ءماجىلىس تاقتاتاس مۇنايىن ءوندىرۋدى ىنتالاندىراتىن زاڭدى قابىلدادى

استانا. KAZINFORM - بۇگىن پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ جالپى وتىرىسىندا «جەر قويناۋى جانە جەر قويناۋىن پايدالانۋ تۋرالى» كودەكسىنە كومىرسۋتەكتەر مەن ۋران سالاسىنداعى جەر قويناۋىن پايدالانۋدى جەتىلدىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭى ەكىنشى وقىلىمدا قارالىپ، قابىلداندى.

بۇل زاڭ 2025 -جىلدىڭ 8-قازانىندا پارلامەنت ماجىلىسىندە ءبىرىنشى وقىلىمدا ماقۇلداندى. ونىڭ نەگىزگى ماقساتى - از زەرتتەلگەن پروۆينتسيالاردا كومىرسۋتەكتەردى بارلاۋعا ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىقتى ارتتىرۋ ءۇشىن بارلاۋ مەن وندىرۋگە باسىم قۇقىق بەرۋ، سونداي-اق ۋران سالاسىندا مەملەكەتتىڭ مۇددەسىن قورعاۋ.

- زاڭ جوباسىن ەكىنشى وقىلىمعا دايىنداۋ بارىسىندا دەپۋتاتتار مۇددەلى مينيسترلىكتەر مەن ۇلتتىق كومپانيا باسشىلارىمەن جانە بيزنەس وكىلدەرىمەن بىرلەسىپ، مينەرالدىق- شيكىزات بازاسىن ۇلعايتۋعا جانە گەولوگيالىق بارلاۋ جۇمىستارىن، سونىڭ ىشىندە از زەرتتەلگەن، ءبىراق پەرسپەكتيۆالى اۋماقتاردى جانداندىرۋعا باعىتتالعان ءبىرقاتار زاڭنامالىق وزگەرىستى ەگجەي-تەگجەيلى تالقىلادى. ماسەلەن، يگەرىلىپ جاتقان اۋماقتار شەگىندە قوسىمشا بارلاۋدى ىنتالاندىرۋ ماقساتىندا كەلىسىمشارتتىق اۋماقتاردىڭ اۋدانى ساقتالعان جاعدايدا، قولدانىستاعى كەن ءوندىرۋ ۋچاسكەلەرىن تەرەڭدەتۋگە مۇمكىندىك بەرۋ ۇسىنىلادى. قازىرگى كەزدە قولدانىستاعى ءوندىرۋ ۋچاسكەسىنىڭ شەگىندە تەرەڭ كوكجيەكتەردى بارلاۋعا جەر قويناۋىن پايدالانۋ قۇقىعىن تەك اۋكسيون ارقىلى الۋعا بولادى. بۇل نورمانىڭ وزىندىك قيىن تۇستارى بار. ەگەر اۋكسيون ناتيجەسى بويىنشا تەرەڭ بارلاۋدى جاڭا جەر قويناۋىن پايدالانۋشى ۇتىپ السا، وندا وعان، سول كەن ورىندا جۇمىس جاساپ وتىرعان جەر قويناۋىن پايدالانۋشىنىڭ ينفراقۇرىلىمىن پايدالانۋ قيىنعا سوعادى، - دەدى ءماجىلىس دەپۋتاتى ەدىل جاڭبىرشين.

وسىعان وراي جاڭا نورما مۇناي- گاز كەن ورىندارىن يگەرىپ وتىرعان جەر قويناۋىن پايدالانۋشىلارعا پايدالانىپ وتىرعان ۋچاسكەلەرىن (تاۋ-كەن الاڭدارىن) 5000 مەترگە دەيىن تەرەڭدەتۋگە قۇقىق بەرۋ جاڭا كەن ورىندارىن ىزدەۋگە ىنتالاندىرادى، قورلاردىڭ ءوسىمىن قامتاماسىز ەتەدى، جەر قويناۋىن پايدالانۋشىنىڭ ينۆەستيتسيا تارتۋعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى جانە مەملەكەتكە جاڭا گەولوگيالىق اقپارات الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

- زاڭنىڭ تاعى ءبىر جاڭالىعى - اۋىر جانە تاقتاتاس مۇنايى سياقتى ءوندىرۋى قيىن كومىرسۋتەكتەردى يگەرۋدى ىنتالاندىرۋ. مۇنداي كەندەردى يگەرۋ قىمبات تەحنولوگيالار مەن ارنايى ەكونوميكالىق جاعدايلاردى تالاپ ەتەدى. دەپۋتاتتار وسىنداي جوبالار ءۇشىن جەتىلدىرىلگەن ۇلگىلىك كەلىسىمشارتتىڭ كريتەريلەرىن كەڭەيتۋدى ۇسىندى، ويتكەنى ءتيىستى قولداۋ شارالارىنسىز بۇل جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ەكونوميكالىق جاعىنان ءتيىمسىز بولادى. ۇكىمەت بۇل باستامانى قولدادى. بۇل ورتا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى سارىبۇلاق (اۋىر مۇناي) جانە قىزىلوردا وبلىسىنداعى قاراعانساي (تاقتاتاس مۇنايى) كەن ورىندارىن يگەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ولاردىڭ جيىنتىق الىناتىن مۇناي قورى ا، ۆ، س1 + س2 ساناتى بويىنشا - 18,7 ميلليون توننا، - دەدى دەپۋتات.

ماڭىزدى زاڭنامالىق باستامالاردىڭ ءبىرى - گاز جانە گازكوندەنسات كەن ورىندارى بويىنشا كۇردەلى جوبالارعا ۇلگىلىك كەلىسىمشارت شارتتارىنا كوشۋ پروتسەسىن جەڭىلدەتۋ. بۇل شەكتەۋلى گاز رەسۋرستارى مەن مۇنداي كەن ورىندارىنداعى تومەن رەنتابەلدىلىكتى ەسكەرسەك، وزەكتى ماسەلە سانالادى.

- اتاپ ايتقاندا، بارلاۋ كەزەڭىندە بۇرعىلاۋ جۇمىستارىن ورىنداماعان جەر قويناۋىن پايدالانۋشىلارعا كۇردەلى جوبا شارتتارىن الۋعا تىيىم سالۋدىڭ ورنىنا، بۇل مىندەتتەمەلەردى دايىندىق نەمەسە ءوندىرۋ كەزەڭدەرىندە ورىنداۋ مۇمكىندىگىن بەرۋ ۇسىنىلادى. بۇل وزگەرىس جاڭا كەن ورنىن يگەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. مىسالى، اتىراۋ وبلىسىنداعى شىعىس مۇنايباي كەن ورنىنداعى جيىنتىق ەركىن گازدىڭ الىناتىن قورى ا، ۆ، س1 + س2 ساناتى بويىنشا شامامەن 14 ميلليارد تەكشە مەتر، - دەدى ول.

بۇعان دەيىن ۋران سالاسىنداعى ۇلتتىق كومپانياعا جاڭا كەن ورىندارىن يگەرۋدە باسىم قۇقىق بەرىلەتىنىن جازعان ەدىك.

اۆتور

رۋسلان عابباسوۆ