ا ق ش- تىڭ ۇلتتىق قارىزى ءوسىپ بارادى
ەل بيلىگى سىرتتان قارىز الۋ ءۇشىن كونگرەسس زاڭدى وزگەرتىپ، شەكتى مەجەنى ءوسىرۋ كەرەك. ايتپەسە جالاقى، زەينەتاقى سياقتى الەۋمەتتىك تولەمدەردى وتەي الماي قالۋ قاۋپى بار، - دەپ دابىل قاقتى قارجى ءمينيسترى.
نۇربەك بەكەن، ءتىلشى:
- ا ق ش قارجى ءمينيسترى دجانەت يەللەن مەملەكەت سىرتقى قارىزىن وتەي الماسا، ەل ەكونوميكاسى دەفولتقا ۇشىرايدى، ونىڭ ارتى الەمدىك قارجى داعدارىسىنا الىپ كەلەدى دەپ مالىمدەدى. ويتكەنى ۇلتتىق قارىز كونگرەسس بەكىتكەن شەكتى مەجەگە جەتتى. شىعىندارىن جابۋ ءۇشىن ەلدەگى ءتۇرلى قورلاردان جانە شەتەلدەردەن قارجى تارتۋ قاجەت. ول ءۇشىن كونگرەسس زاڭدى وزگەرتىپ، شەكتى مەجەنى ۇلعايتۋ كەرەك. ويتپەگەن جاعدايدا مەملەكەت جالاقى، زەينەتاقى سياقتى الەۋمەتتىك تولەمدەرىمەن قاتار حالىقارالىق مىندەتتەمەلەرىن وتەي الماي، قارجىلىق رەيتينگى كۇرت تومەندەمەك.
ستيۆەن ريچچيۋتو، ەكونوميست:
- ەگەر ا ق ش ۇكىمەتى قۇندى قاعازدار شىعارۋ ارقىلى اقشا جيناي الماسا، وندا ا ق ش قازىناشىلىعى قاراجاتىنىڭ ءبىتىپ قالۋ قاۋپى بار. بۇل دەفولت بولىپ سانالادى. سونداي- اق ا ق ش ۇكىمەتىنىڭ نەسيەلىك رەيتينگىنە ايتارلىقتاي كەرى اسەر ەتەدى. ءبىراق ا ق ش كونگرەسىنىڭ وكىلدەر پالاتاسىن باقىلاپ وتىرعان رەسپۋبليكاشىلار قارىزدىڭ شەكتى مەجەسىن وسىرۋگە قارسى. ولار بايدەن اكىمشىلىگىنەن بيۋدجەت شىعىندارىن قىسقارتۋدى ۇنەمى تالاپ ەتىپ كەلەدى.
ويتكەنى ۇلتتىق قارىز ونسىز دا ەلدىڭ جالپى ىشكى ونىمىنەن اسىپ كەتكەن. رەسپۋبليكالىق پارتياعا سالسا الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ مەن دەنساۋلىق جۇيەسىنە بولىنەتىن قىرۋار قاراجاتتى دا قىسقارتىپ تاستاماقشى.
كيەۆين ماككارتي، ا ق ش وكىلدەر پالاتاسىنىڭ سپيكەرى:
- قارىزدى ۇلعايتۋدىڭ شەگى بار ما؟ سوندىقتان ءبىز ەندى مىنەز- قۇلقىمىزدى وزگەرتەيىك دەپ سۇراپ وتىرمىز. ول - پرەزيدەنت. ءبىز - پالاتاداعى كوپشىلىكپىز. ىمىراعا كەلىپ، تەڭدەستىرىلگەن بيۋدجەتتى قابىلداۋ كەرەك. ءبىراق پرەزيدەنت دجو بايدەن رەسپۋبليكالىق پارتيانىڭ تالابى ورىنسىز دەپ وتىر. ويتكەنى بيۋدجەت قىسقارسا، قاراپايىم حالىق قولداۋسىز قالادى.
مەملەكەتتىك شىعىنداردىڭ %17 ى الەۋەمەتتىك ءالسىز توپتاردى قولداۋعا، ولاردى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋعا جۇمسالادى. بايدەن زاڭدى اينالىپ، ازداعان سالىق تولەپ وتىرعان ءىرى كومپانيالارعا سالماقتى كۇشەيتكەن دۇرىس دەپ سانايدى.
دجو بايدەن، ا ق ش پرەزيدەنتى:
- بۇل قارىز 200 جىلدان استام ۋاقىت بويى قوردالانعان. 200 جىل. قالجىڭداپ تۇرعان جوقپىن. ءبىراق سول قارىزدىڭ تورتتەن ءبىر بولىگى مەنىڭ الدىمداعى پرەزيدەنتتىڭ 4 جىلدىق باسقارۋ كەزىندە جينالدى. امەريكادا 745 ميللياردەر بار. ولار تولەيتىن ورتاشا سالىق مولشەرلەمەسى - %2. مەنىڭ ويىمشا، ولار بۇدان كوبىرەك تولەۋى كەرەك. جالپى ا ق ش كونگرەسى مەملەكەتتىك قارىزدىڭ شەكتى مولشەرىن 2008 -جىلعى داعدارىستان بەرى ۇلعايتىپ كەلەدى. قارجى ءمينيسترى دجانەت يەللەن دەپۋتاتتار شەكتى مەجەنى كوتەرمەسە، دەفولت بيىل 5-ماۋسىمدا بولادى دەپ دابىل قاعىپ وتىر.
www.24.kz
