پاروۆوزدى ءبىرىنشى بولىپ تىزگىندەگەن قازاق قىزى

паровоз
فوتو زابيرا ءجۇسىپوۆانىڭ وتباسىلىق ارحيۆىنەن

تاراز. KAZINFORM - بيىل قازاقستان تەمىرجولىنىڭ قۇرىلعانىنا - 120 جىل. تاريحى سوناۋ 1904 -جىلدان باستالاتىن شويىن جولدىڭ قۇرىلىسى، وندا ەڭبەك ەتكەن تەمىرجولشىلار تۋراسىندا زەرتتەگەندە بۇرىنعى لۋگوۆوي، قازىرگى تۇركسىب ستانسياسىندا زابيرا ءجۇسىپوۆا ەسىمدى پاروۆوزشى قازاق قىزى بولعانى جايلى دەرەكتەردى كەزدەستىردىك.

جامبىل وبلىسى رىسقۇلوۆ اۋدانى لۋگوۆوي اۋىلىندا (تۇركسىب ستانسياسى) قازاق قىزدارى اراسىنان شىققان تۇڭعىش پاروۆوز ماشينيسى زابيرا ءجۇسىپوۆا اتىنداعى كوشە بار.

سول كوشەدە بۇگىندە ەسىمى تاريحتا قالعان پاروۆوز ماشينيسىنىڭ ۇلى جولداس تۇرادى.

بۋداقتاعان قويۋ ءتۇتىنىن سوڭىنان شۇبىرتىپ، ىسقىرىپ كەلىپ ستانتسياعا توقتاعان وتارباعا ءبىر جاعى قىزىعا، ءبىر جاعى ۇرەيلەنىپ قارايتىن اۋىل جۇرتى بىرتە- بىرتە تەمىرجولشى ماماندىعىن يگەرە باستايدى.

р
فوتو زابيرا ءجۇسىپوۆانىڭ وتباسىلىق ارحيۆىنەن

ءبىراق جول جۇمىسشىسى، بەلگى بەرۋشى، پاروۆوزدا وت جاعۋشى سەكىلدى جۇمىستاردى اتقارىپ، تەحنيكاعا دەندەي قويماعان كەزدە الىپ وتاربانى تىزگىندەگەن قارشاداي قىزدى كورگەندە «مەنمىن» دەگەن جىگىتتەردىڭ ءوزى اۋزىن اشىپ، كوزىن جۇمىپ قالادى ەكەن…

سوناۋ 1922 -جىلى 15-مامىردا دۇنيەگە كەلگەن قازاقتىڭ پاروۆوزشى قىزىنىڭ ازان شاقىرىپ قويعان ەسىمى - ءجابيرا. سوندىقتان كوپ جەردە ءزابيرا دا، ءجابيرا دا اتالادى.

ول 4-5 جاسىندا اتا-اناسىنان قاتار ايىرىلىپ، بالالار ۇيىندە تاربيەلەنەدى. 1938 -جىلى بۇرىنعى فرۋنزە، قازىرگى بىشكەك قالاسىنداعى تەمىرجولشىلار دايارلايتىن ۋچيليشەگە وقۋعا تۇسەدى.

ءبىر جىلدان سوڭ قىرعىزستانداعى پىشپەك ستانسياسىنىڭ پاروۆوز دەپوسىنا سلەسار بولىپ جۇمىسقا ورنالاسادى.

جۇمىسىنا تياناقتى ءزابيرا ءجۇسىپوۆا 1939 -جىلدىڭ قاراشا ايىندا-اق ماشينيستىڭ كومەكشىسى بولىپ ساپارعا شىعادى.

باتىل دا جىگەرلى قىزدىڭ تالابىن بايقاعان دەپو باسشىلىعى وعان ۇلكەن سەنىم ارتسا كەرەك. پىشپەك - لۋگوۆوي باعىتىنداعى العاشقى ساپارىنا جۇرەكسىنبەي شىققان ءزابيرا ءماشينيستىڭ دە كوڭىلىنەن شىعىپ، بولاشاقتا مىقتى ماشينيست بولادى دەپ بولجاعان ەكەن.

ول تەمىرجولشى فورماسىن كيىپ، ماشينيست كومەكشىسى بولىپ شىققاندا نەبارى 18 جاستا ەدى.

1939 -جىلدىڭ سوڭىنا قاراي قازىرگى تۇركسىب ستانسياسىنا پاراۆوز ءماشينيسى بولىپ اۋىسادى. ەڭبەك كىتاپشاسى 1939 -جىلى 11-قاڭتاردا اشىلعان.

- انام ءجابيرا ماشينيست كومەكشىسى بولىپ جۇرگەندە اكەم داۋلەت سول پاروۆوزدا وت جاعۋشى ەكەن. كەيىن سوعىس جىلدارىندا ول دا ماشينيست بولعان. ەكەۋىنىڭ تانىستىعى جول ۇستىندە باستالىپتى. 1940 -جىلى شاڭىراق كوتەرىپ، 1942 -جىلى ۇلكەن اعام ومىرگە كەلدى. ءقازىر قاراشاڭىراقتا وتىرعان ەكىنشى اعام - جولداس، - دەيدى ءزابيرا ءجۇسىپوۆانىڭ قىزى امانكۇل داۋلەت قىزى.

وسىلايشا، ءزابيرا تەمىرجولشىلار اۋلەتىنە كەلىن بولىپ تۇسەدى. داۋلەت رىستىيەۆتىڭ 3 باۋىرى دا تەمىرجولدا ەڭبەك ەتىپتى، بەيسەقۇل اعاسى نۇسقاۋشى قىزمەتىن اتقارعان.

ال اتالارى رىستى تۇركسىب تەمىرجولىنىڭ قۇرىلىسىنا قاتىسقان ەكەن.

امانكۇل رىستىيەۆانىڭ ايتۋىنشا، اتا- اناسى سوعىس جىلدارى كۇن دەمەي، ءتۇن دەمەي قاتار ەڭبەك ەتىپتى.

اناسى بوسانا سالىپ ءۇش كۇننەن سوڭ بەلىن بۋىپ جۇمىسقا شىعىپ كەتەدى. ەكەۋى دە زەينەتكە شىققانشا ەڭبەك ەتكەن.

«اعام ەكەۋىمىز اتا-انامىزدىڭ جولىن جالعادىق. ول 40 جىل وسى سالادا ريەۆيزور بولسا، مەن تاتتىدە ستانتسيا كەزەكشىسى بولىپ جۇمىس ىستەدىم. قازىر ەكەۋمىز دە زەينەتتەمىز. تىزگىندى ءۇشىنشى بۋىنعا بەردىك. بۇگىندە انامىزدىڭ نەمەرەلەرى، جولداستىڭ بالالارى ايدوس پەن جاندوس تەمىرجولشى»، - دەيدى ول.

а
فوتو زابيرا ءجۇسىپوۆانىڭ وتباسىلىق ارحيۆىنەن

تۇڭعىش پاروۆوزشى قازاق قىزىنىڭ ەرەن ەڭبەگى ونى ابىرويعا بولەدى. ايەل ماشينيستەر اراسىندا العاشقى بولىپ «لەنين» وردەنىمەن ماراپاتتالىپ، قىرعىز س س ر جوعارى كەڭەسىنىڭ گراموتاسىن العان.

1971 -جىلى 24-اقپاندا جوعارى كەڭەسكە دەپۋتات بولىپ سايلانىپ، قازاقستان كومپارتياسىنىڭ XII سەزىنە دەلەگات رەتىندە قاتىسقان.

ۇل- قىزى ساقتاعان سۋرەتتىڭ سىرتىندا «ءجابيرا اپامىز XII سەزگە شاقىرىلعاندا 20-قاتار، 72-ورىندا وتىرعان» دەپ جازىلىپتى.

جامبىل لوكوموتيۆ پايدالانۋ دەپوسىنىڭ مۋزەيىندە جەپرلەستەرىنىڭ ماقتانىشىنا اينالعان پاروۆوز ءماشينيسى زابيرا ءجۇسىپوۆاعا ارنالعان ارنايى بۇرىش بار.

اۆتور
ەلۆيرا جارىلقاسىنوۆا

سوڭعى جاڭالىقتار
telegram