تازىنىڭ تاعدىرى شەشىلەتىن كۇن: استانادا حالىقارالىق يتتەر كورمەسى وتەدى

استانا. KAZINFORM - وسىدان ەكى جىل بۇرىن مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ پرەزيدەنت ءىس باسقارماسىنا تازى مەن توبەتتى قورعاۋ ماسەلەسىن قولعا الۋدى تاپسىرعان بولاتىن.

Тазы
Фото: Kazinform

بۇگىندە بۇل جۇمىستاردىڭ قالاي ورىندالىپ جاتقانى، سونداي-اق 25-مامىر كۇنى استانادا وتەتىن حالىقارالىق يتتەر كورمەسى تۋرالى «قازاقستان كينولوگتار وداعى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ پرەزيدەنتى باۋىرجان سەرىكقالي اگەنتتىك تىلشىسىنە ايتىپ بەردى.

- باۋىرجان سەرىكقالي ۇلى، حالىقارالىق كورمە قانداي ماقساتتا ۇيىمداستىرىلادى؟ وعان كىم باستاماشى بولدى؟

- وزىڭىزگە بەلگىلى، قازاقى تازى حالىقارالىق كينولوگيا فەدەراتسياسىنىڭ نومينالدى تىزىمىنە ەندى. سوعان سايكەس تازى تۋرالى مالىمەتتەر اتالعان ۇيىمنىڭ سايتىنا جاريالاندى. كەيىن، ءبىز وعان گەندىك تالداۋ جاساپ، ارنايى كوميسسيانىڭ قابىلداۋىنا تاپسىردىق. بۇل ءىس ەلدەگى تازى جاناشىرلارى ءۇشىن 20 جىلعا جۋىق ارمان بولىپ كەلگەن ەدى.

تازىنىڭ قازاق دالاسىندا پايدا بولعانى تۋرالى ءتۇرلى فاكتوردى سۇزگىدەن وتكىزگەن سوڭ، حالىقارالىق كينولوگيا فەدەراتسياسى بىزگە حات جولدادى. وندا «ءبىز قازاقى ءيتتى ءوز كوزىمىزبەن كورەمىز، فەدەراتسيا ماماندارى تەكسەرەدى»، - دەلىنگەن. سول حابارلامانى العاننان كەيىن وسى كورمەنى ۇيىمداستىرامىز دەپ شەشتىك. ءبىراق، شاراعا 400 دەن اسا وزگە تۇقىمداعى يتتەر دە كەلەدى. سونداي-اق اتالمىش ءىس-شاراعا حالىقارالىق كينولوگيا فەدەراتسياسىنىڭ (FCI) باسشىلىعى كەلەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.

Фото: Солтан Жексенбеков / Kazinform
Фото: Солтан Жексенбеков / Kazinform

جالپى، كورمە يتتەردىڭ ادەمىلىگىن كورسەتۋ ءۇشىن عانا ۇيىمداستىرىلعان جوق. باستى ماقسات - سەلەكتسيا. ياعني، كوميسسيانىڭ كوزىنە تۇسكەندەرگە دەڭگەيى جوعارى تۇقىم الۋعا رۇقسات بەرىلەدى. ال، سىننان وتپەي قالعان يتتەردەن فەدەراتسيا كۇشىك المايدى.

وسى ءىس-شاراعا قاتىسۋدىڭ تاعى ءبىر ارتىقشىلىعى بار. حالىقارالىق ۇيىمنان جوعارى باعا العان يتتەردىڭ كۇشىكتەرى قىمبات باعالانادى.

- باعالاۋ قالاي جۇرگىزىلەدى؟

- جالپى، ءاربىر ءيتتىڭ ءوز ستاندارتى بولادى، ياعني بيىكتىگى، قۇلاعىنىڭ ۇزىندىعى، سالماعى دەگەندەي. ەگەر تالاپقا تولىق ساي كەلسە، تورەشى جاقسى باعا بەرەدى.

- بۇعان دەيىن دە تازى قازاقي برەند بولىپ قالىپتاسقان. ءبىراق رەسمي ەمەس. نەگە ونىڭ حالىقارالىق فەدەراتسياعا تىركەلۋى ۇزاق ۋاقىت الدى؟

- دۇرىس ايتاسىز. پرەزيدەنتىمىزدىڭ وزگە ەل باسشىلارىنا تازى كۇشىكتەرىن سىيلاۋىنىڭ ءوزى-اق ونىڭ بىزگە تيەسىلى ەكەنىن ايقىنداپ بەردى. جالپى، قازاقى يتتەردىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ ءىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن باستالدى. ال، تازىنىڭ حالىقارالىق فەدەراتسياعا بۇعان دەيىن كىرە الماۋىنا سەبەپ كوپ. مىسالى، ەلىمىزدە بىزدەن بولەك وسى قازاقى يتتەردى كوبەيتۋمەن اينالىساتىن بىرنەشە ۇيىم بار. سولاردىڭ وسى كۇنگە دەيىن اۋىزبىرشىلىك تانىتپاۋىنان ونىڭ الەمدىك ستاندارتقا ساي كەلۋى مۇمكىن بولمادى.

- قازىر ەلىمىزدە قانشا تازى بار؟

- «قازاقستان كينولوگتار وداعى» ەسەبى بويىنشا، قازاقستانداعى تازى سانى 3000 نان اسادى. جىل باسىنان بەرى 500 كۇشىككە تۋۋ تۋرالى كۋالىك بەردىك. ءبىراق، قۇجاتسىز جۇرگەن يتتەر دە كوپ. ءبىز قازىر سونداي تازىلاردىڭ ءبارىن ەسەپكە الىپ جاتىرمىز. قانى بۇزىلماي، تازا ساقتالعانداردى رەسمي تىركەيمىز. جالپى، تازىلاردىڭ ەڭ كوپ بولىگى - قازاقستاندا.

- «تازىنىڭ تاعدىرى وسى كورمەدە شەشىلەدى» دەگەن اڭگىمە ايتىلىپ جاتىر. مۇنى قالاي تۇسىنەمىز؟

- حالىقارالىق ۇيىم تالابى بويىنشا تازى مەن توبەتتى مويىنداتۋدا قان تازالىعى، ءۇش رەت كۇشىكتەگەنگە دەيىن تۇقىمنىڭ ساقتالۋى جانە جۇيەلى قالىپتاسقان ستاندارتى ەسكەرىلەدى. ءبىز بۇل فاكتورلاردى تولىق تاپسىردىق. ەندى، وزگە تۇقىمدار سەكىلدى، تازى تۋرالى مالىمەتتىڭ شىنايىلىعى تەكسەرىلەدى. ءبىز ۇسىنعان اقپاراتتاردا قازاقى ءيتتىڭ ستاندارتى بار. ەگەر، سول كوميسسيانىڭ قورىتىندىسىمەن ساي كەلسە، رەسمي تۇردە تازىنىڭ قازاقى ءيت ەكەنى مويىندالادى.

سوڭعى جاڭالىقتار