىمىزدەگى قاۋىپسىزدىك پەن ەكونوميكالىق دامۋدىڭ ورتاق ارحيتەكتۋراسىنا قولداۋ كورسەتەدى. ءبىزدىڭ ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق بويىنشا ءوزىمىزدىڭ ەڭ جاقىن ارىپتەستەرىمىز - رەسەيمەن، بەلارۋسپەن، قىرعىزستانمەن جانە ارمەنيامەن قاتىناستارىمىز ايرىقشا بولماق. قازاقستاندىق ديپلوماتيا يسلام الەمىندەگى جانە پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتەگى وتكىر وڭىرلىك داۋ- جانجالداردى بەيبىت جولمەن رەتتەۋ جونىندەگى كۇش- جىگەرىن ۇلعايتا تۇسەتىن بولادى.

قۇرمەتتى وتانداستار!

قىمباتتى دوستار!

بۇگىندە ءبىزدىڭ الدىمىزدا جاڭا سىن- قاتەرلەر تۋىنداپ وتىر. ءبىزدىڭ جاۋابىمىز - مەملەكەتتى نىعايتۋ جانە ۇلتتى جاڭعىرتۋ. «اسۋ بەرمەس اسقار جوق» دەيدى قازاق دانالىعى. قازاقستاندىق جول ءبىزدىڭ ۇلتىمىزدى ءبىر ماقسات پەن ورتاق ارمانعا توپتاستىردى. سايلاۋ ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ ءوز الدىنداعى جانە ەل الدىنداعى ءوز بورىشىن تۇسىنەتىنىن كورسەتىپ بەردى. مەنىڭ رەفورمالاردىڭ تابىستىلىعىنا، مەنىڭ حالقىم مەن مەملەكەتتىڭ تابىستىلىعىنا دەگەن سەنىمىمنىڭ قاينار كوزى دە وسىندا. مەن ۇلتقا ءوزىم ءمالىم ەتكەن رەفورمالارعا بارىنشا كەڭ تۇردە اتسالىسۋ جونىندە ۇندەۋ تاستايمىن. «رەسپۋبليكا» ءسوزى لاتىننان سوزبە- ءسوز «ورتاق ءىس» دەپ اۋدارىلادى. قازاقستاندى جاڭعىرتۋ - ءبىزدىڭ ورتاق ءىسىمىز دە وسى. الدا قانداي سىناقتار تۇرماسا دا، ءبىز مەملەكەتىمىزدىڭ قۋاتى مەن حالىق دانالىعىنا ارقا سۇيەي وتىرىپ، ولاردى ەڭسەرەتىن بولامىز.

وسىناۋ سالتاناتتى ساتتە اقتاۋداعى №7 مەكتەپ- ليتسەيدىڭ بەسىنشى سىنىپ وقۋشىسى كارينا دانيلوۆانىڭ كونكۋرستىق شىعارماسىنان مەنىڭ جان دۇنيەمنىڭ ەڭ ءبىر تەرەڭىنە قوزعاۋ سالعان ءسوزدى كەلتىرگىم كەلەدى: «مەنىڭ چەشەنستانداعى مەن تاجىكستانداعىداي سوعىس بولمايتىن، اركەزدە دە قولايلى جانە بەيبىت ەلدە ءومىر سۇرگىم كەلەدى، ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرى بولىپ تابىلاتىن مەنىڭ ۇلى اتام مەن ۇلى اجەم ول ەلدەن كەتۋگە ءماجبۇر بولدى. اسپانىمىز بەيبىت بولسىن - مىنە، ءارقايسىمىز ءۇشىن دە ەڭ باستىسى وسى»، دەپ جازادى ول.

 ءبىز ەسەيگەن ۇلتپىز، جاڭا داۋىرگە باتىل قادام جاساۋدامىز. ءبىزدىڭ ماڭگىلىك قازاقستان جەرى ىزگىلىكتى بولسىن! ءبىزدىڭ ءبىرتۇتاس ۇلتىمىز قۋاتتى بولسىن!

قىمباتتى وتانداستار!

 مەنىڭ حالقىم - ۇلانعايىر جەرى بار، ۇلى مۇراتتى ەلى بار، بابالار جازعان ۇلى تاريحى مەن ۇرپاعى كوز تىككەن ۇلى بولاشاعى بار حالىق. مىڭجىلدىق تاريحىنداعى ەڭ بىرەگەي بەتبۇرىسىندا حالقىمنىڭ زور سەنىمىن ارقالاعانىم - مەن ءۇشىن ەڭ بيىك مارتەبە. كەيىنگى ۇرپاققا كەمەل قازاقستاندى تابىستاۋ - بارشامىزعا ورتاق پارىز. جاڭا عاسىردىڭ سىن- قاتەرلەرىنە توتەپ بەرىپ، دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلۋ - ورتاق جاۋاپكەرشىلىك. ءبىز ۇرپاققا كوركەيگەن ەلدى، نىعايعان بىرلىكتى، مىزعىماس تۇراقتىلىق پەن ەسەلەنگەن بايلىقتى ميراس ەتەمىز.

 بۇگىن قازاقستان تاريحىنىڭ جاڭا بەتى اشىلدى. ءبىز دامۋدىڭ داڭعىلىنا تىڭ قارقىنمەن اياق باسامىز. «بەس حالىقتىق رەفورمانى» تابىستى جۇزەگە اسىرىپ، بولاشاعى ءبىرتۇتاس ەلگە اينالامىز. 21 - عاسىر - بىرلىك پەن دوستىقتىڭ قۋاتىمەن وزاتىن عاسىر. ءبىز بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمگە، تاتۋلىق پەن تۇراقتىلىققا ءتاۋ ەتىپ، تاۋبە دەيمىز. وسى قۇندىلىقتارىمىزدىڭ قادىرىنە جەتۋ ارقىلى ماڭگىلىك ەل بولامىز. سول جولدا تالماي ەڭبەك ەتەيىك، قادىرلى حالقىم!

قازاقستاننىڭ جۇلدىزى جوعارى، جولى نۇرلى بولسىن! ەلدىكتىڭ تۋى بيىكتە جەلبىرەپ، ابىرويىمىز اسقاقتاي بەرسىن! ەلىمىز امان، جۇرتىمىز تىنىش بولسىن!