«پايىزسىز» يپوتەكا: يسلام بانكتەرى قازاقستاندىقتاردى باسپانامەن قامتۋعا كومەكتەسەدى

استانا. KAZINFORM - وسى اپتادا ۇكىمەت حالىق ءۇشىن يپوتەكالىق نەسيەنى ەكى ەسە ارتتىرىپ، باسپانانى قولجەتىمدى ەتەتىن شەشىم قابىلداعان ەدى. ءماجىلىس دەپۋتاتى ەركىن امانجول ۇلى بۇل باستامانىڭ نەگە كوتەرىلگەنىن جانە قالاي ىسكە اسىرىلاتىنىن ايتىپ بەردى.

ساراپشى ءلاززات جانمولدايەۆا بازالىق مولشەرلەمە وسكەن سايىن يپوتەكامەن قامتۋ قيىندايتىنىن اتاپ ءوتتى. ەگەر پايىزدىق مولشەرلەمە جوعارى بولسا، ازاماتتاردىڭ اي سايىن تولەيتىن سوماسى دا ارتادى. ال ەگەر تۇرعىن جۇمىسىنان ايىرىلىپ، اۋىرىپ، يپوتەكانى تولەي الماي قالسا، بانك جۇيەسىنە دە، ەل ەكونوميكاسىنا دا سوققى تيەدى.

- پرەزيدەنتتىڭ بيىلعى جولداۋىندا وسى جاعدايدىڭ بارلىعى ايتىلدى، ونىڭ ۇستىنە يسلامدىق جۇيەنى ىسكە قوسۋعا تاپسىرما بەردى. كوپتەگەن مەملەكەت، اسىرەسە مالايزيا، سينگاپۋر، يران سەكىلدى دامىعان ەلدەردە، ءتىپتى رەسەيدەگى تاتارستاندا، كاۆكاز ەلدەرىندە يسلامدىق جۇيەمەن جۇمىس ىستەيتىن يپوتەكالىق باعدارلامالار ەنگىزىلىپ جاتىر. ال ءبىزدىڭ ەلدە يسلام بانكينگىنىڭ ۇلەسى وتە تومەن، ءتىپتى ارنايى زاڭ قابىلدانباۋى سەبەپتى مۇنداي يپوتەكامەن قامتۋ مۇمكىندىگى بولماي وتىر. سوندىقتان وسى جوبا زاڭ تولىعىمەن قابىلدانىپ، ىسكە اسقانشا مەملەكەت قۇرىلىس كومپانيالارى مەن يپوتەكالىق باعدارلامالار ءۇشىن 500 ميلليارد تەڭگە ءبولىپ وتىر. ءبىراق بۇل قايتارىمسىز قاراجات ەمەس، كومەك رەتىندە قاراۋىمىز كەرەك، كەيىن ءبارى قايتارىلادى، - دەدى ل. جانمولدايەۆا KAZINFORM اگەنتتىگىنىڭ «Bizdin orta» پودكاستىندا.

ونىڭ ايتۋىنشا، پرەزيدەنت جىل اياعىنا دەيىن بارلىق زاڭنامالاردى وزگەرتىپ، يسلام بانكينگىنىڭ ىسكە اسۋىنا مۇمكىندىك جاساۋدى تاپسىردى. قازىرگى زاڭنامادا يسلام بانكينگى جونىندە ءبىر عانا باپ بار، ال ناقتى تەتىكتەرى قاراستىرىلماعان. سول سەبەپتى ماجىلىستە بانك قىزمەتىنە وزگەرىستەر ەنگىزۋ تۋرالى زاڭ جوباسى قارالىپ جاتىر.

يسلامدىق جۇيە يپوتەكا باعدارلامالارىمەن، كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ، ازاماتتاردىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە نەسيە بەرۋمەن اينالىسادى. «سۋكۋك» دەپ اتالاتىن جىلجيتىن، جىلجىمايتىن مۇلىكتەرگە ليزينگ باعدارلامالارى، اكتسيا، وبليگاتسيا قۇرالدارى يسلام شاريعاتىنا ساي، پايىزسىز جۇزەگە اسىرىلادى.

- ارينە ەشبىر بانك پايدا تاپپاسا جۇمىس ىستەمەس ەدى. يسلام بانكينگىندە ەگەر قۇرىلىس كومپانياسى ءۇي سالاتىن بولسا، يسلام بانكى وعان قارجى بەرەدى. ياعني قۇرىلىس كومپانياسىن كاسىپكەر دەپ قاراساق، سوعان يسلام بانكى ءوز قارجىسىن قوسادى دا، سودان تۇسكەن تابىستى ەكەۋى ءبولىپ الادى. ياعني بۇل جەردە پايىزدىق مولشەرلەمە جوق، يسلام شاريعاتتارىنا قايشىلىق بولمايدى. الۋشى ازاماتقا دا ءبولىپ تولەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. قازىر ادەتتەگى بانكتەر قارىزدى بەردى دە تەك قايتارۋدى تالاپ ەتەدى. بارلىق تاۋەكەل نەسيە الۋشىنىڭ موينىندا بولادى، ال يسلام بانكى تابىستى دا، سىن- قاتەردى دە تەڭ بولىسەدى. سوندىقتان يسلام بانكى قاراجات بەرگەندە جوبالاردى ىرىكتەيدى، ينۆەستور كوزقاراسىمەن قارايدى. كاسىپكەردىڭ تابىستى بولۋىنا بانك تە مۇددەلى بولادى جانە كاسىپكەرگە بارىنشا كومەكتەسەدى، نەسيەلىك كانيكۋلدار بەرەدى، - دەپ ءتۇسىندىردى مامان.

يسلام بانكينگىنىڭ ەڭ جاقسى تۇسى - ۇلتتىق بانكتىڭ بازالىق مولشەرلەمەسىنە تاۋەلدى بولمايدى. بۇل جۇيەنىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەيتىنىن كورگەن سوڭ ەۋروپا ەلدەرى جانە انگليا وسى جۇيەلەردى قولداپ، وزدەرىنە ەنگىزۋگە جاعداي جاساپ جاتىر.

- مۇسىلمان ەلى بولعاندىقتان بىزدە دە بۇل ءتيىمدى دەپ ەسەپتەيمىن. ءبىزدىڭ كوپ كاسىپكەرلەرىمىز بۇل جۇيە تۋرالى بىلمەيتىن شىعار، ءبىراق كەيىن زاڭ قابىلدانسا، جۇيە جاقسى جولعا قويىلادى دەپ ويلايمىن. ماسەلەن يران - سانكتسيالاردىڭ استىندا قالعان جابىق ەل. ءبىراق وسى جۇيەمەن جۇمىس ىستەۋ ارقىلى ەكونوميكاسىن دامىتتى، وزدەرىندە كولىك شىعارادى، شاعىن جانە ورتا كاسىپتى دامىتادى. ياعني بۇل مەملەكەت دۇنيەجۇزىلىك دامۋدان قالىپ قويدى دەپ ايتا المايمىز، - دەدى ل. جانمولدايەۆا.

ەسكە سالساق، بيىلعى جولداۋدا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ بانكتەر تۋرالى زاڭدى 2025 -جىلدىڭ اياعىنا دەيىن قابىلداۋ كەرەك ەكەنىن اتاپ ءوتتى.