قازاق جىلقى شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىن سالاتىن جەر ءالى تابىلمادى
اقتوبە. KAZINFORM - بىلتىر اقتوبەدە جىلقى شارۋاشىلىعى ينستيتۋتى قۇرىلىپ، قۇجاتتارى بيىل عانا راسىمدەلدى. ينستيتۋت اقتوبە قالاسىندا ورنالاسىپ، وندا 100 دەن استام ادام جۇمىس ىستەيدى. Kazinform ءتىلشىسى جوبانىڭ قالاي ىسكە اسىرىلا باستاعانىن وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ايسۇلتان كەڭبەيىلوۆتەن سۇراپ ءبىلدى.
- وتكەن جىلى اقتوبەدە جىلقى شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىنىڭ قۇرىلعانى بەلگىلى. جاڭا ينستيتۋت قۇرىلدى، قازىر قانداي جۇمىس اتقارىلىپ جاتىر؟
- پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ اۋىل شارۋاشىلىعى قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءبىرىنشى فورۋمىندا جىلقى شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىن قۇرۋدى تاپسىردى. سول تاپسىرماعا سايكەس بىلتىر قاراشا ايىندا قازاق جىلقى شارۋاشىلىعى جانە جەم-ءشوپ ءوندىرۋ ينستيتۋتى قۇرىلدى. بۇل بۇرىنعى اقتوبە اۋىل شارۋاشىلىعى تاجىريبە ستانساسىنىڭ نەگىزىندە جۇمىس ىستەيدى. جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىك ۇلتتىق اگرارلىق عىلىمي- ءبىلىم بەرۋ ورتالىعىنا قارايدى. ۇلەستىڭ 51 پايىز وسى ورتالىققا، ال قالعان 49 پايىز اقتوبە وبلىسى اكىمدىگىنە تيەسىلى. ونىڭ ىشىندە وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسى جاۋاپتى. ۇلتتىق اگرارلىق عىلىمي- ءبىلىم بەرۋ ورتالىعى عىلىمي جۇمىستارعا، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگان ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازا مەن ونى قامتاماسىز ەتۋگە جاۋاپتى. اقتوبە اۋىل شارۋاشىلىعى تاجىريبە ستانساسىنىڭ بازاسىندا اشىلعان سوڭ الدىمەن سول مەكەمەنىڭ بەرەجاعى (مەكەمە بەرەجاعى 70 ميلليون تەڭگەگە جەتكەن- رەد.) تۇگەل دەمەۋشى ەسەبىنەن وتەلىپ، مۇلىك كەپىلدەن شىعارىلىپ، الىم-بەرىم جاسالدى. بۇل جۇمىس التى ايعا سوزىلدى.
-ەندىگى قادام…
- قازىر جول كارتاسى بەكىتىلدى. جول كارتاسىندا 50 گە جۋىق ەرەجە بار. ەندى ينستيتۋتتىڭ شتات كەستەسى انىقتالىپ، جۇمىستى جەتىلدىرە تۇسەمىز. ازىرگە جەر تەلىمنىڭ قاي جەردەن بولىنەتىنى ناقتىلانىپ جاتىر. ينتيتۋت بولعان سوڭ وندا اكىمشىلىك عيماراتى، يپپودروم، عالىمدارعا ارنالعان تۇرعىن ءۇي، زەرتحانالار ورنالاسادى. جىلقىعا ارنالعان قورا بولادى، سايكەسىنشە جىلقى دا ساتىپ الىنادى. بالكىم يپپودروم ورنالاسقان اۋماق تاڭدالادى نەمەسە تىڭ جەر بولىنەدى. ۇلكەن كەشەننىڭ جۇمىستارىنا دەمەۋشىلەر قارجىسى دا تارتىلادى. تەك ينستيتۋت اۋماعىندا ەمەس، شارۋاشىلىقتاردا عىلىمي زەرتتەۋ جۇرەدى. ءول ۇشىن الدىن الا كەلىسىم جاسالادى.
- ينستيتۋتتا قانداي جۇمىستار اتقارىلادى؟
- ماقسات - قازاق جىلقىسىنىڭ تۇقىمىن ساقتاپ قالۋ، جەتىلدىرۋ، تىركەۋ. سونىمەن بىرگە گەنەتيكاسىن زەرتتەۋ، شارۋاشىلىقتى وڭ جولعا قويۋ. كۇرىش قىزىلوردادا، ماقتا تۇركىستاندا، استىق ەلىمىزدىڭ سولتۇستىگىندە بولسا، قازاق جىلقىسىنىڭ وتانى وسى اقتوبە وبلىسى بولادى.
- قازاق جىلقى شارۋاشىلىعى جانە جەم-ءشوپ ءوندىرۋ ينستيتۋتىندا 100 دەن استام ادام جۇمىس ىستەيدى دەپ ايتتىڭىز. عىلىمي قىزمەتكەر سانى قانشا بولماق؟
- ينستيتۋتتا ءتوراعاسى، ونىڭ ەكى ورىنباسارى، 30 عىلىمي قىزمەتكەر بولادى. بارلىعى 108 ادام جۇمىس ىستەيدى.
- قازىر وبلىستا قانشا جىلقىبار؟ اسىل تۇقىمدى جىلقى وسىرەتىن شارۋاشىلىقتار بار ما؟
- قازىرگى ۋاقىتتا 400 مىڭ باسقا جۋىق جىلقى بار. ونىڭ 11 مىڭى اسىل تۇقىمدى. مۇعالجال جىلقىسى 7300 باس، قازاقى جابى 2600 دەن اسسا، كوشىم جىلعىسى 1400 دەن جوعارى. الداعى ۋاقىتتا ينستيتۋتتا 80 باس جىلقى بولادى. ونى جەر-جەردەن اكەلىپ، زەرتتەيدى. زەرتتەۋگە قاجەتتى جىلقىنىڭ ءبارى ورتالىقتا بولمايدى. شارۋاشىلىقتارداعى جىلقىنى دا زەرتتەيدى. عالىمدار ەلىمىزدىڭ ءار تۇكپىرىن ارالاپ ءجۇرىپ جۇمىس ىستەيدى. اقتوبەدەگى ينستيتۋت ءبارىن ۇيىمداستىراتىن ورتالىققا اينالادى. شىعىس، سولتۇستىك، وڭتۇستىك، باتىستاعى جىلقى تۇقىمىنىڭ ءبارىن زەرتتەۋگە الادى.
ايتا كەتەيىك، بىلتىر قاراشادا اۋىل شارۋاشىلىعى قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءبىرىنشى فورۋمىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ جىلقى شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىن اشۋدى تاپسىرعان ەدى.
ونى ورىنداۋ ماقساتىندا اقتوبە اۋىل شارۋاشىلىعى تاجىريبە ستانساسىنىڭ نەگىزىندە «قازاق جىلقى شارۋاشىلىعى جانە جەمشوپ ءوندىرۋ عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى» ج ش س قۇرىلدى.
