جوشى ۇلىسى: ەلىمىزدىڭ مەكتەپ باعدارلاماسىندا قانداي مالىمەتتەر قامتىلعان

استانا. KAZINFORM - بيىل جوشى ۇلىسىنىڭ قالانعانىنا 800 جىل تولىپ وتىر. مەملەكەت باسشىسى اتىراۋ قالاسىندا وتكەن ۇلتتىق قۇرىلتايدا جوشى ۇلىسىنىڭ ەل تاريحىنداعى ءرولىن اتاپ وتكەن بولاتىن.

ال، ەلىمىزدىڭ مەكتەپ باعدارلاماسىندا جوشى ۇلىسى تۋرالى مالىمەت قانشالىقتى قامتىلعان؟

بۇل ساۋالدى وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگىنە جولداعان ەدىك. بەلگىلى بولعانداي، 6 جانە 10-سىنىپتىڭ وقۋلىعىندا جوشى ۇلىسى تۋرالى مالىمەتتەر كەزدەسەدى.

«قولدانىستاعى نەگىزگى ورتا، ورتادان جوعارى ءبىلىم بەرۋ دەڭگەيىنىڭ 5-9 جانە 10-11-سىنىپتارعا ارنالعان «قازاقستان تاريحى» ءپانىنىڭ ۇلگىلىك وقۋ باعدارلاماسىنا سايكەس، 6-جانە 10-سىنىپتارعا ارنالعان قازاقستان تاريحى وقۋلىعىندا التىن وردا ءداۋىرى - جوشى ۇلىسىنا، قازاقستان اۋماعىندا ۇلىستىق جۇيەنىڭ دامۋىنا قاتىستى مالىمەتتەر بەرىلگەن»، - دەلىنگەن مينيسترلىكتىڭ اگەنتتىك تىلشىسىنە بەرگەن جاۋابىندا.

6-سىنىپقا ارنالعان قازاقستان تاريحى وقۋلىعى سوڭعى رەت 2018 -جىلى «مەكتەپ» جانە «اتامۇرا» باسپالارىندا جارىق كورگەن. وندا جوشى ۇلىسىنا قاتىستى 2 تاراۋ قامتىلعان.

«وقۋلىقتا «شىڭعىس حان يمپەرياسى. ۇلىستار» جانە «التىن وردا (جوشى ۇلىسى) مەملەكەتىنىڭ قۇرىلۋى» تۋرالى مالىمەتتەر بار. وقۋشىلار شىڭعىس حان قۇرعان تۇركى- موڭعول يمپەرياسىنىڭ سيپاتىمەن، باسقارۋ جۇيەسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىمەن تانىسادى. سونىمەن بىرگە، شىڭعىس حاننىڭ مۇراگەرلەرى قۇرعان شاعاتاي ۇلىسى، ۇگەدەي ۇلىسى، تولەن ۇلىسىمەن قاتار، شىڭعىس حاننىڭ ۇلكەن ۇلى جوشى حاننىڭ ۇلىسى تۋرالى، ۇلىستىڭ قۇرىلۋى مەن ونىڭ اۋماقتارى تۋرالى اقپارات بەرىلگەن. وسىلايشا وقۋشىلار مەملەكەت قۇرىلىسىنداعى ساباقتاستىقتى انىقتاي وتىرىپ، قازاقستان اۋماعىندا ۇلىس جۇيەسىنىڭ دامۋىن زەرتتەيدى. وقۋلىقتا بەرىلگەن شىڭعىس حان مەن ونىڭ مۇراگەرلەرى قۇرعان يمپەريانىڭ كارتاسى بويىنشا التىن وردا مەملەكەتىنىڭ الىپ يمپەرياعا اينالۋ جولىنا تالداۋ جاسايدى»، - دەيدى وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.

10-سىنىپقا ارنالعان قازاقستان تاريحى وقۋلىعىندا («مەكتەپ» باسپاسى، 2019 ج.) «موڭعول داۋىرىندەگى قازاقستان اۋماعىنداعى ەتنوگەنەز جانە ەتنيكالىق ۇدەرىستەر» اتتى تاقىرىپ بار. وندا قازاقتاردىڭ شىعۋ تەگىنىڭ كەزەڭدەرى، قازاق ەتنونيمىنىڭ پايدا بولۋى، قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋىنداعى قازاقتار ەتنوگەنەزىنىڭ جانە مادەني- گەنەتيكالىق كودتىڭ ماڭىزى قاراستىرىلادى.

«وقۋلىقتا «قازاقستان اۋماعىندا ۇلىستىق جۇيەنىڭ دامۋى»، «XIII- XV ع. ع. مەملەكەتتەردىڭ گەوساياسي بەلسەندىلىگى جانە ولاردىڭ ەۋرازياداعى تاريحي ۇدەرىستەرگە اسەرى» تاقىرىبى قامتىلعان. وقۋشىلار جوشى ۇلىسى - التىن وردا مەن التىن وردانىڭ مەملەكەتتىك قۇرىلىسىمەن تانىسىپ، التىن وردا مەن رۋس قارىم- قاتىناسى تۋرالى اقپارات الادى. اتالعان تاقىرىپتار بويىنشا بالالار مەملەكەت قۇرىلىسىنداعى ساباقتاستىقتى انىقتاي وتىرىپ، قازاقستان اۋماعىنداعى ۇلىس جۇيەسىنىڭ دامۋىن زەرتتەيدى. قازاقستان اۋماعىنداعى ەجەلگى زاماننان باستاپ التىن وردا (جوشى ۇلىسى) كەزەڭىنە دەيىنگى قوعامنىڭ الەۋمەتتىك، مادەني، ساياسي جانە ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ نەگىزگى كەزەڭدەرى مەن ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى ءبىلىمىن قالىپتاستىرادى»، - دەلىنگەن مينيسترلىكتىڭ جاۋابىندا.

ايتپاقشى، مينيسترلىك الداعى ۋاقىتتا وقۋلىقتار جاڭارتىلىپ، جوشى ۇلىسى، التىن وردا ءداۋىرى تۋرالى تىڭ اقپاراتتار قامتىلاتىنىن جەتكىزدى.