ءوزىن-ءوزى باقىلاۋ باقىت اكەلە مە، الدە باقىت ءوزىن-ءوزى باقىلاۋدى كۇشەيتە مە؟
استانا. قازاقپارات - ءوزىن-ءوزى باقىلاۋ باقىت اكەلە مە، الدە باقىت ءوزىن-ءوزى باقىلاۋدى كۇشەيتە مە؟ پسيحولوگياداعى قالىپتاسقان تۇسىنىككە كۇمان كەلتىرگەن جاڭا زەرتتەۋ وسى سۇراققا باسقاشا جاۋاپ ۇسىنادى.
Social Psychological and Personality Science جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋ ناتيجەسىنە سايكەس، ادامنىڭ پسيحولوگيالىق ءال-اۋقاتى ءوزىن-ءوزى باقىلاۋدىڭ سالدارى ەمەس، كەرىسىنشە، ونىڭ العىشارتى بولۋى مۇمكىن. ياعني الدىمەن ىشكى كۇيى ورنىقتى، ەموتسيالىق تۇرعىدان ءوزىن جاقسى سەزىنەتىن ادامدار ۇزاق مەرزىمدى ماقساتتارعا جەتۋدە الدەقايدا ءتوزىمدى ءارى ءتارتىپتى بولادى.
كوپ جىل بويى پسيحولوگيادا ءوزىن-ءوزى باقىلاۋ تابىستى ءومىردىڭ كىلتى دەگەن تۇسىنىك ۇستەمدىك ەتتى. قىسقا مەرزىمدى ءلاززاتتان باس تارتىپ، ۇزاق مەرزىمدى ماقساتقا جۇمىس ىستەۋ دەنساۋلىقتى، مانساپتى جانە قارجىلىق تۇراقتىلىقتى جاقسارتادى، ال بۇل ءوز كەزەگىندە باقىتقا جەتكىزەدى دەپ ەسەپتەلدى. الايدا وسى لوگيكانى دالەلدەيتىن ناقتى سەبەپ- سالدارلىق دەرەكتەر جەتكىلىكسىز بولىپ شىقتى.
زەرتتەۋ اۆتورى، سينگاپۋر ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى ليلە تسزيانىڭ ايتۋىنشا، بۇرىنعى ەڭبەكتەردىڭ باسىم بولىگى تەك كوررەلياتسياعا سۇيەنگەن. بۇل ەكى قۇبىلىستىڭ قاتار جۇرەتىنىن كورسەتكەنىمەن، قايسىسى قايسىسىنا اسەر ەتەتىنىن انىقتاي المايدى. ال ۇزاق مەرزىمدى زەرتتەۋلەردە قولدانىلعان ادىستەر دە بۇل بايلانىستى ناقتىلاۋعا مۇمكىندىك بەرمەگەن.
وسى ولقىلىقتى تولتىرۋ ءۇشىن عالىمدار ءۇش كەزەڭنەن تۇراتىن، ءبىر جىلعا سوزىلعان لونگيتيۋدتى زەرتتەۋ جۇرگىزدى. العاشقى زەرتتەۋگە ازيا ەلدەرىنىڭ بىرىندە جۇمىس ىستەيتىن 377 ەرەسەك ادام قاتىستى. ءار التى اي سايىن قاتىسۋشىلاردىڭ ءوزىن-ءوزى باقىلاۋ دەڭگەيى مەن پسيحولوگيالىق ءال-اۋقاتى ارنايى شكالالار ارقىلى ولشەندى. عالىمدار دەرەكتەردى تالداۋ ءۇشىن كۇردەلى ستاتيستيكالىق مودەلدەردى قولدانعان.
ناتيجە توسىن بولدى: ۋاقىت وتە كەلە پسيحولوگيالىق ءال-اۋقاتتىڭ جوعارى بولۋى ءوزىن-ءوزى باقىلاۋدىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتكەن، ال كەرى بايلانىس، ياعني ءوزىن-ءوزى قاتتى باقىلاۋدىڭ باقىتتى ەتۋى ايقىن بايقالماعان. بۇل تۇجىرىم ەموتسيالاردىڭ ادامنىڭ ويلاۋ كوكجيەگىن كەڭەيتەتىنىن ايتاتىن باربارا فرەدريكسوننىڭ «كەڭەيتۋ جانە جيناقتاۋ» تەورياسىمەن دە ۇندەسەدى. ءپوزيتيۆتى ەموتسيالار ادامنىڭ ىشكى رەسۋرستارىن ارتتىرىپ، ءتارتىپ پەن تاباندىلىقتى جەڭىلدەتەدى.
زەرتتەۋ اۆتورلارى بۇل قورىتىندى ءوزىن-ءوزى جەتىلدىرۋ مادەنيەتىنە ماڭىزدى تۇزەتۋ ەنگىزەتىنىن ايتادى. ماسەلە تەك ەرىك-جىگەردى كۇشەيتۋدە ەمەس، الدىمەن ادامنىڭ ىشكى جاعدايىن جاقسارتۋدا. دەمەك، ۇزاق مەرزىمدى ماقساتتارعا جەتۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى جولى - ءوزىڭىزدى قاتاڭ باقىلاۋعا الۋ ەمەس، پسيحولوگيالىق ساۋلىقتى ءبىرىنشى ورىنعا قويۋ.