ءبىر ۇيدەن شىققان ءۇش چەمپيون
استانا. KAZINFORM - «بالالارىن قاي سپورت سەكسياسىنا اپارارىن بىلمەي جۇرگەن اتا-انالارعا ايتارىم - قىسقى سپورت تۇرلەرىمەن اينالىسسىن. قازاقستاندا قىسقى سپورت تۇرىنەن پەرسپەكتيۆا بار.
بۇعان دەيىن اپالى-ءسىڭلىلى شۇمەكوۆالار تۋرالى كوپشىلىك بىلە بەرمەيتىن. كەيىنگى كەزدە ءبىر ۇيدەن شىققان ءۇش چەمپيون تۋرالى ورىس ءتىلدى ب ا ق جارىسا جازۋدى قولعا الدى.
كريستينا مەن ونىڭ ەگىزى الينا جانە ولاردىڭ اپكەلەرى ينەسسا - الەمدىك ارەنادا ەل نامىسىن ابىرويمەن قورعاپ جۇرگەن كونكي تەبۋشىلەر. قازىر ەرەسەكتەر قۇراماسىندا سىنعا ءتۇسىپ جۇرگەن ينەسسا - الەم كۋبوگىنىڭ بىرنەشە دۇركىن جەڭىمپازى ءارى جۇلدەگەرى.
ونىڭ وكشەسىن باسقان سىڭلىلەرى كريستينا مەن الينا دا قارا جاياۋ ەمەس. قازاقستان چەمپيوندارى دەگەن اتاعى بار، الەم كۋبوگىندە دە ۇزدىك ۇشتىككە ىلىنگەن. كريستينا جۋىردا كانۆوندا (وڭتۇستىك كورەيا) وتكەن جاس وسپىرىمدەر وليمپياداسىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا شورت-ترەكشى ەراسىل شىڭعىسحانمەن بىرگە كوك تۋىمىزدى ۇستاپ شىعۋعا لايىق اتلەت دەپ تانىلدى.
ال 4 كۇن بۇرىن الينا ەكەۋى جاپونيادا وتكەن جاس وسپىرىمدەر اراسىنداعى الەم چەمپيوناتىندا كوماندالىق سپرينتتە ەكى بىردەي جۇلدەنى قانجىعاعا بايلادى. بولاشاعىن بىردەي سپورت تۇرىمەن بايلانىستىرىپ، ەل قورجىنىنا ءبىرىنىڭ سوڭىنان ءبىرى جۇلدە سالىپ، جاسىنداي جارقىراپ جۇرگەن اپالى-سىڭلىلەردىڭ ءومىر جولى كىمدى بولسا دا قىزىقتىراتىنى انىق. سول ءۇشىن كريستيناعا حابارلاسىپ، از-كەم اڭگىمەلەسكەن ەدىك.
ۇشەۋىمىز كونكي تەبۋدەن باسقا سپورتتى ءتىپتى ويعا دا المادىق
جازعى وليمپيادا سايىن التىنسىز قايتپايتىنىنا سەنىمدى ەلدەگى سپورت سۇيەر قاۋىم التىننان باسقا مەدالدى مويىنداعىسى جوق ەكەنى بەسەنەدەن بەلگىلى. ەل تاريحىندا ەڭ ءساتسىز وليمپيادا اتانعان، قولا «جاۋعان» توكيو وليمپياداسىنان سوڭ، ەلدەگى سپورتتى دامىتۋ جۇيەسىن سىناماعان ادام بولماعان شىعار، ءسىرا.
الايدا قىسقى وليمپياداعا قاتىساتىن اتلەتتەرگە قويىلاتىن تالاپ پەن جاۋاپكەرشىلىك جۇگى مۇنشالىق اۋىر ەمەس. كەمى قولا جۇلدە السا بولعانى، بوركىمىزدى اسپانعا لاقتىرامىز. 2022 -جىلى بەيجىڭدە وتكەن قىسقى وليمپيادا ويىندارىندا شورت-ترەكشى ابزال اجعاليەۆتىڭ 4-ورىنعا تابان تىرەۋىن تاريحي جەڭىسكە بالاپ، اتوي سالعانىمىز كوپشىلىكتىڭ ەسىندە بولار.
ءتىپتى، ەل پرەزيدەنتى ابزالدى بۇل جوعارى كورسەتكىشىمەن قۇتتىقتاپ، جەدەلحات جولداعان بولاتىن. جۇلدەگە ىلىنبەسە دە چەمپيونعا لايىق قۇرمەت كورسەتكەن قازاقستاندىقتاردىڭ ماقتاۋىنا ماسايماعان ابزال الەۋمەتتىك جەلىدەگى جەكە پاراقشاسىندا ەل سپورتىنداعى ءبىرسىپىرا ماسەلەلەردى جايىپ سالعان ەدى. ابزالدان بولەك، قوس وليمپيادانىڭ ناتيجەسى تالقىعا سالىنعان شۋچينسكىدەگى ۇلكەن وتىرىستا دا مينيسترلىك وكىلدەرى مەن جاۋاپتى تۇلعالار ءبىراز ماسەلەنىڭ بەتىن اشقان بولاتىن. سول كەزدە كوپ مامان، بۇقارالىق سپورت، سونىڭ ىشىندە كەنجە قالعان، ناسيحاتى تومەن سپورت دەپ قىسقى سپورت ءتۇرىن اتاپ، بۇعان سەبەپ سپورت كەشەندەرىنىڭ ازدىعى ەكەنىن تىلگە تيەك ەتكەن ەدى.
كونكي تەبۋ ۇلكەن ارەنادا جاتتىعۋدى قاجەت ەتەتىن كۇردەلى سپورت ءتۇرى دەپ ەسەپتەسەك، قىستىگۇنى اۋىلدا قولدان جاسالعان مۇز ايدىنى نەمەسە وزەن-كول بەتىندە كونكي تەۋىپ جۇرگەن بالادان كاسىبي سپورتشى شىقپايتىنداي كورىنەدى. جالپى، اۋىلدا كونكي تەبۋمەن كاسىبي تۇردە اينالىسۋ مۇمكىن ەمەس سەكىلدى كورىنەتىن. الايدا اپالى-ءسىڭلىلى شۇمەكوۆالاردىڭ ءجۇرىپ وتكەن جولىن باعامداعان سوڭ، بۇل ويىمىزدىڭ قاتە ەكەنىن ۇققانداي بولدىق.
«ءبىز سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى شال اقىن اۋدانىنا قاراستى پوۆوزوچنوە اۋىلىندا تۋىپ-وستىك»، - دەپ باستادى اڭگىمەسىن كريستينا.
«اكەمىز - قازاق، انامىز - ورىس. ۇيدە ءۇش قىزبىز جانە ءبىر ءىنىم بار. ول ءالى كىشكەنتاي، مەكتەپتە وقيدى. ال ءبىز ۇشەۋىمىز - كاسىبي سپورتشىمىز. الينا - مەنىڭ ەگىزىم. 17 جاستامىز. انامىز مەكتەپتە دەنە شىنىقتىرۋ پانىنەن ساباق بەرگەن. سوندىقتان ءبىز بالا كەزدەن ۆولەيبول، باسكەتبول، كونكي تەبۋ سەكىلدى ءتۇرلى سەكتسياعا باراتىنبىز. كونكي تەبۋمەن اينالىساتىن كاسىبي الاڭ بولعان جوق، دەسە دە حوككەي ويناۋعا ارنالعان «قوراپتا» جاتتىعاتىنبىز. اپكەمىز ينەسسا بالا كەزدەن بۇل سپورتقا ەرەكشە دەن قويعان سوڭ، الدىمەن اۋداندىق سايىسقا ىرىكتەلىپ ءوتتى، سوسىن وبلىستىق جارىستا توپ جارىپ، ونداعى باپكەرلەردىڭ كوزىنە ءتۇستى. سوسىن ول باپكەرلەر ونى قالاعا قونىس اۋدارىپ، وسىندا جاتتىعۋعا شاقىردى.
ءسويتىپ، ول اۋىلدان پەتروپاۆلدەگى سپورت-ينتەرناتقا كوشىپ كەتتى. ول كەزدە ءبىز 4-سىنىپتا وقيتىن ەدىك. سول كەزدە ءبىز دە كوزىمىز جانىپ، ىنتامىز ارتا ءتۇستى. اپكەمىز سۇيىكتى ىسىڭە كوپ كوڭىل بولسەڭ، كوپ ۇزاماي كاسىبيلەر قاتارىنا قوسىلاتىنىن دالەلدەپ بەردى. سوندىقتان ءبىز دە قاتارلاستارىمىزدان ءبىر باس جوعارى جاتتىعىپ، اپكەمىز سالعان جولدىڭ «رەلسىنە» تۇسۋگە تالپىندىق. ءۇش جىلدان سوڭ، ءبىز دە سول ينتەرناتقا وقۋعا تۇستىك. ءسويتىپ، كىلەڭ سەن تۇر، مەن اتايىن اتلەتتەردىڭ اراسىنا توپ ەتىپ، كونكي تەبۋ سپورتىمەن كاسىبي تۇردە شۇعىلدانا باستادىق. وسىلايشا، الينا ەكەۋىمىزدىڭ سپورتتاعى ءوز «ساياحاتىمىز» باستالدى»، - دەيدى كريستينا وبلىس ورتالىعىنا كوشىپ كەلگەن كۇنىن ەسكە الىپ.
الدىمەن اپكەسى ينەسسانى، ىزىنشە ەگىزى الينا ەكەۋىنىڭ اۋىلداعى قارا شاڭىراقتان قالاداعى ينتەرناتقا كوشۋىنە اتا-اناسىنىڭ كوزقاراسى قالاي بولعانى بىزگە قىزىق بولدى.
«العاشىندا اتا-انادان جىراق ءومىر ءسۇرۋ قيىنعا سوققانى راس. ءبىز اۋىلدان ءبىرىنشى رەت ۇزاق ۋاقىتقا كەتىپ تۇرمىز. بۇرىن جارىس بىتكەن سوڭ، بىردەن اۋىلعا ورالاتىنبىز. الينانى بىلمەيمىن، ءبىراق ماعان باستاپقىدا ينتەرناتتا تۇرۋ وڭاي بولمادى. ارا-تۇرا جىلاپ الاتىنمىن. ءبىراق كەيىن بويىم ۇيرەنىپ كەتتى. باۋىرلارىم قاسىمدا بولعان سوڭ، ساعىنىشقا بوي الدىرماۋعا تىرىستىم. ءبىز وبلىسقا كەلگەن كەزدە اپكەم ينەسسا جوعارى دەڭگەيگە ءوتىپ جاتقان بولاتىن. سوسىن ول ۇلتتىق قۇراما ساپىنا ءوتتى. وبلىستا بىرگە كوپ جاتتىعا المادىق. سودان سوڭ الينا ەكەۋىمىز جاس وسپىرىمدەر قۇراماسىنا قابىلداندىق. وسى جازدا ينەسسامەن ءبىر كوماندادا جاتتىقتىق. ۇشەۋىمىز ءبىر كوماندادا جاتتىققان كەرەمەت ەكەن! ءبارى وڭاي وتە مە، قالاي؟! ءبىر-ءبىرىمىزدى قولداپ، دەمەپ جۇردىك. جاتتىعۋ جيىنى وتە جاقسى ءوتتى»، - دەيدى كريستينا قۋانىشتى ۇنمەن.
«ال ۇشەۋىڭىز نەلىكتەن بىردەي سپورت ءتۇرىن تاڭدادىڭىزدار؟ باسقا تاڭداۋ بولمادى ما؟» دەگەن سۇراعىمىزعا كريستينا «كونكي تەبۋدەن باسقا سپورتتى ءتىپتى ويعا دا المادىق. باسقاسىنا ەش قىزىقپادىق. سولاي بولۋعا ءتيىس سەكىلدى كورىنگەندەي بولدى»، - دەپ جاۋاپ بەردى.
«بىلە بىلسەڭىز، كونكي تەبۋ سپورتى - وتە ادەمى سپورت. تەحنيكاسى. جىلدامدىق قارقىنى. ازارت. باسەكەلەستىك. ءبارى-ءبارى ۇنايدى»، - دەپ ءسوزىن جالعادى كريستينا.
سىڭارىم ەكەۋىمىز ەس بىلگەلى باسەكەلەسپىز
پسيحولوگتار ەگىزدەردە باسقا بالالارعا قاراعاندا باسەكەلەستىك باسىمىراق بولاتىنىن، ءتىپتى جاتىردا باستالاتىنىن ايتادى. ال باسەكە بولماي، بايگە جوق بىردەي سپورت ءتۇرىن تاڭداعان كريستينا مەن الينانىڭ اراسىنداعى باسەكە كوركى اركەز قىزا تۇسەتىنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.
«البەتتە، سىڭارىم ەكەۋىمىز ەس بىلگەلى بەرى باسەكەلەسپىز. جاسىمىز كىشكەنتاي بولعاندا ءبىر- ءبىرىمىزدى كوپ رەنجىتەتىنبىز. جۇرەگىمىزگە جاقىن قابىلداپ، جىلايتىنبىز. ال قازىر ەسەيە كەلە، اشۋعا بەرىلمەي، الدىمەن سارالاپ، ساراپتاپ كورۋدى ۇيرەنىپ كەلەمىز. جارىستا ءتۇرلى ناتيجە كورسەتسەك، بىرەۋىمىز فيزيكالىق تۇرعىدا جاقسى قالىپتا بولعانىمىزدى، ال ەكىنشىمىز بابىمىزدا بولماعانىمىزدى جەتە تۇسىنەمىز. كەمشىن كەتكەن تۇستاردى ءبىر-بىرىمىزگە ايتىپ، تالقىلايمىز. ال بۇرىنعىداي ۇرىسۋ، كوپكە دەيىن وكپەلەپ ءجۇرىپ الۋ سەكىلدى ادەت جوق»، - دەيدى كريستينا.
«ايتپاقشى، الينا ەكەۋىمىزدى كەيبىرەۋلەر قاتتى ۇقساتسا، ەندى بىرەۋلەر مۇلدە ۇقسامايسىڭدار دەيدى. الينا - ەر مىنەزدى قىز، بىربەتكەي. جالپى، تاباندىلىق، قاجىرلىلىق - ەكەۋىمىزدىڭ قانىمىزدا بار قاسيەت. مەنى كانۆوندا وتكەن جاسوسپىرىمدەر وليمپياداسىنا قازاقستاننىڭ تۋىن كوتەرۋگە لايىق دەپ تانۋى سول قاجىرلىلىقتىڭ ارقاسى شىعار. اشىلۋ سالتاناتىندا تۋدى كوتەرىپ كەلە جاتقانىمىزدا، ءبىزدىڭ ەلدى الەمگە تانىستىرۋ مۇمكىندىگىن يەلەنگەنىم ءۇشىن قاتتى قۋاندىم. بويىمدى ماقتانىش كەرنەدى. قازاقستاننان ەكەنىمدى ماقتان تۇتتىم. ۇمىتىلماس اسەر الدىم. ول وليمپيادادا جامان ونەر كورسەتتىم دەي المايمىن. 7-ورىنعا تابان تىرەدىم. ەل نامىسىن قورعاۋعا بارىمدى سالدىم. ەندىگى مەجە – جاس وسپىرىمدەر اراسىنداعى الەم چەمپيوناتىندا باق سىناۋ. سول ءۇشىن قازىر جاپونيادا جاتتىعۋ جيىنىن وتكىزىپ جاتىرمىز»، - دەيدى كريستينا الداعى جارىستىڭ ماڭىزىن اتاپ ءوتىپ.
ءبىز كريستيناعا حابارلاسقانىمىزدا، جاپونيانىڭ حاتينوحە قالاسىندا وتەتىن الەم چەمپيوناتىنىڭ باستالۋىنا 3 كۇن قالعان بولاتىن. 4 كۇن بۇرىن قازاقستان قىزدار قۇراماسى الەمنىڭ 20 ەلىنەن 130 سپورتشى قاتىسقان بۇل بايراقتى دودادا 1 كۇمىس، 1 قولا مەدالدى يەلەندى. ماريا دەگەن، الينا شۋمەكوۆا جانە كريستينا شۇمەكوۆا ۇشەۋى ءىز كەسۋ باسەكەسىندە ۇزدىك ۇشتىكتەن كورىنسە، ارتىنشا سپرينتتىك باسەكەدە داريا گاۆريلوۆا، الينا شۇمەكوۆا جانە كريستينا شۇمەكوۆا باستاعان ەل قۇراماسى نيدەرلاندى كومانداسىن العا جىبەرىپ، كۇمىس جۇلدەنى ەنشىلەدى. سايىس بىتكەن كۇنى كريستينانى بۇل ەلەۋلى جەتىستىگىمەن قۇتتىقتاپ، تاعى حابارلاستىق.
«ءبىز بۇل ەكى سايىسقا كوپ دايىندالدىق. بار كۇشىمىزدى سارپ ەتتىك. ەكەۋىندە جەڭىس تۇعىرىنا كوتەرىلگەندە، قۋانىشىمىزدا شەك بولمادى. ءبىز ءۇشىن بۇل - ەڭ جوعارى دەڭگەي. مەجەنى كوتەرىپ تاستادىق. سول دەڭگەي، سول مەجەگە لايىق ونەر كورسەتتىك دەپ ويلايمىن. وسى رەتتە جەكە باپكەرىمىزگە جانە قۇراما باپكەرلەرىنە شەكسىز العىسىمىزدى بىلدىرگىمىز كەلەدى. ءبىزدىڭ جەڭىسىمىز - ولاردىڭ جەڭىسى. ولار ءبىزدى جارىسقا باپتاپ شىعارۋ ءۇشىن تىنباي ەڭبەكتەنىپ، بار ۋاقىتىن بىزگە ارنادى»، - دەيدى كريستينا قۋانىشىن جاسىرا الماي.
سونداي-اق ول وسىنداي جاناشىر باپكەرلەر مەن مەملەكەت قولداۋىنىڭ ارقاسىندا قىسقى سپورت ءتۇرىنىڭ بولاشاعى زور ەكەنىن ايتادى.
«بالالارىن قاي سپورت سەكتسياسىنا اپارارىن بىلمەي جۇرگەن اتا-انالارعا ايتارىم - قىسقى سپورت تۇرلەرىمەن اينالىسسىن. قازاقستاندا قىسقى سپورت تۇرىنەن پەرسپەكتيۆا بار. بىزدە قىسقى سپورت ءتۇرى قارقىندى دامىپ كەلەدى. وسى سپورتتىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن اتلەت رەتىندە، جاقسى جۇمىس ىستەلىپ جاتىر دەپ تولىعىمەن ايتا الامىن. ءبىز، جاسوسپىرىمدەردەن بولەك، ەرەسەكتەر دە ەل مەرەيىن اسىرىپ ءجۇر. جۋىردا الەم كۋبوگىندە قىزعان مىقتى باسەكەدە قازاقستان قۇراماسى ءۇشىنشى ورىن يەلەندى. اپكەمىز ينەسسانىڭ دا سول جۇلدەگە قوسقان ۇلەسى بار. ول دا سول قۇراما ساپىندا ونەر كورسەتتى. اپكەمىز ءبىز ءۇشىن جول كورسەتەتىن شامشىراق ىسپەتتى. ونى سونداي ماقتان تۇتامىز»، - دەيدى كريستينا اپكەسىن ەرەكشە جاقسى كورەتىنىن ايتىپ.
بيىلدان باستاپ ەرەسەكتەر ساپىندا ونەر كورسەتىپ جۇرگەن ينەسسا كريستينا مەن الينا سەكىلدى جاسوسپىرىمدەر قۇراماسىندا كوشباسشى بولعان مىقتى سپورتشى. بىلتىر 2-3-جەلتوقسان ارالىعىندا يتاليانىڭ بازەلگا-دي-پينە قالاسىندا وتكەن جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى الەم كۋبوگىندە التىن جۇلدەنى يەلەنسە، اراعا ءبىر اپتا سالىپ تاعى سول يتاليانىڭ كوللابو قالاسىندا وتكەن ەكىنشى كۋبوكتىق جارىستا تاعى قارسىلاس شاق كەلتىرمەدى. ال 10 كۇن بۇرىن كۆەبەكتە (كانادا) وتكەن الەم كۋبوگىندە كوماندالىق سپرينتتە نيدەرلاندى، پولشا كومانداسىن العا جىبەرىپ، ءۇشىنشى ورىندى مىسە تۇتتى.
ينەسسانىڭ ەكى اي بۇرىن عانا جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى الەم كۋبوگىندە ونەر كورسەتكەنىن ەسكەرسەك، الداعى جىلدا اعايىندى بۇل ۇشەۋ ەرەسەكتەر قۇراماسىندا ءبىر-بىرىنە باسەكەلەس اتاناتىنى انىق. بالكىم، باپكەرلەر كوماندالىق سپرينتتە ەل نامىسىن قورعاۋدى ۇشەۋىنە تاپسىرار.
«ءيا، باسىندا ەكەۋىمىز جارىساتىن ەدىك، ەندى ۇشەۋىمىز باسەكەلەس بولامىز. الايدا ءبىز ءۇشىن بۇل - قالىپتى جاعداي. سپورتتان تىس ۋاقىتتا ءبىر-بىرىمىزگە تۋىسپىز، باۋىرمىز. الايدا، سايىسقا ارالاسقان كەزدە اركىم ءوزى ءۇشىن تىرىسادى. ءينديۆيدپىز. جەكە اتلەتپىز. دەسە دە، جەڭسەك تە، جەڭىلسەك تە، ءبىر-ءبىرىمىزدى قولداپ، جىلى سوزدەرىمىزدى ايامايمىز. جارىس الدىندا دا ءبىر- ءبىرىمىزدى قامشىلايمىز»، - دەيدى كريستينا ماڭىزدى ساتتەردە باۋىرلارىڭنىڭ قولداۋى قاتتى كومەكتەسەتىنىن ايتىپ.
«الىستا وتىرعان اكەم مەن انام دا ءبىزدى ءبولىپ-جارمايدى. ورتاق چاتقا جازىپ، جارىس الدىندا «ىسكە ءسات، قىزدارىم!» دەپ تاقىمىن قىسىپ وتىرادى»، - دەيدى كريستينا ءسوز سوڭىندا.
P. S.
ماقالامىزدى وليمپيادادان بەكەر باستاعانىمىز جوق. سەبەبى سوڭعى ءۇش ايدا ەل قورجىنىنا بىرنەشە جۇلدە تۇسىرگەن اپالى-ءسىڭلى شۇمەكوۆالار مىناداي قارقىنمەن قىسقى وليمپيادا ويىندارىنان ءبىر-اق شىعاتىنى ايدان انىق. جالپى، ەگىزدەر اراسىنداعى ەرەكشە بايلانىس پەن باسەكە بيىك شىڭعا جەتەلەمەي قويمايتىنىن دالەلدەپ جۇرگەن سپورتشىلار جەتەرلىك. الداعى ۋاقىتتا دينا مەن ارينا اۆەرينالار (كوركەم گيمانستيكا)، حەنريك ي دانيەل سەدينالار (حوككەي)، بوب پەن مايك براياندار (تەننيس)، ميشەل مەن رونالد ميۋلدەرلەر (كونكي تەبۋ) سەكىلدى وليمپيادادا تالاي رەت اتوي سالعان ەگىزدەردىڭ قاتارىنا شۇمەكوۆالاردى دا قوسىپ جازامىز دەگەن سەنىمدەمىز.
ءاليا تىلەۋجان قىزى
