اتتىڭ قۇلاعىندا وينايتىن قازاق جىگىتى قىتاي سيركىندە ونەر كورسەتىپ ءجۇر
استانا. KAZINFORM - وتانداسىمىز قاناعات قانات ۇلى قىتايدىڭ سيرك ساحناسىندا ات ۇستىندە ونەر كورسەتىپ، ەڭ قاۋىپتى تريۋكتەردى جاسايدى. بالا كەزىندە اتتان قۇلاعان ول بۇگىندە ءوز قورقىنىشىن جەڭىپ، كورەرمەندەردى تاڭعالدىرۋمەن قاتار، جاستارعا ۇلگى بولىپ ءجۇر.
El.kz ينتەرنەت پورتالىنىڭ ءتىلشىسى سيرك ءارتىسىن سوزگە تارتىپ، اڭگىمەلەستى.
قاناعاتتىڭ ايتۋنشا، ات ۇستىندەگى ونەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعى 2019-2020-جىلدارى قايتا ويانعان. ءوزى الماتى وبلىسى، رايىمبەك اۋدانىنداعى (قازىرگى كەگەن اۋدانى) قۇرمەتى اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن.
ءتورت-بەس جاسىمنان باستاپ ات ۇستىندە ءوستىم. دەگەنمەن بەس جاسىمدا اتتان قۇلاپ، قاتتى جاراقات العاننان كەيىن ءبىراز ۋاقىت جىلقىدان الىستاپ قالدىم. سول قورقىنىش ۇزاق جىلدار بويى بويىمدا ساقتالدى. ءبىراق جىگىت جاسىنا جەتكەن كەزدە بالا كۇنگى قىزىعۋشىلىعىم قايتا ويانىپ، اتپەن قايتا جاقىنداي باستادىم، - دەيدى تسيرك ءارتىسى.
سيرك ءارتىسى بالالىق شاعىندا اكتەر بولعىسى كەلگەنىن ايتادى.
بالا كەزىمدە كينو جانە تەاتر اكتەرى بولۋدى قاتتى ارماندايتىنمىن، - دەدى.
ونىڭ اۋلەتىندە سيرك ونەرىمەن نەمەسە ات سپورتىن كاسىبي دەڭگەيدە مەڭگەرگەن ادامدار بولماعان.
وتباسىمىزدا بۇل جولدى العاش بولىپ مەن باستادىم، - دەيدى ول.
ات سپورتىنا بەت بۇرعان كەزدە اتا-اناسى ونىڭ بۇل شەشىمىن بىردەن قولداماعان. قاۋىپتى سپورت ءتۇرى بولعاندىقتان، دەنساۋلىعىنا الاڭداپ، قارسى بولعانىن جاسىرمادى.
باستاپقىدا اتا-انام قاتتى ۋايىمدايتىن، ويتكەنى ات ۇستىندەگى تريۋكتەر - تاۋەكەلى جوعارى ونەر. سول سەبەپتەن قارسى بولدى. ءقازىر بۇرىنعىداي قارسىلىق جوق، ءبىراق ءبارىبىر مەن ءۇشىن الاڭداپ وتىرادى، - دەيدى قاناعات.
سيرك ارەناسىنداعى العاشقى قادام
قاناعات قاناعات ۇلى تسيرك ارەناسىنا العاش رەت 2022-جىلدىڭ جازىندا شىققانىن ايتادى. ول كەزدە كاسىبي تريۋكتەردى مۇلدە بىلمەگەن.
العاش سيرككە كەلگەندە ەشقانداي تريۋك جاساي المادىم. تەك اتپەن شەرۋ بولىمىنە عانا قاتىستىم. ەكى-ءۇش كۇن بويى تەك شەرۋگە شىعىپ ءجۇردىم. كەيىن بىرتىندەپ جاتتىعىپ، دايىندىقتى كۇشەيتىپ، جەڭىل تريۋكتەردەن باستادىم، - دەيدى ول.
الايدا العاشقى تريۋگىن ورىنداعان ءساتى ەسىندە قالماعان.
ەڭ العاشقى تريۋك قانداي بولعانى، قالاي جاساعانىم ەشتەڭەسى ەسىمدە جوق. ءبارى قاس-قاعىم ساتتە ءوتىپ كەتتى، - دەپ ەسكە الادى سيرك ءارتىسى.
مۇعالىم ماماندىعىنان سيرك ونەرىنە دەيىن
وتانداسىمىز ات سپورتىن العاش 2020-جىلدىڭ قىسىندا حوببي رەتىندە عانا باستاعانىن ايتادى. ءوزىنىڭ نەگىزگى ماماندىعى - قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ مۇعالىمى. ول قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىلىم العان.
ات سپورتىنا قىزىعا باستاعاننان كەيىن مەنىڭ ورتام مۇلدە وزگەردى. سيرك ارتىستەرىمەن تانىسىپ، سول الەمگە بىرتىندەپ جاقىنداي ءتۇستىم، - دەدى.
ونىڭ كاسىبي جولىنا اسەر ەتكەن تۇلعالاردىڭ ءبىرى - قىتايدا 15-20-جىلعا جۋىق سيرك سالاسىندا ەڭبەك ەتىپ، حالىقارالىق دەڭگەيدە تانىلعان قازاقستاندىق ءارتىس باتىربەك قۇرىلىسپايەۆ.
باتىربەك اعامىز مەنىڭ ونەرىمدى كورىپ، باعالاپ، ءوزى قۇرعان Alash Raiders توبىنا قوسىلۋعا شاقىردى. وسىلايشا 2022-جىلدىڭ جازىندا قىتاي تسيركىنە بارىپ، العاشقى جۇمىسىمدى باستادىم. ءبىز بەيجىڭ ماڭىنداعى چۋنگلەي قالاسىنا تۇراقتادىق. ەشقانداي كاستينگ تە، ىرىكتەۋ دە بولعان جوق. تەك سويلەسىپ، بەينەجازبالارىمدى كورىپ، قابىلەتىمدى باعالاپ، وزىمەن بىرگە الىپ كەتتى، - دەيدى قاناعات.
باتىربەك قۇرىلىسپايەۆ جاس ارتىسكە تولىققاندى تالىمگەر بولعان.
بارلىق نەگىزگى تريۋكتەردى ماعان ءوزى ۇيرەتتى. قولباسشىم دەپ قۇرمەتپەن ايتامىن، وعان ۇلكەن العىسىم بار. شامامەن سەگىز ايدىڭ ىشىندە بارلىق كۇردەلى ەلەمەنتتەردى مەڭگەرىپ شىقتىم، - دەيدى ول.
قىتاي سيركىنىڭ ايىرماشىلىعى
قاناعات قازاقستان تسيركى تۋرالى تەرەڭ پىكىر ايتا المايتىنىن ايتادى. سەبەبى ول وتاندىق سيركتە كاسىبي تۇردە جۇمىس ىستەپ كورمەگەن.
قازاقستان تسيركىندە جۇمىس ىستەگەن ەمەسپىن. ءبىر-ەكى رەت قويىلىمدارىنا عانا بارعانمىن، سوندىقتان ىشكى جۇيەسىن، جۇمىس بارىسىن تولىق بىلمەيمىن، - دەيدى ءارتىس.
ال قىتايداعى تسيرك ونەرىنە قاتىستى ونىڭ ويى ناقتى.
قىتاي سيركى وتە جاقسى دامىعان. مۇندا تسيرككە دەگەن سۇرانىس جوعارى، كورەرمەندەرى ونەردى شىن مانىندە باعالايدى، - دەيدى ول.
قىتاي كورەرمەنىنىڭ رەاكسياسى مەن تالعامىندا ۇلكەن ەرەكشەلىك بار ەكەنىن ايتادى.
قىتاي حالقىن ءبىر جاعىنان تاڭعالدىرۋ قيىن، ءبىراق ءبىر جاعىنان وڭاي. سەبەبى ولار ءۇشىن جىلقى - وتە تاڭسىق جانۋار. ءبىز ارەناعا جىلقىمەن شىققاندا كورەرمەندەر ەرەكشە تاڭىرقاپ، قىزىعا قارايدى. ءار تريۋكتى ورىنداعان سايىن ەموتسيالارىن جاسىرماي، اشىق قولداۋ كورسەتەدى. مۇندا كورەرمەندەردىڭ قوشەمەتىن الۋ الدەقايدا وڭاي دەۋگە بولادى، - دەيدى قاناعات.
ونىڭ ايتۋىنشا، قىتايدا سيرك - كەڭ اۋديتوريا ءۇشىن قالىپتاسقان مادەني ءداستۇردىڭ ءبىر بولىگى.
جۇرت ونەردى باعالاپ، بالاسىمەن، وتباسىمەن بىرگە سيرككە جيى كەلەدى. جالپى سۇرانىس وتە جوعارى، - دەدى ول.
ات ۇستىندەگى ونەردىڭ ەڭ قيىن تۇسى
ونىڭ ايتۋىنشا، ات ۇستىندەگى سيرك ونەرىندەگى ەڭ قيىن نارسە - جىلقىنىڭ ءتىرى جان ەكەنىن ۇمىتپاۋ جانە ونىڭ مىنەزىن، كوڭىل كۇيىن ءدال سەزە ءبىلۋ.
جىلقىمەن جۇمىس ىستەگەندە ەڭ ءبىرىنشى ەسكەرەتىن نارسە - ونىڭ جانۋار ەكەنى، جانى بار تىرشىلىك يەسى ەكەنى. قازاق «جىلقىعا سەنبە» دەيدى. سول سياقتى قانشا جەردەن بىرگە جۇمىس جاساساق تا، ءار كەزدە ساق بولۋ كەرەك. ونىڭ كوڭىل كۇيى جاقسى ما، ءبىر نارسەدەن قورقىپ تۇر ما، الدە جايباراقات پا، ءاربىر جاتتىعۋ الدىندا مۇقيات باقىلاپ الامىز، - دەيدى.
جىلقى مەن شاباندوز اراسىنداعى سەنىم ۋاقىتپەن عانا قالىپتاسادى.
جىلقى بىردەن سەنىپ كەتپەيدى، ءسىز دە وعان بىردەن سەنبەيسىز. كۇندەلىكتى ماشىق، كۇندەلىكتى دايىندىق ارقىلى عانا ءبىر-ءبىرىمىزدى تانىپ، ادەتتەرىن بايقاپ، مىنەزىن تۇسىنە باستايمىز. سول كەزدە عانا ناعىز سەنىم پايدا بولادى. ال سەنىم ورناعان كەزدە جۇمىستا ەركىندىك پايدا بولادى، - دەيدى قاناعات.
سونداي-اق ات ۇستىندەگى ونەردە ەموتسيانى باقىلاۋ ەڭ ماڭىزدى تالاپتاردىڭ ءبىرى ەكەنىن ايتادى.
جىلقى ادامنىڭ ەموتسياسىن وتە جاقسى سەزەدى. ءسىزدىڭ اشۋىڭىزدى دا، قورقىنىشىڭىزدى دا بىردەن بايقايدى. ەگەر سەنىمسىزدىك تانىتساڭىز، جىلقى باعىنباي قويۋى مۇمكىن. سوندىقتان جۇمىستا بارىنشا سالقىنقاندى بولىپ، بارلىق قيمىلدى جاقسى كوڭىل كۇيمەن ورىنداۋ قاجەت. سول كەزدە عانا جىلقى دا سىزگە قاراي يكەمدەلىپ، سەنىمى ارتا تۇسەدى، - دەيدى تسيرك ءارتىسى.
الەمدىك ستاندارتتاعى ەڭ قيىن تريۋك - «كۋرس»
قاناعات قاناعات ۇلى قازىرگى ۋاقىتتا ءوز نومىرىندەگى بارلىق نەگىزگى تريۋكتەردى ورىندايدى. تەك ەكى تريۋك بار ولاردى ءالى جۇمىسقا شىعارا قويماعان، قوسىمشا ماشىقتاندىرۋ قاجەت.
ونىڭ ايتۋىنشا، الەمدىك ستاندارت بويىنشا ەڭ كۇردەلى تريۋكتەردىڭ ءبىرى - «كۋرس» دەپ اتالاتىن ەلەمەنت.
مەنىڭ ويىمشا، ەڭ قيىن تريۋك - بوس ءجۇرىپ بارا جاتقان اتقا سەكىرىپ ءمىنۋ. بۇل - ناعىز كاسىبي شەبەرلىكتى تالاپ ەتەتىن ەلەمەنت. اتتىڭ ۇستىنە تىك كوتەرىلىپ شىعىپ، تەپە-تەڭدىكتى بىردەن ۇستاپ، ءارى قاراي سەكىرتپە ارقانمەن (سكاكالكامەن) سەكىرۋ ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى. بۇل وڭاي كورىنگەنىمەن، وتە كۇردەلى تەحنيكا، - دەيدى.
قاناعاتتىڭ ايتۋىنشا، بۇل تريۋك جوعارى فيزيكالىق دايىندىقتى، باتىلدىقتى جانە اتپەن ءمىنسىز ۇيلەسىمدىلىكتى تالاپ ەتەدى.
قىتايدا ارتىستەرگە جاسالىنعان جاعداي
سيرك ءارتىسىنىڭ پىكىرىنشە، قىتايدا تسيرك ارتىستەرىنە ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. بۇل - جالاقىدان باستاپ جۇمىس جاعدايىنا دەيىنگى بارلىق اسپەكتىنى قامتيتىن قولداۋ.
قىتايدا ارتىستەردىڭ ەڭبەگى شىنىمەن باعالانادى. ءسىزدىڭ ءاربىر قيمىلىڭىز، كاسىبي دەڭگەيىڭىز، ورىنداعان تريۋكتەرىڭىز ءبارى ەسكەرىلەدى. جۇمىس بارىسىندا قانداي دا ءبىر جاراقات الساڭىز نەمەسە كۇتپەگەن جاعداي بولسا، سيرك كومپانياسى شىعىننىڭ بارلىعىن ءوز موينىنا الادى، - دەيدى ول.
ارتىستەر تولىق تۇرمىستىق قولداۋمەن قامتاماسىز ەتىلەدى. ماسەلەن ارنايى جاتىن ورىن، ءۇش مەزگىل تەگىن تاماق، جۇمىس ۆيزاسىن راسىمدەۋ، بارلىق قۇجاتتىق جۇمىستاردى كومپانيانىڭ ءوزى جۇرگىزۋى كىرەدى.
ءبىزدىڭ باسىمىزدى اۋىرتاتىن ەشتەڭە جوق. تاماق، ءۇي، قۇجات ءبارى دايىن. بىزدەن تالاپ ەتىلەتىنى - تەك جاقسى ونەر كورسەتۋ، - دەيدى قاناعات.
سيرك ءارتىسىنىڭ ىشكى دايىندىعى
قاناعات قاناعات ۇلى ات ۇستىندەگى تريۋكتەردى ورىنداۋدا قورقىنىشتىڭ بولۋى تابيعي قۇبىلىس ەكەنىن ايتادى.
قورىقپايمىن دەيتىن ادامعا شىنىمدى ايتسام سەنبەيمىن. كەز كەلگەن ادامدا قورقىنىش بولادى، - دەيدى ول.
تريۋكتەردى مەڭگەرۋ ەڭ الدىمەن جەر ۇستىندەگى دايىندىقتان باستالادى.
العاشىندا اتتى قوزعالتپاي، ورنىنا قويىپ قويىپ، ءوز دەنەمدى دايىندايمىن. قولىڭىز قالاي تۇرادى، اياقتىڭ ورنالاسۋى قانداي، قوزعالىس قاي بۇلشىق ەت ارقىلى جاسالادى. مۇنىڭ ءبارى دەنە جادىنا تولىق سىڭگەنشە قايتالاي بەرەمىز، - دەيدى ءارتىس.
دەنە جاتتىعۋدان كەيىن عانا تريۋك شاۋىپ كەلە جاتقان اتتىڭ ۇستىندە جاسالادى. بۇل كەزەڭدە باستى تالاپ - سابىر مەن جيناقىلىق.
ات شاۋىپ كەلە جاتقاندا ەڭ ماڭىزدىسى - سابىر ساقتاۋ. ءار قيمىلدى جيناقى ورىنداۋ كەرەك. قورقىنىش ءار تريۋكتىڭ الدىندا مىندەتتى تۇردە بولادى. بۇرىن مەن قورقىنىشىمدى جەڭە المايتىنمىن، سول كەزدە استىمداعى جىلقى دا مەنىڭ كۇيىمدى سەزىپ، ودان سايىن ۇرەيلەنەتىن، - دەيدى قاناعات.
ۋاقىت وتە كەلە، تاجىريبە ارتقان سايىن قورقىنىشتىڭ اسەرى ازايا باستاعان.
جۇمىس ادەتكە اينالعان سايىن، قورقىنىش ەكىنشى ورىنعا كەتەدى. فورس-ماجور جاعداي بولعاننىڭ وزىندە سابىر ساقتاپ، جاعدايدى تولىق باقىلاۋدا ۇستاۋدى ۇيرەنەسىڭ. مەنىڭ ويىمشا، قورقىنىشتى جەڭۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن ءوز-ءوزىڭدى تاربيەلەي ءبىلۋ قاجەت. سابىر، جيناقىلىق جانە ۋاقىت - باستى فاكتورلار، - دەيدى سيرك ءارتىسى.
ال ات ۇستىندەگى تسيركتەگى ەڭ قيىن ءارى قاۋىپتى تريۋك ءجۇرىپ كەلە جاتقان اتقا سەكىرىپ ءمىنىپ الۋ ەكەنىن ايتادى.
بۇل مەن ءۇشىن ەڭ قيىن سىناقتاردىڭ ءبىرى بولدى. ويتكەنى اتقا ءدال ىلىگۋ دە، بالانس ساقتاۋ دا وڭاي ەمەس. ءبىر رەت جاتتىعۋ كەزىندە اتىم ورنىنان شوشىپ، سول ساتتە قۇلاپ قالعانىم بار. قاتتى جاراقات العان جوقپىن، تەك وكشەم جارىلىپ قالعان ەدى. اللاعا شۇكىر، سىنۋ نەمەسە شىعۋ سياقتى اۋىر جاراقاتتار بولعان جوق، - دەدى.
بۇل ادامنىڭ ءوز دايىندىعىنا تىكەلەي بايلانىستى ەكەنىن جەتكىزدى.
ەگەر جەتكىلىكتى ماشىقتانساڭىز، اتتان دۇرىس قۇلاۋدى دا ۇيرەنەسىز. مىسالى، ءبىر قويىلىم كەزىندە بوس شاۋىپ بارا جاتقان اتقا جەتى رەت قاتار سەكىرىپ شىعۋعا تۋرا كەلگەن. سول ساتتە جارىقتىڭ اقاۋىنان ات شوشىپ، جۇمىس قيىنداعان ەدى. ءبىراق ءبىز قويىلىمدى توقتاتپاي، سوڭىنا دەيىن جالعاستىرۋىمىز كەرەك بولدى. سەبەبى كاسىبي ءارتىس ءۇشىن باستى مىندەت - جاعدايعا قاراماي ونەرىن كورەرمەنگە لايىقتى تۇردە كورسەتۋ. وسى تالاپ ادامدى ناعىز كاسىبيلىككە جەتكىزەدى، - دەيدى قاناعات.
قازاقستان سيركىن دامىتۋ جانە ناسيحاتتاۋ
قاناعات قاناعات ۇلى قازاقستان تسيركىمەن تەرەڭ جۇمىس تاجىريبەسىنە يە ەمەس ەكەنىن ايتادى، سوندىقتان ناقتى پىكىر ايتۋ قيىن ەكەنىن جاسىرمايدى. دەگەنمەن، ونىڭ ويىنشا، وتاندىق سيرك ونەرى مىقتى.
كەڭەس ۇكىمەتى كەزىندە ءبىزدىڭ قازاق ارتىستەرى ات ۇستىندە ەرەكشە نومىرلەر جاساپ، بۇكىل كونتينەنتكە شىققان. ولار تەك اۆستراليا مەن وڭتۇستىك امەريكادا عانا ەمەس، الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە ونەر كورسەتتى. سول كەزدە مەملەكەت تاراپىنان ۇلكەن مۇمكىندىك بەرىلگەن ەدى، - دەيدى ول.
قازىر سيرك ونەرىن دامىتۋ ءۇشىن مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ قاجەت دەپ سانايدى.
فەستيۆالدەر ۇيىمداستىرۋ، ىشكى جانە حالىقارالىق ساحنالارعا شىعۋعا جاعداي جاساۋ بۇل ونەردىڭ دامۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى. قازاقستانداعى سيرك ونەرىن الەمگە تانىتۋدىڭ جولى - كاسىبي دەڭگەيدە دامىعان سپورت پەن ونەردى بىرىكتىرۋ، سونىمەن بىرگە ناسيحات پەن جارناما جۇرگىزۋ. قىزىقتى، كورنەكتى، شىعارماشىلىق باعدارلانعان جارناما ادامداردىڭ نازارىن اۋدارادى جانە سيرككە قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرادى، - دەيدى قاناعات.
ونىڭ پىكىرىنشە، تسيرك ونەرىن دامىتۋعا باعىتتالعان مۇنداي قادامدار ەلدىڭ مادەنيەتىنە عانا ەمەس، حالىقارالىق دەڭگەيدە تانىلۋىنا دا ۇلكەن مۇمكىندىك بەرەدى. قاناعات قاناعات ۇلى ءارتىس رەتىندە ناقتى ءبىر ارەناعا شىعۋدى ارماندايتىنىن ايتپايدى، الايدا بولاشاقتا كينو سالاسىندا دا ءوزىن كورۋدى قالايدى.
قازىر وسى سالادا ءجۇرمىن، ءبىراق ەڭ ۇلكەن ارمانىم فەستيۆالعا قاتىسىپ، سول فەستيۆالدىڭ جەڭىمپازى بولۋ. قىتايدا جۋحاي قالاسىنداعى سيركتە ونەر كورسەتكىم كەلەدى، ال قازاقستاندا - الماتى سيركتە، - دەيدى ول.
ءارتىس ارمانىنا جەتۋ ءۇشىن مىقتى كوماندا قاجەت ەكەنىن دە اتاپ ءوتتى.
ءبىزدىڭ كوماندامىز وتە مىقتى، دەڭگەيى جوعارى. تەك فەستيۆالگە دايىندىق بارىسىندا ءسال قوسىمشا ماشىقتانۋ قاجەت. ەگەر اللا جازىپ، جولى تۇسسە، ارمانىما جەتۋگە مۇمكىندىك تۋادى، - دەيدى قاناعات.
سيرك ءارتىسى ازىرگە ەلگە ورالۋ ويىندا جوق ەكەنىن ايتادى. دەگەنمەن، مۇمكىندىك بولسا، جاستارعا سيرك ونەرىن ۇيرەتۋگە دايىن.
ەگەر ەلگە ورالۋعا جاعداي تۋىپ، ءوز ورنىمدى تاپسام، جاستاردىڭ وسى ىسكە قىزىعۋشىلىعى بولسا، ءارقاشان ولاردى ۇيرەتۋگە دايىنمىن. جاستاردىڭ ونەرگە دەگەن ىنتاسى بولسا، مەن ءوز تاجىريبەممەن بولىسەتىن ەدىم، - دەيدى ءارتىس.
قىتايداعى كاسىبي ورتانىڭ قولداۋى مەن تاجىريبەسى ءارتىس ءۇشىن تەك جەتىستىك قانا ەمەس، جەكە دامۋ مەن شىعارماشىلىققا جول اشتى.
