ءماھىر - قازاق قوعامىنا جات دۇنيە - مادەنيەت تانۋشى

استانا. Kazinform - مادەنيەت تانۋشى اسىلبەك بايتان ۇلى زايىرلى قوعامنىڭ قىزى تۇرمىس قۇراردا ءماھىردى سۇراماۋ كەرەگىن ايتتى. ونىڭ سوزىنشە، بۇل - زايىرلى قازاق قوعامىنا جات دۇنيە.

«ءماھىر - «قۇران- كارىمدە» مىندەتتى تۇردە بەرىلۋى ءتيىس دۇنيە رەتىندە قاراستىرىلعان. ياعني «نيسا» سۇرەسىنىڭ 4-اياتىندا: «ايەلدەردىڭ ماھرلەرىن ىقىلاسپەن بەرىڭدەر. ەگەر ايەلدەر ءوز ەرىكتەرىمەن سەندەرگە ءماھردىڭ ءبىر بولىگىن بەرسە، ودان ءسىڭىمدى تۇردە جەڭدەر»، - دەلىنگەن.

ءبىراق بۇگىنگى زايىرلى قوعامىمىزدا قالىڭدىقتىڭ بولاشاق جارىنان ءماھر سۇراۋىنىڭ قاجەتى جوق دەپ بىلەمىن. جالپى، مۇسىلماندارعا جاعدايى كەلىپ جاتسا ءتورت ايەل الۋعا رۇقسات ەتىلگەن. ەرتەدە تۇرمىسقا شىققان قىزدىڭ كوپ ايەلدىڭ ءبىرى بولاتىن تاعدىر جولىندا ونىڭ ماتەريالدىق جاعىنان قۇقىعىن قامتاماسىز ەتۋى قاجەت بولاتىن جاعدايلار تۋىنداپ وتىرعان. تۇسىنىكتىرەك ايتساق، كوپ جاعدايدا وتە از نەمەسە مۇلدە كومپەنساتسياسىز قالۋى مۇمكىن. اجىراسسا بالالارى مەن دۇنيە- مۇلكىنىڭ كوپ بولىگى اكەسىمەن بىرگە كەتەدى. مىنە، ءماھىر - وسىنداي جاعدايلاردىڭ الدىن الۋ كەپىلى رەتىندە قاراستىرىلعان»، - دەدى بايتان ۇلى.

مادەنيەت تانۋشى زايىرلى قوعامنىڭ قىزى تۇرمىسقا شىققان كەزدە ءماھىر سۇراماۋعا ءتيىس دەپ بىلەدى.

«ءوز باسىم جاقىن تۋىستارىما، ءسوزىمدى تىڭدايتىن تانىستارىما: «ءماھر سۇراماڭدار، سۇراتپاڭدار»، - دەيمىن. زايىرلى قوعامدا ءماھىر سۇراۋ دۇرىس ەمەس، ويتكەنى ەلىمىزدە پارلامەنتتە تالقىلانىپ، سەناتتا قارالىپ، پرەزيدەنت بەكىتكەن «ق ر نەكە جانە وتباسى» تۋرالى زاڭ بار. بۇل زاڭ بويىنشا، مەملەكەت وكىلىنىڭ قاتىسۋىمەن نەكە قيىلىپ، قول قويىلعاننان كەيىن ەكى تاراپتىڭ بۇكىل مۇلكى، كولىگى، ماتەريالدىق قۇندىلىقتارى ورتاق بولىپ سانالادى. ياعني ەكى جاقتا مۇلىككە ورتاق دەگەن ءسوز. ال، ەكى جاستىڭ نەكەسى قيىلىپ، ونىڭ ۇستىنەن ءماھر سۇرالسا، بۇل - ارتىق دۇنيە- مۇلىك تالاپ ەتۋ دەگەن ءسوز. قالتاعا اۋىرلىق تۇسىرمەيتىن ارزانىراق سىرعا- جۇزىكپەن قاناعانتتانباي، ارانى اشىلىپ، ارسىزدانعان كەيبىر قىزداردىڭ پاتەر، اۆتوكولىككە دەيىن سۇراپ جاتۋى - زاڭدىق ساۋاتتىلىعى جوقتىعى ءارى كورگەنسىزدىگى. ماھرلىك ءداستۇردى ۇستاناتىن مەملەكەتتەر بار، ءبىراق بۇگىنگى تاڭدا دامىعان اراب مەملەكەتتەرى زايىرلىق قوعامنىڭ زاڭنامالارىنا كىرىپ جاتىر. سوندىقتان ءماھىر قازاق قوعامىنا جات دۇنيە»، - دەيدى مادەنيەتتانۋشى.

قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى يسلام ءدىنى بويىنشا ەر ادامنىڭ ايەلىنە ءماھر بەرۋى - ءۋاجىپ ەكەنىن ايتادى.

ءبىراق ول نەكەنىڭ شارتىنا كىرمەيدى، ياعني ءماھر بەرىلمەي قيىلعان نەكە دۇرىس بولىپ سانالادى. ول تۋرالى مۇحامماد ءابۋ زاھرا ءوزىنىڭ «ءال- احۋالۋ ءاش-شاحسيا» كىتابىندا: ءماھر - كۇيەۋىنىڭ موينىنا جۇكتەلگەن ايەلدىڭ الاتىن اقىسى. ول ۇيلەنۋ كەلىسىمىنىڭ ءبىر ۇكىمى نەمەسە ناتيجەسى رەتىندە قارالادى. نەكەنىڭ دۇرىس بولۋ شارتى ەمەس. سول ءۇشىن ءماھىرى اتالماي قيىلعان نەكە دۇرىس سانالادى. ءبىراق نەكەنى قيعان ساتتە ءماھر بەرۋ مىندەتى جۇكتەلەدى. ءتىپتى ەرلى-زايىپتىلار ءماھر بەرمەۋگە كەلىسكەن بولسا دا، ونى كۇيەۋى بەرۋى ءتيىس.

نەكە قيىپ جاتقان ساتتە ءماھردى اتاپ ءوتۋ - سۇننەت. ويتكەنى نەكە قيۋ بارىسىندا ونى اتاپ ءوتۋ ناپسىگە جاقسىراق ءارى تالاس-تارتىستان الشاقتاتادى. ءماھردى نەكە ۋاقىتىندا جانە كەشىكتىرىپ بەرۋگە دە، سونىمەن قاتار ءبولىپ تولەۋگە دە رۇقسات. حانافي ءمازھابى بويىنشا ءماھر زاتتاي نە اقشالاي بەرىلۋى كەرەك. ارتى داۋعا ۇلاسپاۋى ءۇشىن زاتتىڭ ءتۇرى، قۇنى سەكىلدى ەرەكشەلىكتەرى ناقتىلانۋعا ءتيىس.

ء ماھردىڭ ەڭ جوعارعى ولشەمىنە ەشقانداي شەكتەۋ قويىلماعان. ءماھردىڭ ەڭ از مولشەرى - حانافي ءمازھابى بويىنشا ون ديرحام. ساحابالار ءومىر سۇرگەن زاماندا 10 ديرحام ءبىر التىن دينارعا تەڭ بولعان. ال ءبىر ديناردىڭ سالماعى 4,25 گرامدى قۇراعان.

ق م د ب عۇلامالار كەڭەسىندە ءماھردىڭ ەڭ از مولشەرى 4,25 گرام التىنمەن ەسەپتەلەتىنى جايلى ءپاتۋا قابىلداندى. ءماھردىڭ قۇنى اتالمىش مولشەردەن تومەن بەلگىلەنگەن جاعدايدا، ونى سول مولشەرگە تولتىرۋ كەرەك.

 

اقپارات دەرەككوزى: Massaget.kz