ساراپشىلار مەن جۋرناليستەر قىتاي ءتوراعاسىنىڭ قازاقستانعا ساپارىن تالقىلادى
الماتى. KAZINFORM - قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق ىنتىماقتاستىق ورتالىعىندا قىتاي مەن ورتالىق ازيا ەلدەرى اراسىنداعى ساۋدا-ەكونوميكالىق جانە مادەني بايلانىستى نىعايتۋعا ارنالعان دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتى.
وعان قازاقستان، قىتاي جانە تاجىكستان ەلدەرىنىڭ ب ا ق وكىلدەرى، سونداي-اق ساياساتتانۋشىلار مەن ساراپشىلار قاتىستى.
ىلە قازاق اۆتونوميا ايماعىنىڭ بيلىگى ۇيىمداستىرعان شارا قورعاس اۋماعىنداعى قىتاي مادەني ورتالىعىندا ءوتتى.
كەزدەسۋ بارىسىندا قاتىسۋشىلار ساۋدا-ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق، ءتۋريزمدى ىلگەرىلەتۋ، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسى اياسىنداعى ينفراقۇرىلىم جوبالارىن دامىتۋ، سونداي-اق شي جينپيڭنىڭ استانادا وتكەن ش ى ۇ سامميتىنە قاتىسۋىن ءسوز ەتتى.
ساراپشىلار مەن جۋرناليستەر قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى ءتوراعاسىنىڭ ساپارى ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستىڭ بەرىكتىگىن جانە ەكى ەل اراسىنداعى ساياسي سەنىمنىڭ جوعارى دەڭگەيىنە ەرەكشە ءمان بەرەتىنىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى مۋراد شاميلوۆ ءوز سوزىندە شي جينپيڭ قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتوراعاسى قىزمەتىنە كىرىسكەن 2013 -جىلدان بەرى قازاقستانعا بەس رەت كەلگەنىن تىلگە تيەك ەتتى.
«بۇل فاكت وسى جىلدار ىشىندە ەلدەر مەن مەملەكەت باسشىلارى اراسىندا تەڭدىك پەن سەنىمگە نەگىزدەلگەن جوعارى دەڭگەيدەگى ديالوگقا جاعداي جاسالعانىن كورسەتەدى. ءبىز شي جينپيڭنىڭ شەتەلدىك ساپارلارى تۋرالى حاتتامانىڭ قانشالىقتى مۇقيات قابىلدانعانىن بىلەمىز. سوناۋ 2022 -جىلى قازاقستان پاندەميادان كەيىن بارعان العاشقى ەل بولدى. سونىمەن قاتار، شي جينپيڭنىڭ ءبىر ەلگە ءجيى بارۋى سيرەك كەزدەسەدى. قح ر باسشىسى ساپارلارىنىڭ جيىلىگى قازاقستاننىڭ اسپان استى يمپەرياسىنىڭ سەرىكتەسى رەتىندەگى ەرەكشە ورنىن كورسەتەدى»، - دەدى ول.
ونىڭ ايتۋىنشا، قىتاي قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق سەرىكتەستەرى اراسىندا ماڭىزدى ورىن الادى.
الەمدەگى ەڭ ءىرى ەكونوميكالاردىڭ ءبىرى رەتىندە قىتاي تەحنولوگيا جاعىنان دا، يننوۆاتسيا جاعىنان دا ۇلكەن قىزىعۋشىلىق تۋدىرادى.
ەنەرگەتيكا، ونەركاسىپ، اگروونەركاسىپتىك كەشەن جانە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ەكسپورتتاۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق بەلسەندى دامىپ كەلەدى.
شاعىن جانە ورتا بيزنەستە جوبالار ازىرلەنىپ جاتىر، سونداي-اق ساۋدا، كەدەندىك رەتتەۋ، كولىك، عىلىم جانە قورشاعان ورتانى قورعاۋ سالالارىندا ىنتىماقتاستىق ورناعان.
قازاقستاندىق جۋرناليست-ساراپشى الىبەك بەگالينوۆ ش ى ۇ-نىڭ ايماقتىق تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋدە، ساياسي جانە ەكونوميكالىق جۇيەسى ءارتۇرلى ەلدەردى بىرىكتىرۋدە شەشۋشى ءرول اتقاراتىنىن اتاپ ءوتتى.
بۇل ولاردىڭ حالىقارالىق قۇقىق پەن ءوزارا قۇرمەت قاعيداتتارىنا نەگىزدەلگەن پروبلەمالاردى شەشۋدىڭ ءوزارا ءتيىمدى جولدارىن ىزدەۋگە كەدەرگى كەلتىرمەيدى.
سونداي- اق ول استانادا وتكەن ش ى ۇ سامميتىندەگى ق ح ر- دىڭ رولىنە توقتالدى.
«ساپار بارىسىندا تاراپتار جاقىن ارادا ەكىجاقتى تاۋار اينالىمىن ەكى ەسە ارتتىرۋ، ەكونوميكا جانە ساۋدا، ينۆەستيتسيا، وندىرىستىك قۋات، ەنەرگەتيكا سياقتى ءارتۇرلى سالالارداعى ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى تەرەڭدەتۋ، سونداي- اق نەگىزگى سالالاردا ءوسۋدىڭ جاڭا باعىتتارىن دامىتۋ، پايدالى قازبالار، جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرى، عىلىمي-تەحنيكالىق يننوۆاتسيالار، اۆياتسيا جانە عارىش، سيفرلىق ەكونوميكا، سونداي-اق حالىقتار اراسىنداعى بايلانىستى نىعايتۋ جونىندە كەلىستى»، - دەدى سپيكەر.
تاجىكستاننىڭ ب ا ق وكىلى ازامات الىبەكوۆتىڭ سوزىنشە، قىتاي مەن ورتالىق ازيانىڭ ءوزارا ءىس-قيمىلىنىڭ باي تاريحى بار.
«ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» سياقتى ينتەگراتسيالىق باستامانىڭ ارقاسىندا بۇل قارىم- قاتىناسقا جاڭاشىلدىق ەندى.
بۇل باستاما ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ ەكونوميكاسى مەن حالقى ءۇشىن جاڭا مۇمكىندىكتەر اشاتىن ينفراقۇرىلىمدى، ساۋدا جانە مادەني الىس- بەرىستى دامىتۋدى ىنتالاندىرادى.
قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى فارحاد قاسەنوۆ قازاقستان ش ى ۇ-عا 2023 -جىلدىڭ شىلدەسىنەن باستاپ ءتوراعالىق ەتكەنىن اتاپ ءوتتى.
«وسى جىلى شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارى كەڭەسىنىڭ وتىرىسىنان كەيىن سامميت «ش ى ۇ پليۋس» فورماتىندا ءوتتى. وعان تۇركيا مەن ازەربايجان كىرەدى. بۇل ەلدەر قىتايدان ەۋروپاعا ماڭىزدى كولىك ءدالىزىن قۇرۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرىن اشادى. بۇل فورمات شىۇ جۇمىسىنا قاتىسۋدى كەڭەيتىپ قانا قويماي، ىنتىماقتاستىققا مۇددەلى، ءبىراق تولىققاندى مۇشە بولا المايتىن ەلدەرگە جول اشادى»، - دەدى ول.
ەسكە سالا كەتەيىك 2-شىلدەدە قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتوراعاسى شي جينپيڭ قازاقستانعا مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلدى.
مارتەبەلى قوناقتى سالتاناتپەن قارسى الۋ ءۇشىن اۋەجايدا قۇرمەت قاراۋىلى روتاسى ساپ تۇزەپ تۇردى. سونداي- اق قازاقستان مەن قىتاي حالىقتارىنىڭ شىنايى دوستىعىنىڭ بەلگىسى رەتىندە بالالار ەكى ەلدىڭ جالاۋىن جەلبىرەتىپ، قوشەمەت كورسەتتى.
