ەلىمىزدەگى ەڭ كونە قولجازبالار
استانا. قازاقپارات - وركەنيەتتى ەلدەر ءار عاسىردا ءوز تاريحىن حاتقا جازىپ بۇگىنگى كۇنگە جەتكىزدى. ال تۇركىلەر، ونىڭ ىشىندە قازاقتار بار تاريحىن ساناسىنا ساقتاپ، جادىنا توقىپ الدى. ونى دا از دەسەڭىز، تاۋ قىراتتارىنا، بالبالتاستارعا ءتول تاريحى مەن وركەنيەتىن تۇرلىشە ناقىشتا قاشاپ، ماڭگى وشپەستەي ەتىپ، تابيعاتتى اشىق اسپان استىنداعى كىتاپحاناعا اينالدىرا ءبىلدى.
اتا-بابالارىمىز قاي عاسىردا دا، قاي قوعامدا دا ءوز ورتاسىندا كوشباسشى بولا ءبىلدى. ۋاقىت وزگەرىپ، داۋىرلەر دوڭگەلەنگەن زاماتتاردا ادەبيەتى مەن مادەنيەتىن قاعازعا جازىپ، ۇرپاعىنا ومىرلىك باعدارشامىن ونەگەلى تۇردە قالدىرىپ وتىردى.
ەلىمىزدەگى ءبىلىم مەن عىلىمنىڭ، ادەبيەت پەن مادەنيەتتىڭ قاسيەتتى قارا شاڭىراعىنا اينالعان ۇلتتىق كىتاپحانانىڭ عاسىردان استام ۋاقىت بويى ەلىمىزدىڭ جادىن جالعاپ كەلەدى. ارينە، ەلىمىزدە قارا شاڭىراق كوپ. ەڭ العاشقى اشىلعان تەاتر، ۋنيۆەرسيتەت، مەكتەپتەردى قارا شاڭىراق دەيمىز. دەگەنمەن مەكتەپتە ءتالىم مەن ءبىلىم ۇيرەتىلسە، تەاتردا ونەر ناسيحاتتالسا، ۋنيۆەرسيتەتتە عالامدىق عىلىممەن تانىسسا، ال ۇلتتىق كىتاپحانا وسىنىڭ ءبارىن قامتيدى. مۇندا ءبىلىمنىڭ ەڭ ساراسى، عىلىمنىڭ، ونەردىڭ، مادەنيەتتىڭ بارشا تۇرىمەن شۇعىلدانۋعا بولادى. وعان سوقىر تيىن سۇرامايدى. الگى «اقىلىنا اقى سۇرامايتىن» دەگەن ءتامسىل ءدال وسىعان سايادى. سوندىقتان دا ۇلتتىق كىتاپحانا ەلىمىزدەگى ەڭ تاڭداۋلى قارا شاڭىراقتىڭ ءبىرى ەمەس پە؟
ۇلتتىق كىتاپحانانىڭ قازىنالى قورى بۇگىندە 7 ميلليوننان اسىپ جىعىلادى. ءبىر ءسات ويلانىپ كورىڭىزشى، 700 ەمەس، 7 مىڭ، 70 مىڭ نە بولماسا 700 مىڭ ەمەس، باقانداي 7 ميلليون كىتاپ. «قازاق ادەبيەتى» گازەتىنىڭ 1935 -جىلعى 8-ءساۋىر، №11-سانىنىڭ 4-بەتىندە كىتاپحانا قورى جارتى ميلليوندى قۇرايتىنىن انىقتامالىق اقپارات رەتىندە جازعان ەكەن.
ⅩⅩ عاسىردىڭ العاشقى جارتىسى قازاق ۇلتىنا زاۋالدى، ناۋبەتتى كەزەڭ بولدى. زوبالاڭى مەن سۇراپىلى باسىم اقتاڭداق كەزەڭدە كوپ مۇرانىڭ جويىلماي ساقتالىپ قالۋىنا سەبەپكەر بولعان وسىنداي پاراسات ورداسىن قالايشا قاسيەتتى قارا شاڭىراق دەمەيسىز؟ ۇلتتىق كىتاپحانا تەك الماتى شاھارىنا عانا قىزمەت ەتىپ جاتقان جوق. ونلاين تۇردە دە جەر شارىنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن كەلگەن ءتۇرلى انىقتاماعا ساۋاتتى تۇردە قىزمەت كورسەتىپ كەلەدى.
قازاقتىڭ باس اقىنى اباي قۇنانباي ۇلى «ارتىق ءبىلىم كىتاپتا»، دەپ ءاۋ باستان-اق مۇقىم قازاققا كىتاپتىڭ قۇندىلىعىن، قازاق بالاسىنىڭ وقىپ، كىتاپپەن دوس بولۋىن ناسيحاتتادى. ال قازاقتىڭ كلاسسيك جازۋشىسى ءابىش كەكىلباي ۇلى «ادامدى ادام ەتكەن - كىتاپ، ادامزات ەتكەن - كىتاپحانا» دەپ، كىتاپ پەن كىتاپحانانىڭ قوعام ومىرىندەگى ماڭىزدىلىعىن ەكى اۋىز سوزبەن ۇقتىرا ءبىلدى.
شىنىمەن، قازىر زامان ەكپىنى، ءداۋىر ديدارى قايتادان كىتاپ وقۋ ءداستۇرىن، كىتاپحانا مادەنيەتىن قايتا جانداندىرىپ جاتىر. بۇگىنگى تىلمەن ايتار بولساق، كىتاپ وقۋ ترەندتە.
ال وسى جان-جاقتىلىعىمەن، كوپقىرلىلىعىمەن كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىنەن شىعىپ جۇرگەن ۇلتتىق كىتاپحانا قاي كەزەڭدە دە تالعامپاز وقىرمانىنا پاراساتپەن جول باستاپ، ءجون كورسەتىپ كەلەدى.
ەڭسەلى كىتاپحانامىزداعى كىتاپتار تاريحىنا قاراساق، XII عاسىردا جازىلعان قولجازبا كىتاپتار پاراسات ورداسىنىڭ بەدەلىن ارتتىرىپ، عاسىرلار قۇپياسىن ءون بويىنا سىڭىرەدى.
ءداۋىردىڭ ديدارى بۇزىلعان زوبالاڭ ساتتە يسلام دىنىنە قارسى شىعۋشىلار قاسيەتتى «قۇران كارىم» كىتاپتارىن، جالپى ءدىني ادەبيەتتەردى سورەلەردەن الىپ، لاقتىرىپ تاستاعان تۇستا، قاسيەتتى كىتاپتار اقىر سوڭىندا ۇلتتىق كىتاپحانادان ورىن تاپقان.
ءدىني ادەبيەتتەر مەن قۇران كىتاپتاردى ك گ ب-نىڭ قاندى قولىنا ۇستاتپاي، ساقتاپ قالعان كىتاپحاناشىلار ەدى. قارا شاڭىراعىمىزدا كونە كىتاپتار ساقتالعان «سيرەك كىتاپتار مەن قولجازبالار» قورىندا ۇزاق جىلدان بەرى تابىستى ەڭبەك ەتىپ كەلە جاتقان مارتەبەلى كىتاپحاناشى ايحان قۇدايبەرگەن قىزىنىڭ وسى كىتاپتاردىڭ تاريحى جونىندە ايتار اڭگىمەلەرى از ەمەس. ايحان قۇدايبەرگەن قىزىن عاسىرلىق شەجىرە كىتاپ دەرسىڭ.
جىلدار اۋىسىپ، زامانا كەلبەتى ءتۇرلى ارناعا بۇرىلىپ، كىتاپ پەن كىتاپحانادان وقىرمان سيرەگەن كەزەڭدە دە تابان اۋدارماي، كىتاپقا ادالدىق تانىتتى. وتكەن كۇنگە بۇگىنگىنىڭ بيىگىمەن قارايتىن بولساق، 40000 جازبا جادىگەردىڭ كىتاپحاناعا قالاي تۇسكەنىن ساناسىنا ساقتاپ، جادىنا جاتتاعان ناعىز مامان. جاس كەزىنەن وسى ورداعا جۇمىسقا كىرىپ، پايعامبار جاسىنا كەلگەن اپامىز شەجىرەلى تاريحتىڭ وزىندەي كورىنەدى. 40 جىلدان اساتىن جۇمىس ءوتىلىنىڭ 30 جىلى سيرەك كىتاپتار مەن قولجازبالارعا قىزمەت ەتۋمەن ءوتتى. ەندەشە، ايحان قۇدايبەرگەن قىزىنان ەستىگەن قولجازبالار تاريحىنا توقتالساق.
جوعارىدا اتاپ وتكەنىمىزدەي، ۇلتتىق كىتاپحانانىڭ «سيرەك كىتاپتار مەن قولجازبالار» قورىندا 40000 نان اسا سيرەك كىتاپ بولسا، سولاردىڭ ىشىندە 1000 عا جۋىعى قولجازبا.
كونەلىگى جاعىنان الدىنا ەشبىر كىتاپ شىقپاعان بايىرعى «كۋفي» جازۋىمەن جازىلعان «قۇران كارىم» كىتابى - ۇلتتىق كىتاپحانانىڭ نە بولماسا الماتىنىڭ عانا مەرەيى ەمەس، ول كۇللى قازاق دالاسىنىڭ ماقتانىشى. كۋفي جازۋىمەن جازىلعان كونە قۇراننىڭ بۇگىنگى جاسى 900 جىلدان اسىپ جىعىلادى. ياعني بۇل قاسيەتتى كىتاپ XII عاسىردا قاعازعا ءتۇسىپ، كىتاپ رەتىندە تۇپتەلگەن.
حاليفاتتار سالتانات قۇرعان عاسىرلاردا كۋفا شاھارىندا تۇرلىشە ورنەكپەن كوركەمدەپ جازاتىن كاليگرافتار ءومىر ءسۇردى. جازبا مادەنيەت تاريحىندا كۋفي جازۋىمەن جازىلعان كىتاپتار ⅩⅢ عاسىردىڭ باسىنا دەيىن عانا كەزدەسەدى. ياعني بۇل جازۋدىڭ توقتاپ قالۋى سەلجۇق قاعاناتىنىڭ ىدىراۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى.
XII عاسىردا كۋفي جازۋىمەن جازىلعان كىتاپتىڭ ەشبىر پاراعى جوعالماعان. تولىق ساقتالعان. وتىز پارا ءدال سول كۇيىندە بىزگە جەتكەن. كىتاپتىڭ ەڭ سوڭعى بەتىندە قۇراندى قاعازعا ءتۇسىرۋشى مامان مىناداي جازبا قالدىرعان ەكەن. وندا: «سەلجۇقتاردىڭ سوڭعى سۇلتانى سانجار سۇلتاننىڭ قارىنداسىنىڭ يەلىگىندە» دەلىنگەن. قاسيەتتى قۇراننىڭ سىرتىنداعى ءھام ىشىندەگى جازبالارعا بەلگىلى مولشەردە التىن جالاتىلىپ جازىلعان.
قىتايدىڭ ەڭ ساپالى وڭدەلگەن قاعازىنا جازىلعان، كەلەسى قورداعى قۇران قولجازباسى XVIII عاسىرعا تيەسىلى. بۇل قولجازبادا دا 114 سۇرە تولىعىمەن ساقتالعان. ال سىرتقى مۇقاباسى اسقان شەبەرلىكپەن يلەنگەن، جاس بۇزاۋدىڭ تەرىسىمەن قاپتالعان. كىتاپقا كوپتەگەن بوياۋ ءتۇرى پايدالانىلعان. قارا سيامەن جازىلعان سوزدەر قۇراننىڭ نەگىزگى سويلەمدەرى بولسا، قىزىل بوياۋمەن جازىلعان سويلەمدەر - قۇراننىڭ پارسى تىلىندەگى اۋدارماسى. كىتاپتىڭ ءاربىر بەتىنە التىن جالاتىلعان. جارىق ساۋلەسى تۇسە قالسا، قاسيەتتى ارىپتەر كوزدىڭ جاۋىن الادى. XVIII عاسىرعا جاتاتىن كىتاپتىڭ العاشقى بەتىنەن باستاپ سوڭعى بەتىنە دەيىن شىعىستىق ناقىشتاعى ورنەكتەرمەن كوركەمدەلگەن. ول دا كىتاپتىڭ سۇلۋلىعىن ايشىقتاپ تۇرعانداي كورىنەدى. جالپى العاندا، قازىنالى قورىمىزدا 50 دەن اسا قۇراندار كوللەكتسياسى (توپتاماسى) ساقتاۋلى.
كوپ كەزدەسە بەرمەيتىن وتە كىشكەنتاي نۇسقاداعى قۇراندار ادامدى تاڭداندىرماي قويمايدى. ويتكەنى وسىدان بىرنەشە عاسىر بۇرىن، تەحنولوگيا دامىماعان شاقتىڭ وزىندە سونداي شاعىن كىتاپقا 30 پارا قۇراندى سىيعىزىپ قانا قويماي، ونى دا شىعىستىق ناقىشپەن كوركەمدەپ، اسەم تۇردە جازىپ شىققانى تاڭعالدىرادى. كىشكەنتاي كىتاپتار كۇمىستەن جاسالعان قوبديشالارعا سالىنىپ، ساقتالعان. كىتاپتىڭ نەگىزىنەن مويىنعا تاعاتىن بويتۇمار رەتىندە جاسالىنعانى انىق بايقالادى. وزگە كىتاپتار سەكىلدى وقۋ مۇمكىن ەمەس. سول ءۇشىن كىتاپتىڭ قوبديشاسىندا ارنايى ۇلكەيتكىش اينەكتەر قويىلعان. ۇلكەيتكىش اينەكتەر ارقىلى كەز-كەلگەن جەردە وقۋعا مۇمكىندىك بار.
كەي كەزەڭدە قاعاز تاپشىلىعىنا جانە ءتۇرلى جاعدايعا بايلانىستى قۇراندار پارالارعا ءبولىنىپ، جۇقا كىتاپشالار بولىپ تا جازىلعان. مۇنداي نۇسقاداعى كىتاپتاردىڭ قورىمىزدا 50 دەن استام ءتۇرى ساقتالعان. بارلىق قۇران اراب تىلىندە جازىلادى. ءبىراق ءارتۇرلى جازۋ ۇلگىسىن قولدانعان. مىسالى، ناسيح، رايحاني، قۇسني حات، كۋفي، تاعى دا باسقا جازۋ ۇلگىلەرى بار. نەگىزىنەن قۇران اياتتارى ناسيح جازۋ ۇلگىسىمەن وتە كوپ جازىلعان.
بۇكىل الەمدىك مادەنيەتتەردى، وركەنيەتتەردى قورعايتىن يۋنەسكو ۇيىمىنىڭ «الەم جادى» باعدارلاماسى بار. بۇل باعدارلاماعا كەز كەلگەن ەلدىڭ كونە كىتاپتارى ەنە بەرمەيدى. بۇل باعدارلامانىڭ جۇمىس توبىندا الەمگە ايگىلى عالىمدار، اكادەميكتەر بەلگىلى ءبىر قولجازبانى ۇزاق جىل زەرتتەگەننەن كەيىن «الەم جادى» باعدارلاماسىنا كىرگىزەدى. حالىقارالىق باعدارلاماعا كىتاپحانامىزداعى بەس بىردەي قولجازبا ەنگەن. سولاردىڭ ءبىرى - قوجا احمەت ياساۋي بابامىزدىڭ «ناسابناما» قولجازباسى. ورتالىق ازيادا سوپىلىق ءىلىمنىڭ نەگىزىن سالۋشى قوجا احمەت ياساۋي بابامىزدىڭ حيكمەتتەرى، كىتاپتارى الەمنىڭ بارشا ەلىندە كەزدەسەدى. ءبىراق كوپ جەردە ءتۇپنۇسقا قولجازبا تۇرىندە ەمەس.
قوجا احمەت ياساۋيدىڭ اتا تەگى جازىلعان «ناسابناما» قولجازباسىنىڭ قارسى بەتىندە اۋليە بابامىزدىڭ ءمورى باسىلعان. حازىرەتتىڭ ءمورىن اينالدىرا ون شاكىرتىنىڭ ءمور تاڭباسى تۇر. كونە جادىگەر - بۇگىنگى تاڭدا ورتا عاسىرلار تاريحىن، ونىڭ ىشىندە قوجالار تاريحىن زەرتتەگەندە بىردەن- ءبىر سىلتەمە بەرەر دەرەككوز. قورىمىزدا سوپىلىق ءىلىمنىڭ داڭعىل جولىن سالعان بابامىزدىڭ حيكمەتتەرى جازىلعان كىتاپتار دا بار. زامان تالابى بويىنشا كىتاپحانا قىزمەتكەرلەرى مەن زەرتتەۋشى عالىمدار «ناسابنامانى» وقىرمانعا تۇسىنىكتى قازاقشا، ورىسشا، اعىلشىنشا، تۇرىكشە ەتىپ ءتورت تىلگە اۋداردى.
قوجا احمەت ياساۋي بابامىزدىڭ كىتاپحانا قورىندا ءتورت تولىق «حيكمەتى» ساقتالعان. ولار قازان، سانكت-پەتەربۋرگ، تاشكەنت، ىستانبۇل قالالارىندا باسىلعان دانالارى. ىستانبۇلدا باسىلعان ياساۋيدىڭ «حيكمەتى» ەگەمەندىكتىڭ العاشقى جىلدارى كوركەم اۋدارمامەن قازاق تىلىنە اۋدارىلىپ، وقىرمان نازارىنا ۇسىنىلدى. ونىڭ كوركەم اۋدارماسىن جاساعان - اقىن سارسەنبى ءداۋىتوۆ. بابامىزدىڭ كوپ جەردە كەزدەسە بەرمەيتىن قارا سوزبەن جازىلعان فيلوسوفيالىق «ريسالا. ميراتۋل قۋلۋب» (اقىل ايناسى) كىتابى دا قورىمىزدىڭ تورىنەن ورىن العان. بۇل كىتابىندا بابامىز شاريعات، تاريقات، ماعريفات، حاقيقات سىندى سالالاردا وي قوزعايدى.
يۋنەسكو-نىڭ «الەم جادى» باعدارلاماسىنا ەنگەن تاعى ءبىر قۇندى قولجازبا - قوجا احمەت ياساۋي بابامىزدىڭ ءتول شاكىرتى، ەل اراسىندا حاكىم اتا اتىمەن كەڭىنەن تانىلعان حازىرەت سۇلەيمەن باقىرعانيدىڭ «حيكمەت حازىرەت سۇلتان ءال-عاريفين» اتتى قولجازباسى.
قۇندىلىعى جوعارى بۇل جاۋھار شىعارمانى ۇلتتىق كىتاپحانا قورىنا بەلگىلى قوعام قايراتكەرى، اعارتۋشى، شىعىستانۋشى- عالىم قوڭىرقوجا قوجىقوۆ تاپسىرعان. ول 1930 -جىلى سول كەزدەگى قازاق كسر- ءنىڭ مەملەكەتتىك كوپشىلىك كىتاپحاناسىندا سيرەك كەزدەسەتىن كىتاپتار مەن قولجازبالار ءبولىمىنىڭ قىزمەتكەرى بولىپ جۇمىس ىستەگەن. اردا ازامات سول جىلدارى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنا عىلىمي- ىزدەنىس ماقساتىمەن بارعان ەكسپەديتسيا اياسىندا وسى كىتاپقا قولى جەتىپ، كەيىننەن 1936 -جىلى كىتاپحانا قورىنا اكەلىپ تاپسىرادى.
ايتسە دە ۇلتىنىڭ كەلەشەگى كەمەل بولۋى ءۇشىن ەڭبەك ەتكەن كوپتەگەن قايراتكەر ول كەزدەرى مىندەتتى تۇردە كگب نازارىندا بولاتىنى ءسوزسىز. وسىدان كەيىن كوپ ۇزاماي قوڭىرقوجا قوجىقوۆ 1938 -جىلى «حالىق جاۋى» دەگەن جالامەن تۇتقىندالىپ، اتۋ جازاسىنا كەسىلەدى. ول 1957 -جىلى 23-جەلتوقساندا تولىقتاي اقتالادى.
حاكىم اتانىڭ ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان «حيكمەت حازىرەت سۇلتان ءال-عاريفين» اتتى كولەمدى ەڭبەگى سول سۇراپىل كەزەڭدە قوڭىرقوجا اعامىزدىڭ قايراتكەرلىگى بولماسا، بۇل كۇندە مۇلدە ۇمىت بولار ما ەدى، كىم ءبىلسىن؟ ۇزاق جىلعى زەرتتەۋلەر بۇل ەڭبەكتىڭ راسىمەن سۇلەيمەن باقىرعانيدىڭ ءتول تۋىندىسى دەگەنگە توقتالىپ، 2019 -جىلى ۇلتتىق كىتاپحانا ديرەكتورى، مادەنيەت جاناشىرى باقىتجامال وسپانوۆانىڭ تىكەلەي باستاماسىمەن، مۇحامەدراحىم جارمۇحامەدوۆ پەن ماقسۇت شافيعيدىڭ ترانسكريپتسياسىمەن رەداكسيالانىپ، تولىقتاي تۇسىنىكتەمە جازىلىپ، كورنەكتى ياساۋيتانۋشى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى اينۇر ءابدىراسىل قىزىنىڭ كىرىسپە سوزىمەن جارىققا شىقتى.
شىعارىلىمعا جاۋاپتىلار: ج. ن. قاريەۆا، ن. م. اسقاربەكوۆا، ا. ق. بەكپۋلاتوۆا، ت. ا. زامزاەۆا سىندى كىتاپحانا قايراتكەرلەرىنىڭ ارقاسىندا، قازاق ەنتسيكلوپەدياسى باسپاسىنان 984-بەتپەن باسىلىپ، عىلىمي-كوپشىلىك وقىرمان قاۋىمعا جول تارتتى.
«حيكمەت حازىرەت سۇلتان ءال-عاريفين» بۇكىل الەمدەگى بارشا حالىقتىڭ مادەنيەتىن قورعاۋشى ءھام قولداۋشى قۇزىرەتى كەڭ يۋنەسكو-نىڭ بۇكىلالەمدىك مادەني جانە تابيعي مۇرالار كوميتەتىنىڭ شەشىمىمەن «الەمدىك مۇرا» رەەسترىنە 2003 -جىلى قولجازبالار قاتارىنا ەنگەن. بۇل دا اسىل قازىنامىزدىڭ بەرىك ساقتالۋىنا، جوعارى دارەجەدە قورعالۋىنا سەپتىگىن تيگىزگەنى ءسوزسىز.
ۇلتتىق كىتاپحانانىڭ «سيرەك كىتاپتار مەن قولجازبالار» قىزمەتىندەگى قاسيەتتى كىتاپتار قاتارىنان №318 (2343-38) شيفرىمەن ساقتالىپ كەلە جاتقان سۇلەيمەن باقىرعانيدىڭ «حيكمەت حازىرەت سۇلتان ءال-عاريفين» اتتى حيكمەتتەر جيناعىندا «باقىرعاني» قولجازبالار بولىمىندە كىسى اتتارىمەن دە كەزدەسەتىن حيكمەتتەر كەلتىرىلەدى.
باقىرعاني ءوز حيكمەتتەرىندە يسلامنىڭ تۇنىعىنان مەيىرلەنە قانىپ ءىشىپ، قاسيەتتى كىتاپ قۇران كارىمنىڭ كوپتەگەن اياتىن حيكمەتكە جىر تۇرىندە ءتۇسىرىپ، كوپتەگەن ونەگە ءسوز قالدىردى.
مەنىڭشە، ءارىسى ءال-فارابيدەن، بەرىسى ياساۋي، باقىرعانيمەن ءوربىپ، حاكىم ابايعا جالعاسقان قۇران اياتتارىن ءوز ەڭبەكتەرىنە كىرىستىرۋ شىعارمانىڭ ومىرشەڭدىگىن، مازمۇندىلىعىن اڭعارتسا كەرەك.
كيەلى دە قاسيەت تۇنعان باي كىتاپ قورىمىزدا الەمگە اتى ايگىلى شايىر نيزامي گانجاۋيدىڭ كولەمدى «حامسا» قولجازباسى دا بار. 1488 -جىلى قاعازعا تۇسكەن نۇسقاسى باز قالپىندا ساقتالىپ كەلەدى. كىتاپحاناداعى 40000 دانا كونە جادىگەردىڭ، سونىڭ ىشىندە 1000-نان اساتىن قولجازبانىڭ اڭىزعا بەرگىسىز تاريحىن ءبىر ماقالا نە ءبىر زەرتتەۋ بارىسىندا جازىپ ءبىتىرۋ مۇمكىن ەمەس.
«قولدا باردا التىننىڭ قادىرى جوق»، دەيدى دانىشپان حالقىمىز. قازىرگى كۇندە ۇلت پەن ادامزات تاريحىنا قاتىستى كونە جادىگەرلەردى زەرتتەپ، عاسىرلار اراسىن بايلانىستىرار عالىمدار مەن مەتسەناتتاردى قاسيەتتى جازبالار كۇتىپ تۇر.
ابىزداردىڭ، عۇلامالاردىڭ مۇباراك دەنەلەرى قورىمدا دامىل تاپسا، ولاردىڭ قالامىنان تۋعان ۇلتقا، ادامزاتقا ورتاق كىتاپتارى، قولجازبالارى وسى كىتاپحانادا ساقتالىپ، ۇرپاق يگىلىگىنە قىزمەت ەتىپ، ولاردى قايتا تىرىلتپەي مە؟ ءتول تاريحى عاسىردان اسسا دا، كىتاپ تاريحى X عاسىرعا جۋىقتاعان ۇلتتىق كىتاپحانانىڭ قازىنالى قورى مۇقىم ەلدىڭ، ونىڭ ىشىندە قازاق حالقىنىڭ ماقتانىشى ەكەنى داۋسىز.
قانات التىنبەك،
ۇلتتىق كىتاپحانانىڭ «كورمەلەر جانە مادەني باعدارلامالار» ءبولىمىنىڭ قىزمەتكەرى
