قازاقستان تۋۋ تۋرالى اكتىلەردى تىركەۋ كورسەتكىشى ەڭ جوعارى ەلدەردىڭ قاتارىنا ەندى
استانا. KAZNFORM - ەلىمىزدە بالالار حالىقتىڭ ۇشتەن ءبىرىن - %34 ىن قۇرايدى، ءارى بۇل كورسەتكىش جىلدان-جىلعا تۇراقتى ءوسىپ كەلەدى. مۇنداي دەموگرافيالىق سەرپىن مەملەكەت ساياساتىنىڭ بالالاردى قورعاۋعا باعىتتالعان تۇراقتى سيپاتىن ايقىن كورسەتەدى، دەپ حابارلايدى ق ر وقۋ-اعارتۋ مينيتسرلىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.
بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى جانە وزگە دە حالىقارالىق ۇيىمدار قازاقستاننىڭ بالالاردىڭ قۇقىقتارى مەن ءال-اۋقاتىن قامتاماسىز ەتۋ ىسىندە قول جەتكىزگەن تۇراقتى ناتيجەلەرىن اتاپ ءوتتى.
وسى وڭ ءۇردىستىڭ اياسىندا قازاقستان تۋۋ تۋرالى اكتىلەردى تىركەۋ كورسەتكىشى ەڭ جوعارى ەلدەردىڭ قاتارىنا ەندى. بۇل كورسەتكىش قازىرگى تاڭدا %100 عا جۋىقتاپ، بالا قۇقىقتارىن قورعاۋ جونىندەگى حالىقارالىق ستاندارتتارعا تولىق ساي كەلەدى.
مەملەكەتتىك ساياساتتاعى باسىم باعىتتاردىڭ ءبىرى - بالالارعا ۇزاق مەرزىمدى قارجىلىق قولداۋ كورسەتۋ.
قازاقستان — تابيعي رەسۋرستاردان تۇسەتىن تابىستىڭ ءبىر بولىگىن تىكەلەي بالالاردىڭ يگىلىگىنە باعىتتايتىن سيرەك ەلدەردىڭ ءبىرى. 2024 -جىلدان باستاپ «ۇلتتىق قور - بالالارعا» باعدارلاماسى اياسىندا قوردىڭ ينۆەستيتسيالىق تابىسىنىڭ %50- ى كامەلەتكە تولماعان ازاماتتاردىڭ جەكە جيناق شوتتارىنا اۋدارىلىپ كەلەدى. 2025 -جىلى ءار بالاعا شامامەن 130 اقش دوللارى كولەمىندە قاراجات ءبولىندى. بۇل قولداۋ 324 مىڭنان استام بالانى قامتىدى. ەكى جىل ىشىندە ءبىر بالاعا شاققاندا جينالعان ورتاشا سوما 233 اقش دوللارىن قۇرادى.
بالالاردى ساپالى جانە قۇنارلى تاماقپەن قامتاماسىز ەتۋ دە باستى نازاردا. 2023 -جىلدان باستاپ ەلىمىزدەگى بارلىق باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارى 100% تەگىن ىستىق تاماقپەن قامتىلعان. بۇل 1,7 ميلليوننان استام بالانى قامتىدى. سونداي- اق بالاباقشالاردا 953 مىڭ تاربيەلەنۋشى تەگىن تاماق ىشەدى. وسى ماقساتقا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەردەن 207,4 ميلليارد تەڭگە ءبولىندى.
يۋنيسەف جۇرگىزگەن 2024 -جىلعى MICS زەرتتەۋىنىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا، قازاقستانداعى بالالاردىڭ تاماقتانۋ كورسەتكىشتەرى ەۋروپا مەن ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ دەڭگەيىنە ساي كەلەدى. ساراپشىلار بۇل كورسەتكىشتەردىڭ تۇراقتىلىعىن جانە كۇرت اۋىتقۋلاردىڭ بولماۋىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. بۇل - مەكتەپكە دەيىنگى جانە مەكتەپتەگى تاماقتانۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان مەملەكەتتىك شارالاردىڭ تيىمدىلىگىنىڭ دالەلى.
بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا ەلىمىزدە زاڭنامالىق بازا دا نىعايتىلدى. كامەلەتكە تولماعاندارعا قاتىستى اۋىر سيپاتتاعى قىلمىستار ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك كۇشەيتىلدى. ەندى مۇنداي ىستەردى تاتۋلاسۋ ارقىلى توقتاتۋعا زاڭمەن تىيىم سالىنعان. ەڭ اۋىر قىلمىستار ءۇشىن ءومىر بويىنا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسى قاراستىرىلعان.
- بالا — مەملەكەتتىڭ ايناسى. ەگەر ونىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى ماسەلە كوتەرىلسە، ەشقانداي ىمىراعا جول بەرىلمەيدى. قازاقستان بۇل تۇرعىدا نولدىك توزىمدىلىك قاعيداتىن ۇستانادى. زاڭ بالانى تولىق قورعاۋى ءتيىس. ءبىز بۇل قورعاۋ شىنايى ءارى ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋى ءۇشىن ناقتى شارالار قابىلداپ جاتىرمىز. ءاربىر بالا مەملەكەتتەن تەڭ مۇمكىندىك پەن سەنىمدى قولداۋ الۋى كەرەك. ويتكەنى بۇل — ەلىمىزدىڭ بولاشاعىن قالىپتاستىراتىن بەرىك نەگىز، — دەدى قر وقۋ- اعارتۋ مينيسترلىگى بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى ناسىمجان وسپانوۆا.
بالالاردى قورعاۋ جۇيەسى ينستيتۋتسيونالدىق تۇرعىدان دا نىعايىپ كەلەدى. العاش رەت زاڭنامالىق دەڭگەيدە ءار 5 مىڭ بالاعا ءبىر قامقورشىلىق جانە قورعانشىلىق ورگانى مامانى بەلگىلەندى. بۇل كادرلار سانىنىڭ 303-تەن 1028 مامانعا دەيىن ارتۋىنا مۇمكىندىك بەردى.
وسىلايشا قازاقستان تمد كەڭىستىگىندە بالا قۇقىقتارىن قورعاۋ سالاسىندا ءبىرىڭعاي كادرلىق ستاندارتتار ەنگىزگەن العاشقى ەلدەردىڭ ءبىرى بولدى.
2026 -جىلدان باستاپ ەلىمىزدە بالالاردى قولداۋ مەن دامىتۋعا باعىتتالعان بارلىق شارالاردى بىرىكتىرەتىن «قازاقستان بالالارى» اتتى ءبىرىڭعاي ۇلتتىق باعدارلاما ىسكە قوسىلادى. بۇل باعدارلاما بالانىڭ ومىرلىك جولىنىڭ بارلىق كەزەڭىن قامتيتىن كەشەندى ۇلتتىق ستراتەگياعا اينالماق.
