قازاقستان جانە سەربيا: بىرنەشە باعىتتى قامتىعان بەرىك بايلانىس
مەملەكەت باسشىسى قاسىم- جومارت توقايەۆ كارى قۇرلىقتا ورىن تەپكەن تاعى ءبىر ەل - سەربياعا رەسمي ساپارمەن باردى. قازىر استانا مەن بەلگراد ساۋدا- ەكونوميكالىق سالالاردى عانا ەمەس، مادەني بايلانىستاردى دا جاقسارتا الدى.
كەزەكتى ساپار ەكى ەل سەرىكتەستىگىن نىعايتا تۇسەتىنى داۋسىز. الداعى ۋاقىتتا بىرنەشە ماڭىزدى كەلىسسوزدەر ءوتىپ، ماڭىزدى قادامداردىڭ كۋاسى بولۋىمىز مۇمكىن. Kazinform ءتىلشىسى قازاقستان مەن سەربيا اراسىنداعى بايلانىستىڭ ماڭىزدى تۇستارىنا توقتالىپ كوردى.
ساياسي ىنتىماقتاستىقتىڭ ءوربۋى
ەكى ەل اراسىندا 1996 -جىلدىڭ 10 جەلتوقسانىندا ديپلوماتيالىق قاتىناس ورنادى. 2011 -جىلى سەربيا رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناداعى ەلشىلىگى اشىلسا، سەربيا رەسپۋبليكاسىندا ق ر ەلشىلىگى 2019 -جىلى جۇمىسىن باستادى.
2023 -جىلى قازاندا ق ر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ پەن سەربيا پرەزيدەنتى الەكساندر ۆۋچيچ بەيجىڭدە وتكەن «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» فورۋمى اياسىندا كەزدەسۋ وتكىزدى.
جالپى، سەربيا رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتتەرى قازاقستانعا ءتورت رەت كەلگەن (ءۇش رەت رەسمي ساپارمەن، ءبىر رەت جۇمىس ساپارىمەن). وسىدان-اق بايلانىستاردىڭ بەرىك ورناعانىن اڭعارۋعا بولادى.
پارلامەنتارالىق ىنتىماقتاستىق تا قارقىندى دامىدى. سەربيانىڭ 13- شاقىرىلىمىنداعى حالىقتىق جيىنىندا (پارلامەنتىندە) 19 دەپۋتاتتان تۇراتىن قازاقستانمەن دوستىق توبى قۇرىلعان.
ال ق ر پارلامەنتى سەناتىندا «ورتالىق جانە شىعىس ەۋروپا» ءوڭىرىنىڭ ەلدەرىمەن ىنتىماقتاستىق جونىندەگى توپ قۇرىلدى. بۇعان قوسا پارلامەنت ماجىلىسىندە «قازاقستان رەسپۋبليكاسى - سەربيا رەسپۋبليكاسى» ىنتىماقتاستىق جونىندەگى پارلامەنتارالىق توبى بار.
ساۋدا- ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق
ساۋدا جانە ينتەگراتسيا مينيسترلىگىنىڭ دەرەگىنە ۇڭىلسەك، 2023 -جىلدىڭ قورىتىڭدىسى بويىنشا قازاقستان مەن سەربيانىڭ تاۋار اينالىمى 91,2 ميلليون دوللاردى قۇراعان. 2022 -جىلمەن سالىستىرعاندا 23,6 پايىز ءوسىم كورسەتىپتى. ونىڭ ىشىندە قازاقستاندىق ەكسپورت - 11,3 ملن دوللار، سەربيادان يمپورت - 79,8 ميلليون دوللار.
ال بيىل العاشقى 9 ايدا تاۋار اينالىمى 69,4 ميلليون دوللار بولدى. سەربياعا ەكسپورتتىڭ كولەمى - 10,5 ميلليون دوللار. نەگىزىنەن قازاقستان ارالاس مينەرالدى تىڭايتقىشتار (6,4 ملن دوللار) ، پروپيلەن پوليمەرلەرىن (2,4 ملن دوللار) ، ماقتا (396,6 مىڭ دوللار) ، توقىلعان قاپتار مەن پاكەتتەر (248,2 مىڭ دوللار) ، جەلىمدەلگەن فانەرا (207,5 مىڭ دوللار) ، اعاش بۇيىمدارى (185,9 مىڭ دوللار) ، كەپتىرىلگەن كوكونىستەر (101,1 مىڭ دوللار) ، جارىقتاندىرۋ جابدىعىن (94,6 مىڭ دوللار) ، ارەومەترلەر، تەرمومەترلەر، پيرومەترلەر، بارومەترلەر (69,8 مىڭ دوللار) جونەلتەدى.
قاڭتار- قىركۇيەك ارالىعىندا سەربيادان قازاقستانعا يمپورت 58,9 ميلليون دوللارعا جەتكەن. ولار ەلىمىزگە قاعاز، كارتون (13,7 ميلليون دوللار) ، اليۋميني (11,2 ميلليون دوللار) ، تەمەكى ونىمدەرى (6,1 ميلليون دوللار) ، شىنىدان جاسالعان وقشاۋلاعىش بۇيىمدار (5,6 ملن دوللار) ، اليۋمينيي مەتالل كونسترۋكتسيالارى (3,3 ميلليون دوللار) ، اليۋمينييدەن جاسالعان تاقتالار، تاباقتار، جولاقتار نەمەسە تاسپالار (2,2 ملن دوللار) ، جۋۋ جانە تازالاۋ قۇرالدارىن (1,2 ملن دوللار) جەتكىزەدى.
2023 -جىلعى ەسەپ بويىنشا، قازاقستاندا نەگىزىنەن قۇرىلىس، كاسىپتىك، عىلىمي جانە تەحنيكالىق قىزمەت سالالارىندا سەربتەردىڭ قاتىسۋىمەن 52 كومپانيا تىركەلگەن.
ق ر ۇلتتىق بانكىنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا، 2010 -جىلدان باستاپ 2021 -جىلدىڭ III توقسانىنا دەيىن سەربيادان قازاقستانعا تىكەلەي ينۆەستيتسيالاردىڭ جالپى اعىنى 1,3 ميلليون دوللار بولعان. 2021 -جىلعى قاڭتار- قىركۇيەك كەزەڭىندە 2,7 ميلليون تىكەلەي سەربيالىق ينۆەستيتسيا تىركەلگەن. ءوز كەزەگىندە 2010 -جىلدان باستاپ 2021 -جىلدىڭ III توقسانىنا دەيىن قازاقستاننان سەربياعا تىكەلەي ينۆەستيتسيالاردىڭ جالپى كولەمى 15,1 ميلليون دوللارعا جەتىپتى.
مادەني- گۋمانيتارلىق سالاداعى جەتىستىكتەر
سەربيادا تۇراقتى تۇردە قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قازاقستاندىق شىعارماشىلىق ۇجىمدارىنىڭ، د. نۇرپەيىسوۆا اتىنداعى قازاق حالىق اسپاپتارى اكادەميالىق وركەسترىنىڭ، ت. جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ جانە «استانا وپەرا» تەاترى ۇجىمىنىڭ قويىلىمدارى وتكىزىلەدى.
سونىمەن قاتار، سپورتتىق ديپلوماتيا بەلسەندى دامىپ كەلەدى. سەربيادا تۇراقتى نەگىزدە «استانا» باسكەتبول كومانداسى جيىندار وتكىزىپ كەلەدى.
2016 -جىلى 24 - تامىزدا بەلگرادتا قازاقستان مەن سەربيا پرەزيدەنتتەرىنىڭ قاتىسۋىمەن قازاق اقىنى جامبىل جابايەۆتىڭ ءبيۋستىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋى بولدى.
2019 -جىلى 15-اقپاندا استانا قالاسىنداعى «استانا وپەرا» تەاترىنىڭ ۇلكەن زالىندا ايگىلى سەرب ءپيانيستى مايا رايكوۆيچ «بالقاننان ۇلى دالاعا دەيىن» كونسەرتى اياسىندا ونەر كورسەتتى.
2020 -جىلى 10-اقپاندا بەلگرادتا اباي قۇنانبايەۆتىڭ 175 -جىلدىعىنا ارنالعان «تۇركى الەمىنىڭ وپەرا جۇلدىزدارى» اتتى كونسەرت ءوتتى. بىرلەسكەن ءىس- شارانى تۇركسوي، قازاقستان، تۇركيا جانە ازەربايجاننىڭ سەربياداعى ەلشىلىكتەرى ۇيىمداستىردى. سول جىلى بەلگرادتا ق ر ەلشىلىگىنىڭ قاتىسۋىمەن قازاقستان- سەربيا «دوستىق» قاۋىمداستىعى قۇرىلدى.
كوپ ۇزاماي قازاقستان ەلشىلىگىندە قازاق ويشىلى جانە اقىنى اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ سەرب تىلىنە اۋدارىلعان شىعارمالار جيناعىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى. اۋدارما اقىننىڭ 175 -جىلدىعىن مەرەكەلەۋ اياسىندا جۇزەگە اسىرىلدى. ەلشىلىك كىتاپتاردى «دوستىق» قازاق- سەرب مادەني ورتالىعىنا، سونداي- اق سەربيانىڭ ۇلتتىق كىتاپحاناسىنا جانە بەلگراد قالاسىنىڭ عىلىمي جانە ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ كىتاپحانا قورلارىنا تاپسىردى.
ال 2021 -جىلى ناۋرىزدا قازاقستان مەن سەربيا اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم- قاتىناستاردىڭ ورناتىلعانىنا 25 جىل جانە قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 -جىلدىعىنا ارنالعان ءىس- شارالار شەڭبەرىندە بەلگرادتا قازاق اقىنى ج. جابايەۆ ەسكەرتكىشىنىڭ جانىندا «سەرب- قازاقستان دوستىعى اللەياسى» اشىلدى.
ەكى ەل اراسىندا بەرىك ديپلوماتيالىق بايلانىس بار
ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى ق زس ي- دىڭ ەۋروپالىق جانە امەريكالىق زەرتتەۋلەر ءبولىمىنىڭ جەتەكشى ساراپشىسى الىشەر ابدىرەشيەۆتىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەت باسشىسى قاسىم- جومارت توقايەۆتىڭ سەربياعا بيىلعى ساپارى - ۇزاق ۇزىلىستەن كەيىنگى العاشقى ساپار. بۇعان دەيىن قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ بۇل ەلگە ساپارى 2016 -جىلى بولعان.
- ءبىراق بۇل قازاقستاننىڭ سەربيامەن ءوزارا قۇرمەت پەن سەنىمگە نەگىزدەلگەن بەرىك ديپلوماتيالىق قارىم- قاتىناس ورناتۋىنا كەدەرگى كەلتىرمەيدى. 2017 -جىلى سەربيا پرەزيدەنتى الەكساندر ۆۋچيچ «استانا ەكسپو-2017» حالىقارالىق كورمەسىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قاتىسقان بولاتىن. ءبىر جىلدان كەيىن، 2018 -جىلى الەكساندر ۆۋچيچ قازاقستانعا جۇمىس ساپارىمەن كەلدى.
قازاقستان مەن سەربيا اراسىنداعى قارىم- قاتىناستاردىڭ سەنىمدى جانە سەرىكتەستىك سيپاتىن سەربيانىڭ قازاقستاننىڭ ە ق ى ۇ- عا ءتوراعالىق ەتۋ جانە استانادا 2017 -جىلى ەكسپو كورمەسىن وتكىزۋ تۋرالى ءوتىنىشىن، سونداي- اق ەلىمىزدىڭ بۇۇ- نىڭ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ 2017-2018 -جىلدارداعى تۇراقتى ەمەس مۇشەلىگىنە كانديداتۋراسىن قولداۋىنان بايقاۋعا بولادى، - دەيدى ول.
ساراپشىنىڭ سوزىنشە، قازاقستان مەن سەربيا اراسىنداعى بەرىك پارلامەنتارالىق بايلانىستاردى ەرەكشە اتاپ وتكەن ءجون. سەربيا پارلامەنتى - حالىق اسسامبلەياسىندا قازاقستانمەن دوستىق توبى قۇرىلدى. ال قازاقستان پارلامەنتىندە سەربيامەن ىنتىماقتاستىق جونىندەگى پارلامەنتارالىق توپ جۇمىس ىستەيدى. ەكىجاقتى ىنتىماقتاستىقتىڭ نەگىزىن ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى، سونىڭ ىشىندە حالىقارالىق شارتتاردان تۇراتىن 24 قۇجات قۇرايدى.
- ەكى ەل اراسىنداعى تاۋار اينالىمى 90 ميلليون دوللاردان اسادى. ارينە، الەۋەت بۇدان دا جوعارى بولۋى مۇمكىن. ساۋدا- ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جونىندەگى ۇكىمەتارالىق كوميسسيا جۇمىس ىستەۋدە. ءبىز سەربيانى وڭتۇستىك ەۋروپا مەن بالقانداعى سەنىمدى سەرىكتەس رەتىندە كورەمىز. سەربيامەن ىنتىماقتاستىقتىڭ ماڭىزدى باعىتى - كولىك- لوگيستيكالىق باعىتتاردى دامىتۋ. ەڭ الدىمەن ورتالىق ازيا مەن ەۋروپا نارىقتارى اراسىندا سەنىمدى كولىك بايلانىسىن ورناتۋعا باعىتتالعان ترانسكاسپيي حالىقارالىق كولىك باعىتىن ايتۋعا بولادى، - دەپ تۇيىندەدى ءا. ابدىرەشيەۆ.
وسىعان دەيىن مەملەكەت باسشىسى قاسىم- جومارت توقايەۆتىڭ سەربياعا رەسمي ساپارمەن بارعانىن جازدىق.
