بىردە-ءبىر كۇن ءتىل ۇيرەتۋ كۋرسىنا بارعان ەمەسپىن - 15 تىلدە سويلەيتىن قازاق قىزى
استانا. KAZINFORM - جاقىندا الەۋمەتتىك جەلىلەردە 15 تىلدە ەركىن سويلەيتىن قازاق قىزىنىڭ ۆيدەوسى كەڭىنەن تارادى. بەينەروليكتە ءبىر تىلدەن ەكىنشى تىلگە ەمىن-ەركىن اۋىسىپ وتىرعان بويجەتكەننىڭ اتى-ءجونى - ايگەرىم ورازبەك. ءبىر قىزىعى پوليگلوت ارۋ بۇل تىلدەردىڭ ءبارىن ءوز بەتىنشە مەڭگەرىپ الىپتى. ايگەرىمنىڭ ءوزى عانا ەمەس، ءومىر ءسۇرۋ سالتى دا بىلايعى جۇرتقا ۇقسامايدى. Kazinform اگەنتتىگى ەرەكشە كەيىپكەرمەن بولعان سۇحباتتى وقىرمان نازارىنا ۇسىنادى.

- ايگەرىم، اۋەلى وزىڭىزبەن جاقىنىراق تانىسىپ الايىق. قازىر تۇركيادا تۇراتىنىڭىزدى بىلەمىز. نەگىزى قاي جاقتان بولاسىز، تۋعان جەرىڭىز قاي جەر؟
- قازاقستاننان بولامىن، الماتىدا دۇنيەگە كەلدىم. ۇلتىم - قازاق.
- الەۋمەتتىك جەلىدە ءسىزدىڭ 15 تىلدە ەركىن سويلەيتىنىڭىز جايلى اقپارات تاراعان ەدى. بۇل قانشالىقتى راس؟
- جالپى بىلەتىن تىلدەرىم - قازاق، ورىس، اعىلشىن، نەمىس، كورەي، پولياك، ۋكراين، قىرعىز، وزبەك، تۇرىك، تاي (تايلاندتىڭ رەسمي ءتىلى)، دات، يتاليان، ازەربايجان، جاپون تىلدەرى. فرانسۋزشا مەن ارابشانى، سوسىن دات تىلدەرىن ۇيرەنىپ جاتىرمىن.
- مۇنشا كوپ تىلدە سويلەۋ ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلمەيدى. وسى تىلدەردىڭ ءبارىن ۇيرەنۋگە نە تۇرتكى بولدى؟ وعان قانشا ۋاقىت جۇمسادىڭىز؟
- مەن ەڭ ءبىرىنشى ۇيرەنگەن وزگە ءتىل - ورىس ءتىلى. الماتىدا اعام تۇراتىن، ونىڭ كورشىلەرىنىڭ قىزدارى ورىسشا سويلەيتىن. سوندا بارعاندا ورىسشا بىلمەگەندىكتەن تۇسىنىسە المايتىنبىز. سولارمەن ويناۋ ءۇشىن ورىسشا ۇيرەندىم. كەيىن انامنان مەنى ورىس مەكتەبىنە بەرۋىن سۇراپ، ورىس سىنىبىندا وقىدىم. 8 جاسىمدا تۇرىك سەريالىن كورۋ ءۇشىن تۇرىكشە ۇيرەندىم. ءدال سولاي 9 جاسىمدا كورەيشە ۇيرەندىم.
- بالا كەزدەن-اق شەت تىلدەرىن وڭاي مەڭگەرىپ الا بەرگەن ەكەنسىز. بۇنى قالاي تۇسىندىرەر ەدىڭىز؟ ەڭبەك پە؟ تالانت پا؟
- ءتىل ۇيرەنۋگە تابيعي بەيىمىم بولدى دەپ ويلايمىن. سەبەبى اتام قازاق، ورىس، نەمىس تىلدەرىندە سويلەگەن. اجەمىزدىڭ دە شەت تىلدەرىنە جاقىندىعى بولدى. وسى ۋاقىتقا دەيىن ماعان شەت ءتىلىن ۇيرەنۋ قاتتى ءبىر قيىن بولعان ەمەس، قانمەن دە كەلگەن شىعار دەپ ويلايمىن. بىرەۋ جاقسى بيلەيدى، بىرەۋ جاقسى سۋرەت سالادى دەگەندەي، اللا تاعالا اركىمگە ءبىر قابىلەت بەرەدى عوي. ماعان بەرىلگەنى سول - ءتىل ۇيرەنۋگە بەيىمدىلىك. تىڭداۋ قابىلەتىم جاقسى جەتىلگەن. كەز كەلگەن ءتىلدى اۋەلى جاقسىلاپ تىڭداپ الامىن دا، ۇيرەنىپ كەتەمىن.
- ءبىزدىڭ ەستۋىمىزشە، بۇل شەت تىلدەردىڭ ءبارىن ەشبىر كۋرسقا بارماي- اق ءوز بەتىڭىزشە ۇيرەنىپ العانسىز. سولاي ما؟
- ءيا، دوستارىم از بولدى. ۇيدە ءىشىم پىساتىن. ءبىزدىڭ كەزىمىزدە ينتەرنەت جوق، ونداي ءبىر كوپ ويىنشىق تا جوق. قولىمىزعا تۇسكەن كىتاپتى وقي بەرەمىز. ورىسشا، قازاقشا كىتاپتار ءبىتتى، ودان سوڭ اعىلشىنشا كىتاپتارعا كوشتىك. سولاي-سولاي ۇيرەنىپ كەتتىم.
- ءسىزدى جۇرت سىرتىڭىزدان ءتىل ماماندىعىن بىتىرگەن ادام دەپ ويلايتىن بولار...
- مەن الماتىداعى ت. جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىندا «كينو جانە تۆ» ماماندىعى بويىنشا وقىدىم. وندا كوپتىلدىلەر گرۋپپاسى دەگەن بولاتىن، ياعني ساباقتار تۇگەل اعىلشىنشا وتەتىن.
- الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى پاراقشالارىڭىزدى شولىپ شىقتىق، ءبىراق وندا ءوزىڭىزدىڭ كوپ ءتىلدى بىلەتىنىڭىزدى كورسەتۋگە تىرىسپايدى ەكەنسىز. مۇنىڭ سىرى نەدە؟
- مەن ج و و-دا جۇرگەندە دە ەشكىمگە مۇنشا تىلدە سويلەيتىنىمدى ايتپايتىنمىن. ول ءبىر ماقتانشاقتىق سەكىلدى كورىنەتىن. كەزدەيسوق ۆيدەوم تاراپ كەتپەگەندە كوپشىلىك مەنىڭ بۇل قىرىمدى بىلمەس تە ەدى. سەبەبى ول جايلى ايتۋعا كىشكەنە ىڭعايسىزدانامىن.
- سول TikTok-تا تاراپ كەتكەن ۆيدەونىڭ تاريحىن ايتىپ بەرسەڭىز؟ كىم ءتۇسىردى، قالاي كوپشىلىككە جەتتى؟
- قازىر مەن تۇركياداعى بەس جۇلدىزدى قوناقۇيلەردىڭ بىرىندە رەسەپشەندە قىزمەت اتقارىپ جاتىرمىن. اۋدارماشىنىڭ كومەگى كەرەك بولعاندا، اۋدارماشى دا بولامىن. جۇمىس بەرۋشى كومپانيا بىزدەن جۇمىستىڭ قالاي ءجۇرىپ جاتقانى جايلى ۆيدەوەسەپ تالاپ ەتەدى. ءبىزدىڭ جىبەرگەن ۆيدەولارىمىزدى وزدەرىنىڭ Instagram پاراقشاسىنا سالادى. سول مەنەدجەر قىزداردىڭ وتىنىشىمەن جۇمىس بارىسىندا ءبىر-ەكى ۆيدەو تۇسىرگەن ەدىم. سولاردىڭ كەسىپ-كەسىپ جاساعان ۆيدەوسى عوي. سول ساتتە پولياك، اعىلشىن قوناقتار كەلىپ قالعان ەدى، سوندىقتان بىرنەشە تىلدە سويلەۋگە تۋرا كەلدى. ارىپتەستەرىم جاقسى شىققان سەكىلدى دەگەن سوڭ TikTok-قا سالا سالعانمىن. تاڭەرتەڭ تۇرسام 100 مىڭنان استام ادام قاراپتى. سونى باسقالار Instagram-عا جاريالاعان. وسىلاي تاراپ كەتتى.
- وياۋ جۇرگەندە ءبىر تىلدەن ەكىنشى تىلگە وتۋگە سانا جاۋاپ بەرەدى عوي. ال ۇيىقتاپ جاتقاندا سانا دا دامىلدايدى. وزگە تىلدە ءتۇس كورگەن كەزىڭىز بولدى ما؟
- مەن قازىر جاتاقحانادا تۇرامىن. كەيدە قاسىمداعى قىزدار ءتۇن ىشىندە مەنى وياتىپ الادى. «ايگەرىم، ويانشى، سەن نەمىسشە ولەڭ ايتىپ جاتىرسىڭ!»، «كارىسشە قوناق قابىلداپ جاتىرسىڭ»، «تۇرىكشە سويلەپ جاتىرسىڭ» دەپ... وزگە تىلدە ءتۇس كورمەيدى ەكەم، ءبىراق باسقا تىلدەردە ۇيقىسىرايتىندى شىعاردىم.
- ومىردە قاي تىلدە ويلاناسىز؟
- قاي تىلدە سويلەپ تۇرسام، سول تىلدە ويلانىپ تۇرامىن. تەك ساناعاندا عانا اۋەلى ىشتەي قازاقشا ساناپ الامىن.

- ءاربىر ءتىل سول حالىقتىڭ مادەنيەتىن تانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ءاربىر ءتىل ءبىر-ءبىر مادەنيەتتىڭ كىلتى عوي. الەمدەگى سونداي قوعامداردان ءبىر ادەتتەر سىڭىرە الدىڭىز با؟ ماسەلەن، يسپاندىقتاردىڭ تۇسكى استان كەيىن مىندەتتى تۇردە مىزعىپ الاتىنى سەكىلدى، اعىلشىنداردىڭ «5 تىڭ ءشايىن ءىشۋى» سەكىلدى؟
- مەن گەرمانيادا تۇرعاندا نەمىستەردىڭ ءبىر ءتارتىبى ۇنادى. ولار سەنبى-جەكسەنبى كۇنى ءۇي جينامايدى، شاڭسورعىش، كىرجۋعىش قوسپايدى. تەك دەمالادى. سول ءتارتىپ ماعان ۇنادى. قازىر مەن دە دەمالىس كۇنى ەشكىمنىڭ دەمالۋىنا كەدەرگى كەلتىرمەۋگە تىرىسامىن جانە ءوزىم ول كۇندەردى تەك تىنىعۋعا ارنايمىن.
- قاي ءتىلدى ۇيرەنگەننەن كەيىن تابىسىڭىز ارتتى؟
- مەن بۇعان دەيىن ءتۇرلى جۇمىستاردى ىستەپ كوردىم. ستۋدەنت كەزدە داياشى دا بولىم، تەلەارنادا دا، كينو سالاسىندا دا جۇمىس ىستەدىم. 25 جاسىمدا الەمنىڭ باسقا ەلدەرىندە تۇرىپ، جۇمىس ىستەپ كورەيىن دەگەن شەشىم قابىلدادىم. 40 جاسقا دەيىن ءار ەلدە جارتى جىل، ءبىر جىلدان تۇرىپ، الەمدى ارالايىن دەگەن جوسپارىم بار. كەلىسىمشارتتى تولىق وقىماي قول قويىپ قويىپ، تۇركيادا ءۇش جىلداي تۇرىپ قالدىم. بۇيىرتسا، بيىل سوڭعى جىلىم.
وسى تۇركيادا العاش كەلگەندە نەمىس قوناقۇيىندە انيماتور بولىپ جۇمىس ىستەدىم. ءبىر جولى ويلاماعان جەردەن پولياكتار كوبەيىپ كەتتى. اۋدارماشى شاقىرىپ، شارشاپ كەتتىك. سودان ءبىر كۇنى مەنەدجەرىمىز «كىم ەكى ايدا پولياك ءتىلىن ۇيرەنىپ الادى، سونىڭ جالاقىسىنا 5 مىڭ ليرا قوسىپ بەرەمىن»، - دەدى. ءسويتىپ ەكى ايدىڭ ىشىندە 10 مىڭ ليرا سىيلىق اقى العانىم بار.
ايتا كەتەيىك، 2017 -جىلعى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا مەرەكە كۇندەر تىزبەسىن بەكىتۋ تۋرالى» ۇكىمەتتىڭ قاۋلىسىنا سايكەس، قازاقستان حالقى تىلدەرى كۇنى 5-قىركۇيەكتە تويلانادى. بۇعان دەيىن تىلدەر مەرەكەسى 22-قىركۇيەكتە اتاپ وتىلەتىن. 5-قىركۇيەككە اۋىستىرۋ سەبەبى - بۇل كۇنى ۇلت ۇستازى احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ تۋعان كۇنى.
اۆتور
ەربول جانات