قازاقستان جاڭا دامۋ داۋىرىنە قادام باستى - رەسەي دەپۋتاتى مارينا كيم

ماسكەۋ. KAZINFORM - پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ماسكەۋگە مەملەكەتتىك ساپارىنا وراي رەسەيلىك دەپۋتات جانە جۋرناليست مارينا كيم «Jibek Joly» تەلەارناسىن سۇحبات بەرىپ، قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى سەرىكتەستىك تۋرالى ويىمەن ءبولىستى.

- قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى ءوزارا ىنتىماقتاستىقتى قالاي باعالايسىز؟ بۇل قاتىناستاردى دامىتۋدا نەنى ەرەكشە اتاپ وتەر ەدىڭىز؟

- ەكى ەلدىڭ ۇزىن شەكاراسى ولاردىڭ اراسىنداعى تاتۋ، دوستىق جانە باۋىرلاستىق قاتىناستاردىڭ بەرىك نەگىزى بولىپ وتىر. قازىر الەمدەگى جاعداي كۇردەلى. ەسكى ءتارتىپ ىدىراپ، جاڭا ءارى جىلدام دامىپ كەلە جاتقان كوپ ورتالىقتى جۇيە قالىپتاسىپ جاتىر. بۇرىن الەم ءبىر عانا ورتالىققا تاۋەلدى بولسا، قازىر بىرنەشە ىقپال ورتالىعى پايدا بولدى. رەسەي مەن قازاقستان وسىنداي كوپ ورتالىقتى، ياعني ءادىل ءارى تەڭ مۇمكىندىكتەرگە نەگىزدەلگەن الەم يدەياسىن قولدايدى.

بۇرىن الەمنىڭ نەگىزگى نازارى باتىسقا - باتىس مادەنيەتى مەن قارجى ورتالىقتارىنا باعىتتالسا، قازىر ول بىرتىندەپ شىعىس پەن وڭتۇستىككە اۋىسىپ كەلەدى. وسى وزگەرىستەردىڭ ناتيجەسىندە ەۋرازيانىڭ ماڭىزى ايرىقشا ارتتى. ساياسي، ەكونوميكالىق جانە كولىك قاتىناستارى تۇرعىسىنان ەۋرازيا قازىر الەمنىڭ جاڭا ورتالىعىنا اينالىپ جاتىر. بۇل كەڭ ايماق - الىپ كولىك جانە ونەركاسىپ تورابى، ءوزارا ىنتىماقتاستىق ءۇشىن زور مۇمكىندىك الاڭى بولماق.

ورتاق قۇندىلىقتار مەن ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتىڭ ارقاسىندا رەسەي مەن قازاقستان وزدەرىنىڭ ەرەكشە گەوگرافيالىق جانە ەكونوميكالىق الەۋەتىن ءتيىمدى پايدالانا الادى. ەكى ەلدىڭ قارىم-قاتىناسى تۇراقتىلىق پەن سەنىمگە نەگىزدەلگەن. ءبىز ورتاق مادەني ورتادا وستىك، سوندىقتان قازاقستاننىڭ ورىس مادەنيەتى مەن تىلىنە دەگەن جىلى كوزقاراسىن كورۋ - قۋانارلىق جايت.

بۇقارالىق اقپارات سالاسىندا دا بىرلەسكەن جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر. ت ا س س اگەنتتىگىنىڭ قولداۋىمەن قۇرىلعان جانە دميتري سەرگەيەۆيچ پەسكوۆ باسقاراتىن رەسەي- قازاقستان كوميسسياسى اقپاراتتىق كەڭىستىكتىڭ تەز وزگەرىپ جاتقان جاعدايىن ەكى ەلدىڭ قارىم- قاتىناسىنا ءتيىمدى پايدالانۋ جولدارىن تالقىلاپ جاتىر.

ورتاق مادەنيەت جانە قۇندىلىقتان بولەك، ونەركاسىپ پەن ەنەرگەتيكادا، سونىڭ ىشىندە اتوم سالاسىندا دا بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋگە زور مۇمكىندىك بار. جالپى، رەسەي مەن قازاقستاننىڭ دامۋ جولى ەشقاشان بولىنگەن ەمەس - ول ءاردايىم دوستىققا، ءوزارا ىقپالعا جانە ءبىرتۇتاس ورلەۋگە نەگىزدەلگەن. پرەزيدەنت توقايەۆتىڭ ماسكەۋگە مەملەكەتتىك ساپارى - بيىلعى ماۋسىمداعى ەڭ ماڭىزدى گەوساياسي وقيعالاردىڭ ءبىرى دەپ ويلايمىن.

- رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتيننىڭ قازاقستانعا ساپارىنا وراي ەلىمىز تۋرالى اۋقىمدى ارنايى رەپورتاج دايىنداعان ەدىڭىز. ءسىز ءۇشىن جاڭالىق بولعان نە نارسە؟

- رەپورتاج دايىنداۋ بارىسىندا قازاقستان تۋرالى كەڭ اۋقىمدى دەرەكتى فيلم شىقتى. نەگىزگى ماقسات - زاماناۋي قازاقستاندى كورسەتۋ ەدى. فيلم ينتەرنەت-اۋديتورياعا، جاستارعا باعىتتالدى.

ءبىزدىڭ كورسەتكىمىز كەلگەنى - كەڭەس وداعى كەزىنەن بەلگىلى نارسەلەر ەمەس، قازىرگى قازاقستان ەدى جانە قازاقستان مەنى تاڭعالدىردى. مەن جاس، سەرپىندى جانە قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان ەلدى كوردىم. مىسالى، قارجى سالاسى. قارجى قىزمەتتەرى مەن تەحنولوگيالارىنىڭ ۇزدىكسىز دامۋىن بايقادىم، شىن مانىندە بۇل - «سيليكون القابى» سياقتى.

نەگىزىنەن ءداستۇرلى ءوندىرىس پەن ەكونوميكا سالالارىن كورەمىن دەپ ويلاعام. ءبىراق كەلگەندە مۇلدە باسقا كورىنىسكە تاپ بولدىم. يننوۆاتسيالىق يدەيالارى بار، زاماناۋي كوزقاراستاعى جاس ستارتاپەرلەردى كوردىم. قازاقستان كوزگە كورىنبەي-اق جاڭا دامۋ داۋىرىنە ءوتىپ كەتىپتى، بۇل مەنى قاتتى تاڭعالدىردى ءارى قۋانتتى.

دەموگرافيالىق ءوسىم دە بىردەن كوزگە ءتۇستى. قالالاردا جاستار مەن بالالار كوپ، ەڭ باستىسى ولاردىڭ ءوزىن-ءوزى دامىتۋعا زور مۇمكىندىكتەرى بار.

قازاقستان ەرەكشە گەوگرافيالىق جەردە ورنالاسقان. ول ەۋروپا مەن ازيانى، سولتۇستىك پەن وڭتۇستىكتى بايلانىستىراتىن ۇلكەن ەۋرازيالىق كوپىر ىسپەتتى. ەل وسى ارتىقشىلىعىن ءتيىمدى پايدالانىپ، قازىرگى زامانعا ساي «كوپىر» قالىپتاستىردى. مۇندا جاستارعا اشىق، باتىل ءارى ەركىن بيزنەس جاساۋعا بارلىق جاعداي جاسالعان.

سوڭعى ون جىلدا ەلگە ءىرى قارجى كەلىپ، قازاقستان سول قارجىنى ءتيىمدى پايدالانىپ، جاڭا، ديناميكالىق ەكونوميكا قۇردى.

بۇگىنگى الەمدە گەوساياسي وزگەرىستەر وتە جىلدام ءجۇرىپ جاتىر. وسىنداي جاعدايدا رەسەي مەن قازاقستان ءوزارا قارىم-قاتىناستارىن بايىپپەن جانە ۇتىمدى تۇردە دامىتىپ كەلەدى. بۇل - اسا ماڭىزدى قادام. ەكى ەل اراسىنداعى ۇزاق جىلدار بويى جالعاسىپ كەلە جاتقان دوستىق پەن سەرىكتەستىك ەۋرازيا كەڭىستىگى مەن بۇكىل الەمنىڭ تۇراقتىلىعىنا وڭ اسەرىن تيگىزىپ وتىر.

بۇدان بۇرىن حابارلانعانداي، پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ 11-12-قاراشادا رەسەي فەدەراتسياسىنا مەملەكەتتىك ساپارمەن بارادى. مەملەكەت باسشىسى پرەزيدەنت ۆلاديمير پۋتينمەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزەدى.

ساپار اياسىندا ەكىجاقتى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك پەن وداقتاستىقتى دامىتۋ، ساۋدا- ەكونوميكالىق جانە مادەني-گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋ ماسەلەلەرى تالقىلانادى دەگەن بولجام بار. Kazinform اناليتيكالىق شولۋشىسى ساراپشىلارمەن بىرگە ىقتيمال ناتيجەلەردى تالدادى.

وسىعان دەيىن پەسكوۆ قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ ماسكەۋگە مەملەكەتتىك ساپارىنا دايىندىق بارىسىن باياندادى.

سونداي-اق رەسەي فەدەراتسياسىنا مەملەكەتتىك ساپارى قارساڭىندا «روسسيسكايا گازەتا» باسىلىمىندا قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ «ۆەچنايا درۋجبا - پۋتيەۆودنايا زۆەزدا دليا ناشيح نارودوۆ» اتتى ماقالاسى جارىق كوردى.

اۆتور

ارۋجان ماحمۋت