تۇركى مەملەكەتتەرىنىڭ ءوزارا ساۋدا كولەمى 45 ميلليارد دوللاردان استى - ت م ۇ سامميتى

استانا. KAZINFORM - قاسىم-جومارت توقايەۆ جيىندا سويلەگەن سوزىندە ەرەكشە قوناقجايلىق كورسەتكەن قىرعىزستان پرەزيدەنتى سادىر جاپاروۆ پەن ءبىرتۋعان قىرعىز حالقىنا شىنايى ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى اقوردانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.

سونداي-اق «ىنتىماق وردو» عيماراتىندا ءوتىپ جاتقان القالى جيىن تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمىنىڭ 15 جىلدىعىمەن تۇسپا-تۇس كەلىپ وتىرعانىنا نازار اۋداردى.

- بۇل - مەرەيلى بەلەس. وسى ءساتتى پايدالانىپ، بارشاڭىزعا قۇتتى بولسىن دەگىم كەلەدى. تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمى از عانا ۋاقىت ىشىندە بەدەلدى قۇرىلىمعا اينالدى. ونىڭ الەمدىك مارتەبەسى ارتتى. بۇل - ەڭ الدىمەن، بەرەكەلى بىرلىگىمىزدىڭ، ورتاق كۇش-جىگەرىمىزدىڭ ارقاسى. وسى باسقوسۋ ىرىستى ىنتىماعىمىزدى ودان ءارى نىعايتا تۇسەدى دەپ سەنەمىن، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

پرەزيدەنت ەلىمىزدىڭ تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمىنداعى ءتوراعالىعى اياسىندا اتقارىلعان شارالارعا توقتالدى.

- قازاقستان ۇيىمنىڭ ءىس باسىنداعى ءتوراعاسى رەتىندە «TURKTIME!» ۇرانىن كوتەردى. ءتۇبى ءبىر تۇركى جۇرتىن بىرىكتىرۋگە باسا ءمان بەردىك. جان-جاقتى ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋگە ەرەكشە نازار اۋداردىق. وسى ۋاقىت ارالىعىندا ناقتى جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدىك. ءبىرقاتار جوبانى جۇزەگە اسىردىق. 80 نەن استام ءىس-شارا ۇيىمداستىرىلدى. استانادا V دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىندارى ءوتتى. بايراقتى باسەكە ۇلى دالا وركەنيەتىن جەر-جاھانعا تانىتتى. تۇركى ءالىپبيىنىڭ ورتاق نۇسقاسى بەكىتىلدى. مۇنى تاريحي وقيعا دەۋگە بولادى. بىلتىر استانادا تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمى جانىنداعى تۇراقتى وكىلدەردى تاعايىنداۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادىق. ونىڭ ەرەجەسى بەكىتىلۋگە دايىن، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ پىكىرىنشە، ۇيىم اياسىندا ساۋدا- ەكونوميكا، ەنەرگەتيكا، قارجى جانە ينۆەستيتسيا سالالارىنداعى بايلانىستار دا بەكي تۇسكەن.

- تۇركى ينۆەستيتسيالىق قورى ءوز قىزمەتىن ءتيىمدى جالعاستىرىپ كەلەدى. مۇنى تۇركى ينتەگراتسياسىن تەرەڭدەتۋگە باعىتتالعان قادام دەپ باعالايمىن. بۇگىنگى سامميتكە قىرعىز باۋىرلارىمىز «ەكونوميكالىق ينتەگراتسيا، تۇراقتى دامۋ، سيفرلىق بولاشاق جانە قاۋىپسىزدىك» تاقىرىبىن ۇسىنىپ وتىر. بۇل ۇسىنىس ءبارىمىزدىڭ مۇددەمىزگە ساي كەلەدى. سوڭعى 10 جىلدا ۇيىم مۇشەلەرى اراسىنداعى ەكونوميكالىق بايلانىستار نىعايا ءتۇستى. بيىل ءوزارا ساۋدا اينالىمى 45 ميلليارد دوللاردان استى. وسى كورسەتكىشتى ءالى دە ۇلعايتۋعا بولادى. وعان مۇمكىندىگىمىز جەتەدى، - دەدى پرەزيدەنت.

قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇيىمعا مۇشە ەلدەر اراسىندا كولىك-لوگيستيكا باعىتىنداعى بايلانىستاردى تەرەڭدەتۋ وتە ماڭىزدى دەپ سانايدى

- تۇركى الەمىن ەكونوميكالىق تۇرعىدان ودان ءارى وركەندەتۋ ءۇشىن ورتا ءدالىزدىڭ الەۋەتىن تولىق پايدالانعان ءجون. ونىڭ ستراتەگيالىق ءمانى بار. سوندىقتان تاسىمالداۋ جولدارىنا قاتىستى بىرلەسكەن كەلىسىم جاساۋ قاجەت. مۇنداي قادام تۇراقتى دامۋدى قامتاماسىز ەتەدى. ۇيىمعا مۇشە مەملەكەتتەر بۇل باستاماعا قولداۋ بىلدىرەدى دەپ سەنەمىن، - دەدى پرەزيدەنت.

مەملەكەت باسشىسى قارجى-ينۆەستيسيا سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ قاجەت ەكەنىن ايتتى. قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ پىكىرىنشە، بۇل باعىتتا تۇركى ينۆەستيتسيالىق قورى ەرەكشە ءرول اتقارىپ كەلەدى. سونىمەن قاتار تاراپتاردىڭ ورتالىق بانكتەر كەڭەسىن قۇرۋ تۋرالى باستامانى ءبىراۋىزدان قۇپتاعانىن جەتكىزدى.

پرەزيدەنت ادام كاپيتالىن دامىتۋدى اسا ماڭىزدى مىندەت رەتىندە اتادى.

- تۇركى وركەنيەتىن جاڭعىرتۋ ءۇشىن ادام رەسۋرستارىن ءتيىمدى پايدالانۋ كەرەك. دارىندى جاستاردىڭ الەۋەتىن اشۋعا مۇمكىندىك جاساۋ قاجەت. عىلىم-ءبىلىم سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق اياسىن كەڭەيتكەن ءجون. بىلتىرعى سامميتتە ەلدەرىمىزدە بەدەلدى ۋنيۆەرسيتەتتەرىمىزدىڭ بولىمشەسىن اشۋ تۋرالى ۇسىنىس ايتىلدى. سونىڭ ناتيجەسىندە قازاقستاندا تۇركيانىڭ گازي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيليالى اشىلدى، - دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.

مەملەكەت باسشىسى بۇگىن قول قويىلاتىن «سيفرلىق ەكونوميكاداعى ارىپتەستىك تۋرالى» كەلىسىمدى تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمى مۇشەلەرى ءۇشىن ءمانى زور قۇجات دەپ باعالادى. سونداي-اق تۇركى الەمىنە ورتاق اقپارات كەڭىستىگىن قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا كابەلدىك تەلەارنالاردىڭ ءوزارا حابار تاراتۋىن ۇيىمداستىرۋ قاجەت ەكەنىنە نازار اۋداردى.

قاسىم-جومارت توقايەۆ ءسوز سوڭىندا سامميت اياسىندا جاسالاتىن كەلىسىمدەر تۇركى مەملەكەتتەرىنىڭ الەۋەتىن ارتتىراتىنىنا سەنىم ءبىلدىرىپ، ۇيىمعا ءتوراعالىق ەتەتىن قىرعىز ەلىنە تابىس تىلەدى.

سونداي-اق تۇركى ەلدەرىنىڭ بىرلىگىن كۇشەيتۋگە قوسقان ەلەۋلى ۇلەسى ءۇشىن ماجارستان پرەمەر-ءمينيسترى ۆيكتور وربان «تۇركى الەمىنىڭ ەڭ جوعارعى وردەنىمەن» ماراپاتتالدى.

سامميتتە قىرعىزستان پرەزيدەنتى سادىر جاپاروۆ، ازەربايجان پرەزيدەنتى يلحام اليەۆ، تۇركيا پرەزيدەنتى رەجەپ تايىپ ەردوعان، وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيەيەۆ، ماجارستان پرەمەر- ءمينيسترى ۆيكتور وربان، تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى كۋبانىچبەك ومىراليەۆ ءسوز سويلەدى.

اۆتور

ايدار وسپاناليەۆ