رەسەي، قىتاي، وزبەكستاننان قازاقستانعا كىرەتىن 6 وزەننىڭ سۋى پايدالانۋعا مۇلدەم جارامسىز كۇيگە جەتكەن
استانا. KAZINFORM - ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىنىڭ ۋىتتى زاتتاردىڭ ترانسشەكارالىق تاسىمالدانۋى جونىندەگى جارتى جىلدىق بيۋللەتەنى جاريالاندى.
قۇجاتتاعى مالىمەتكە سۇيەنسەك، ماماندار ەلگە سىرتتان كىرەتىن 31 ترانسشەكارالىق وزەننىڭ بويىنا ورناتىلعان 39 گيدروحيميالىق تۇستامادان الىنعان سىنامالارعا مونيتورينگ جۇرگىزگەن.
سونىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، رەسەي فەدەراتسياسىنان ەلگە اعىپ كىرەتىن 6 وزەندە ۋىتتى زاتتارمەن لاستانۋدىڭ 5-كلاسى تىركەلگەن. ياعني، بۇل وزەندەردىڭ سۋى تەك گيدروەنەرگەتيكا، پايدالى قازبالاردى ءوندىرۋ، گيدروكولىك سياقتى ونەركاسىپتىڭ كەيبىر تۇرلەرىنە عانا جارامدى دەگەن ءسوز. ولار: ەسىل (قالقىما زاتتار)، ءۇي (نيكەل)، جايىق (فوسفاتتار)، شاعان (فوسفاتتار)، قاراوزەن (فوسفاتتار)، سارىوزەن (فوسفاتتار)، ەلەك - شىلىك ا. (فوسفاتتار).
ال لاستانۋدىڭ «5+» كلاسى رەسەيدەن كەلەتىن 4 وزەندە بايقالعان. ياعني، بۇل وزەندەر سۋ پايدالانۋدىڭ بارلىق تۇرىنە جارامسىز دەگەن ءسوز. ولار: توبىل - اققارعا ا. (كالتسي، ماگني، مينەراليزاتسيا، حلوريدتەر، مارگانەتس، نيكەل، سۋلفاتتار)، توبىل - ميليۋتينكا ست. (مارگانەتس)، ايەت (مارگانەتس)، توعىزاق - توعىزاق ست. (مارگانەتس)، وباعان (ماگنيي، مينەراليزاتسيا، مارگانەتس، حلوريدتەر).
سونداي-اق، باستاۋىن قىتاي اۋماعىنان الىپ جاتقان 2 وزەندە لاستانۋدىڭ «5+» كلاسى تىركەلگەن. ولار: قارا ەرتىس (قالقىما زاتتار)، ەمەل (قالقىما زاتتار). وزبەكستاننان اعىپ كىرەتىن كەلەس وزەنى دە لاستانۋدىڭ «5+ كلاسىنا» دۋشار بولعان (قالقىما زاتتار). قىرعىز رەسپۋبليكاسىنان كىرەتىن تالاس وزەنىندە لاستانۋدىڭ 5 كلاسى تىركەلگەن (قالقىما زاتتار).
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 7 ترانسشەكارالىق وزەنىندە 51 جوعارى لاستانۋ، 2 ەكسترەمالدى جوعارى لاستانۋى جاعدايى تىركەلگەن»، - دەپ جازىلعان قۇجاتتا.
بيۋللەتەندە ىلە وزەنىنىڭ ارناسىنداعى حيميالىق ەلەمەنتتەردىڭ شوگىندىلەرى ازايماي تۇرعانى دا ايتىلعان.
«وتكەن كوكتەمگى ماۋسىمدا كەلەسى وزەندەردىڭ ارنالارى حيميالىق ەلەمەنتتەرمەن كوبىرەك لاستانعان بولىپ شىقتى: ىلە وزەنى - لاستانۋ كوزدەرى بەلگىسىز، بۇل اقپاراتتى الۋ قاجەت. سونداي-اق، قارابالتا وزەنىنىڭ لاستانۋ كوزدەرى رەتىندە اق-ءتۇز كەن ورنىنداعى كەندى قايتا وڭدەۋ قالدىقتارى جانە «قارا- بالتا» تاۋ- كەن كاسىپورنىنىڭ (قىرعىزستان) راديواكتيۆتىك قالدىق ساقتاۋ قويماسى بولۋى ىقتيمال»، - دەپ جازادى بيۋللەتەن اۆتورلارى.
اۆتور
ەسىمجان ناقتىباي
