ەلدەستىرمەك - جوشىدان: شيانداعى باس كونسۋل ەسىمىنىڭ تالايدى ەلەڭ ەتكىزەتىنىن ايتادى
استانا. KAZINFORM – ق ر شيان قالاسىنداعى باس كونسۋلى جوشىحان قىراۋبايەۆ 25 جىل بويى ديپلوماتيالىق سالادا ناتيجەلى ەڭبەك ەتىپ كەلەدى. ەسىمى شەتەلدىك ارىپتەستەرىن ەلەڭ ەتكىزەتىن ىسكەر مامان اگەنتتىك تىلشىسىنە ازان شاقىرىپ قويىلعان اتىنىڭ تاريحىن ايتىپ بەردى.
اڭگىمەمىزدىڭ العاشقى ساتتەرىندە-اق جوشىحان اسىلبەك ۇلىنىڭ اتىنا زاتى ساي نار تۇلعالى، كورەگەندى ازامات ەكەنىن باعامداي الدىق. كەڭەس داۋىرىندە جاڭا تۋعان نارەستەگە مۇنداي تاريحي ەسىمنىڭ قويىلۋى باتىل قادام بولعانى انىق.
«اكەمنىڭ اپكەسى الما قىراۋبايەۆا قازاقتىڭ كورنەكتى عالىمى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور بولعان جان. ول كىسى كونە تۇركى ادەبي مۇرالاردى زەرتتەپ، قازاق ادەبيەتىنىڭ قالىپتاسۋى توڭىرەگىندە زەرتتەۋلەر جاسادى. كەڭەس داۋىرىندە ءتۇرلى سەبەپتەرمەن قولعا الىنباي كەلگەن تۇركى ءداۋىرى ادەبيەتىن يگەرۋدە باتىل قادامدار جاساپ، رابعۋزيدىڭ «قيسساس- ۋل- ءانبيا» اتتى شىعارماسىن عىلىمي اينالىمعا ءتۇسىردى، قازاق تىلىندە سويلەتىپ، رۋحاني يگىلىگىمىزگە اينالدىردى. «ماحاببات- نامانىڭ» دا ءماتىنىن قازاقشا جاريالادى. جالپى العاندا، الما ءمۇتالىپ قىزى عىلىمي قىزىعۋشىلىعى قازاق ادەبيەتىنىڭ ەسكى زاماندارداعى ءتۇپ- تامىرىنان باستاپ، ⅩⅩ عاسىردىڭ باسىنداعى شىعىستىق، ءدىني باعىتتاعى ءداۋىردى قامتيدى. ول الىپ ەر تۇڭعا، توميريس، زارينا، شيراق باتىر، مودە حان، بىلگە قاعان، كۇلتەگىن، تونىكوك، كوك ءبورى تۋرالى اڭىزدار جايلى قازاق عالىمدارى اراسىنان العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ قالام تارتتى. وسىنداي عىلىمي ىزدەنىسى قارىشتاعان كەزەڭدە مەن دۇنيەگە كەلىپپىن. قازاق حاندىعىنىڭ ناعىز باستاۋى جوشى حاننان باستالاتىنىن باعامداعان ول ەسىمىمدى ىرىمداپ قويعان ەكەن. كىشكەنتاي كەزىمىزدە ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىك وڭىرىنە تانىمال اقىن، جىرشى، بالۋان بولعان اتام ءمۇتالىپ «سەنىڭ ەسىمىڭنىڭ ماعىناسى - تاڭىردەن كەلگەن كىشكەنتاي قوناق» دەپ وتىراتىن»، - دەپ ەسكە الدى جوشىحان اسىلبەك ۇلى.
ديپلوماتيالىق سالادا جۇرگەن مامان موڭعوليانىڭ رەسمي وكىلدەرىمەن تانىسقان ۋاقىتتا ولاردىڭ جوشىحان دەگەن ەسىمگە ەلەڭ ەتىپ، جاقىن تارتاتىنىن ايتادى.
«موڭعوليالىق ارىپتەستەرمەن اڭگىمەلەسكەن ۋاقىتتا ولار مەنى «تۋىسقان» كورىپ، جوشى حانعا باس يەتىندەرىن ايتىپ قالادى. مەن بولسام: «جوشى حان - قازاق، قازاق تايپالارىنىڭ باسىن قوسقان، ولار اق كيىزگە حان كوتەرگەن، تاڭىرگە سىيىنعان. سول زاماندا ەسىمىندە «حان» دەگەن ءسوزدىڭ بولۋى قازاق تاريحىنا قاتىستىعىن اڭعارتىپ تۇرعان جوق پا؟» دەپ تاريحتى قازبالاپ، تايتالاسىپ قالاتىنىمىز بار. قىتاي باعىتىندا ەڭبەك ەتىپ جۇرگەنىمە 20 جىل بولىپتى. تاريحتى بىلەتىن قىتايلىق ديپلوماتتار دا ەسىمىمە نازار اۋدارىپ جاتادى»، - دەيدى ول.
اڭگىمە بارىسىندا ديپلومات كەيىنگى جىلدارى قازاقستاندا تاريحتى زەردەلەۋگە ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ وتىرعانىنا توقتالدى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن تاريحتى تۇگەندەۋ جۇمىستارى مىقتاپ قولعا الىنعان. سونىڭ ءبىر ايعاعى - جوشى حاننىڭ ەسىمىن ۇلىقتاپ، قازاق حالقىنىڭ قالىپتاسۋىن تەرەڭنەن زەردەلەۋ. جاس ۇرپاقتىڭ ۇلىلاردى ۇلىقتاۋى ءھام وتكەندى ۇمىتپاۋى - مەملەكەتىمىزدىڭ باياندى بولاشاعىنىڭ كەپىلى.
ەستەرىڭىزگە سالساق، بۇعان دەيىن ەلىمىزدە جوشى ەسىمدى 31 ادام تىركەلگەنىن جازعان ەدىك.
