بيىل قانشا قازاقستاندىق جازاسىن وتەۋ مەرزىمىنەن بۇرىن بوساپ شىقتى
استانا. KAZINFORM — جازانى وتەۋدەن شارتتى تۇردە مەرزىمىنەن بۇرىن بوساتۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قىلمىستىق كودەكسى مەن سوت شەشىمىنە سايكەس جۇرگىزىلەدى.
سوت قىلمىستىق كودەكستىڭ 72-بابىنىڭ ءۇشىنشى، ءتورتىنشى جانە بەسىنشى بولىگىندە كورسەتىلگەن جازانى وتەگەننەن كەيىن شارتتى تۇردە مەرزىمنەن بۇرىن بوساتۋى مۇمكىن.
— جازاسىن وتەۋشى ءوزىنىڭ تۇزەلگەنىن ۇلگىلى مىنەز-قۇلىق ارقىلى دالەلدەنۋى كەرەك. ول دەگەنىمىز سوتتالۋشىنىڭ بارلىق قۇقىقتىق نورمانى ورىنداۋى جانە جازانى وتەۋ رەجيمىنىڭ بارلىق تالاپتارىن ساقتاۋ، — دەلىنگەن ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ اگەنتتىك جولداعان ساۋال جاۋابىندا.
بۇل رەتتە شارتتى تۇردە مەرزىمىنەن بۇرىن بوساتىلعان كەزدە سوتتالعان ادامنىڭ قىلمىسپەن كەلتىرىلگەن زالالدى تولىق وتەۋى جانە ونىڭ جازانى وتەۋدىڭ بەلگىلەنگەن ءتارتىبىن قاساقانا بۇزباۋى مىندەتتى شارت بولىپ تابىلادى.
— جىل باسىنان بەرى قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسى مەكەمەلەرىنەن 7583 سوتتالۋشى بوساتىلدى. ونىڭ ىشىندە 1735 ادام مەرزىمىنەن بۇرىن بوساتىلدى جانە 2119 ادامنىڭ جازاسى اۋىستىرىلدى — دەيدى ۆەدومستۆودان.
وسىلايشا ىشكى ىستەر مينيسترلىگى شارتتى تۇردە مەرزىمىنەن بۇرىن بوساتۋ قىلمىستىق جازانى ورىنداۋدىڭ پروگرەسسيۆتى جۇيەسىنىڭ ماڭىزدى قۇقىقتىق ينستيتۋتى ەكەنىن ايتىپ وتىر. سونىمەن قاتار، بۇل شارا سوتتالعانداردىڭ وڭ جولعا تۇسۋگە جانە ءومىر سالتىن وزگەرتۋگە ىنتالاندىرادى. باسقاشا ايتقاندا جازاسىن وتەپ جاتقان ادامداردىڭ ساناسىنا اسەر ەتۋدىڭ پارمەندى تەتىگى.
ودان بولەك، بۇگىندە اباقتىدا كىتاپ وقۋ داستۇرگە اينالعان.
— قاراعاندى وبلىسىنىڭ مەكەمەلەرىندە سوتتالعانداردى قولداۋعا، ولاردىڭ وقۋ قىزىعۋشىلىعىن، وقۋ مادەنيەتىن جانە ساۋاتىن دامىتۋعا باعىتتالعان «شەكاراسىز وقۋ» جوباسى ىسكە قوسىلدى. قازىر اتالعان جوبا بارلىق قىلمىستىق اتقارۋ جۇيەسى مەكەمەلەرىندە ەنگىزىلدى، — دەپ تولىقتىرعان اقپاراتتا.
تاعى ءبىر ايتا كەتەتىن جايت، سوتتالعانداردىڭ شارتتى تۇردە مەرزىمىنەن بۇرىن بوساتۋ تۋرالى ءوتىنىشىن قاراۋ كەزىندە كىتاپ وقۋى باسقا دا قوعامدىق ءىس-شارالارعا قاتىسۋى ەسكەرىلەدى.
كىمدەر جازاسىن وتەۋ مەرزىمىنەن بۇرىن بوساپ شىعا المايدى؟
1) ءولىم جازاسىنا راقىمشىلىق جاساۋ تارتىبىمەن نەمەسە ءولىم جازاسىنىڭ كۇشىن جوياتىن زاڭدى قولدانۋعا بايلانىستى باس بوستاندىعىنان ايىرىلعاندار؛
2) ادامداردىڭ قازا بولۋىنا اكەپ سوققان نە اسا اۋىر قىلمىس جاساۋمەن ۇشتاسقان تەرروريستىك نەمەسە ەكسترەميستىك قىلمىس جاساعانى ءۇشىن سوتتالعاندار؛
3) اۋىر جانە اسا اۋىر سىبايلاس جەمقورلىق قىلمىسى ءۇشىن سوتتالعاندارعا (ەگەر قىلمىستى جۇكتى ايەلدەر، جاس بالالارى بار ايەلدەر، جاس بالالاردى جالعىز تاربيەلەپ وتىرعان ەرلەر، 58 جانە ودان جوعارى جاستاعى ايەلدەر، 63 جانە ودان جوعارى جاستاعى ەرلەر، ءبىرىنشى نەمەسە ەكىنشى توپتاعى مۇگەدەك ادام جاساماعان جاعدايدا)؛
4) كامەلەتكە تولماعاندارعا جاساعان جىنىستىق قىلمىسى ءۇشىن سوتتالعاندارعا، 14 جاستان 18 جاسقا دەيىنگى كامەلەتكە تولماعاندارعا؛
5) ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپپەن ادامدى قاساقانا ولتىرگەنى ءۇشىن سوتتالعاندارعا ەگەر قىلمىستى جۇكتى ايەلدەر، كامەلەتكە تولماعان بالالارى بار ايەلدەر، كامەلەتكە تولماعان بالالاردى جالعىز تاربيەلەپ وتىرعان ەرلەر، 58 جانە ودان جوعارى جاستاعى ايەلدەر، 63 جانە ودان جوعارى جاستاعى ەرلەر، ءبىرىنشى نەمەسە ەكىنشى مۇگەدەكتىگى بار ادامدار جاساعان جاندار جاساماعان جاعدايدا) قولدانىلمايدى.
بىرەر كۇن بۇرىن كونستيتۋتسيالىق سوت شارتتى تۇردە مەرزىمىنەن بۇرىن بوساتۋعا قاتىستى ءۋاج جاريالادى.
