جاعداي تۇراقتى: ق ر د س م كوروناۆيرۋسپەن كۇرەس جۇمىستارىن قورىتىندىلادى
«بۇكىل الەممەن قاتار قازاقستان رەسپۋبليكاسى دا ەكى جىل بويى كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسى بويىنشا قاجەتتى ءىس- شارالار كەشەنىن بەلسەندى تۇردە جۇرگىزىپ كەلەدى. قازاقستاندا كورونوۆيرۋس ينفەكسيانىڭ العاشقى جاعدايلارى 2020 -جىلعى 13-ناۋرىزدا تىركەلگەن بولاتىن جانە سوڭعى ەكى جىل ىشىندە ەلىمىزدە ۆيرۋستىڭ تارالۋىن بولدىرماۋعا جانە ونىڭ الدىن الۋعا باعىتتالعان ءىس- شارالار جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. قازاقستاندا پاندەميا جاريالانعان العاشقى كۇننەن باستاپ ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيا قۇرىلدى، كوميسسيا 2 مىڭنان استام جەدەل جانە ۇتىمدى شەشىمدەر قابىلدادى. كوميسسيا COVID-19-دان حالىق دەنساۋلىعىن ساقتاۋ جانە قورعاۋ، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ءوزارا ءىس- قيمىلى، مەديتسينالىق ۇيىمداردىڭ ينفراقۇرىلىمىن نىعايتۋ، دارىلىك زاتتاردى، يممۋندىق- بيولوگيالىق پرەپاراتتاردى، مەديتسينالىق ماقساتتاعى بۇيىمدار مەن جابدىقتاردى، جەكە قورعانىش قۇرالدارىن ساتىپ الۋ ماسەلەلەرى بويىنشا، ەلدەگى جانە الەمدەگى ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ، شەكتەۋ شارالارىن كۇشەيتۋ جانە جەڭىلدەتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا شەشىمدەر قابىلدايدى. پاندەميا بارىسىندا حالىقارالىق تاجىريبەنى، ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدى جانە ەپيدەمياعا قارسى كۇرەس پەن ەلدەگى ىسكەرلىك بەلسەندىلىكتى ساقتاۋ اراسىنداعى بالانستى ەسكەرە وتىرىپ، الدىن الۋ، ەمدەۋ، شەكتەۋ شارالارىن ەنگىزۋ تاسىلدەرى ۇنەمى جەتىلدىرىلىپ وتىردى. حالىقارالىق تاجىريبەنى ەسكەرە وتىرىپ، كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىن دياگنوستيكالاۋ مەن ەمدەۋدىڭ كلينيكالىق حاتتامالارى قايتا قارالىپ، ۇنەمى جەتىلدىرىلىپ وتىردى»، - دەلىنگەن حابارلامادا.
سونداي- اق وندا ەكى جىل ىشىندە ءبىز ۆمرۋستى تاراۋ كورسەتكىشى 1 ايدان 3 ايعا دەيىن سوزىلىپ 5 رەت كوتەرىلگەندىگى ايتىلعان. بۇل رەتتە ۆيرۋستىڭ تاراۋ دەڭگەيى ۇداي ارتىپ وتىردى. ال بۇگىنگى تاڭدا ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ تۇراقتانىپ كەلەدى، كۇن سايىن 100 گە جۋىق جاعداي تىركەلەدى. ۋاقتىلى مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋ ءۇشىن قالالاردا قىسقا مەرزىمدە 16 مودۋلدىك اۋرۋحانا سالىندى جانە 3 ينفەكتسيالىق اۋرۋحانا رەكونسترۋكتسيالاندى، سونداي- اق 63 امبۋلاتوريالىق- ەمحانالىق ۇيىم پايدالانۋعا بەرىلدى. 64 وتتەگى ستانتسياسى پايدالانۋعا بەرىلدى، 3 مىڭنان استام (وكپەنى جاساندى جەلدەتۋ) ءو ج ج اپپاراتى ساتىپ الىندى. 185 اۋداندىق اۋرۋحانا 100رەنتگەندىك دياگنوستيكالىق جابدىقتارمەن جابدىقتالدى. جەدەل مەديتسينالىق كومەك % قىزمەتى 1367 بىرلىك اۆتوكولىك ساتىپ الۋ ارقىلى كۇشەيتىلدى، جىلجىمالى مەديتسينالىق كەشەندەر پاركىن %100 جاراقتاندىرۋعا قول جەتكىزىلدى. ەلىمىزدىڭ 184 زەرتحاناسىندا كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ پ ت ر دياگنوستيكاسى جۇرگىزىلۋدە، پاندەميا باستالعالى بەرى رەسپۋبليكادا 22 ميلليوننان استام زەرتتەۋ جۇرگىزىلدى. پ ت ر دياگنوستيكاسىن قامتاماسىز ەتۋمەن قاتار، سىرتتان اكەلىنگەن جاعدايلاردى جانە ۆيرۋستىڭ مۋتاتسيالىق وزگەرگىشتىگىن مونيتورينگىلەۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن مينيسترلىك ۆيرۋستاردى گەنەتيكالىق زەرتتەۋدى ۇنەمى جۇرگىزىپ وتىردى (1331 سىنامانى 26420 زەرتتەۋ جۇرگىزىلدى).
رەسپۋبليكا اۋماعىندا كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ 5 شتامىنىڭ (الفا، بەتا، دەلتا، ەتا، وميكرون) اينالىمى انىقتالدى. دارىلىك زاتتاردىڭ تۇراقتاندىرۋ قورلارى قۇرىلدى. كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىن ەمدەۋ ءۇشىن 2 ايلىق ءدارى- دارمەك قورى قۇرىلدى.
«قازاقستاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ جانە مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ دايىندىعىنىڭ ارقاسىندا ءبىز پاندەميامەن كۇرەسىپ كەلەمىز جانە بۇل بارلىق قيىندىقتارعا، شارشاعانىنا قاراماستان، كورونوۆيرۋسپەن كۇرەسىپ جاتقان بارلىق مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى دەپ ايتۋعا بولادى. كۆي بويىنشا پروفيلاكتيكالىق جانە ەپيدەمياعا قارسى ءىس- شارالاردى ۋاقتىلى جۇرگىزۋ اۋرۋدىڭ تارالۋ قارقىنىن تەجەۋگە جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ شامادان تىس جۇكتەمەسىنە جول بەرمەۋگە ىقپال ەتتى»، - دەلىنگەن اقپاراتتا.
سونداي- اق وندا وتكەن جىلدىڭ 1-اقپانىنان باستاپ تۇرعىنداردى ۆاكتسينالاۋ باستالعانى ايتىلادى. «ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قاراعاندى فارماتسيەۆتيكالىق كەشەنىنىڭ بازاسىندا «سپۋتنيك V»، «سپۋتنيك لايت» (رەسەي) ۆاكسينالارىن ءوندىرۋ ىسكە قوسىلدى. ۇلتتىق بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك ينستيتۋتىنىڭ بازاسىندا «QazVac» وتاندىق ۆاكسيناسى ازىرلەندى جانە وندىرىلۋدە. كوروناۆيرۋس ينفەكسياسىنا قارسى حالىقتى ريەۆاكتسيناتسيالاۋ جالعاسۋدا. ۆاكسيناتسيا ناۋقانى باستالعالى بەرى رەسپۋبليكا ازاماتتارىنا ۆاكتسينالاردىڭ 6 ءتۇرى (سپۋتنيك V، QazVac, Hayat-Vax, SinoPharm, سپۋتنيك Light جانە Pfizer) قولجەتىمدى. بارلىعى I كومپونەنتپەن 10,3 ميلليون ادام، II كومپونەنتپەن - 9,7 ميلليون ادام ۆاكتسيناتسيالاندى. 2,9 ميلليون ادام قايتا ۆاكتسيناتسيالاندى. كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىمەن كۇرەسۋدە اقپاراتتىق جۇيەلەر كەڭىنەن قولدانىلادى»، - دەپ ءمالىم ەتتى مينيسترلىك وكىلدەرى.
ولار تاراتقان دەرەكتەرگە قاراعاندا، 2021 -جىلعى قاڭتاردا شەكتەۋ شارالارى مەن بيزنەس جۇمىسى اراسىنداعى بالانستى بەلگىلەۋ ماقساتىندا ءبىرىڭعاي ينتەگراتسيالىق پورتالمەن جانە ۆاكسيناتسيالاۋدىڭ ەلەكتروندىق پاسپورتىمەن ينتەگراتسيالانعان «Ashyq» ءموبيلدى قوسىمشاسى ەنگىزىلدى، وسى موبيلدىك قوسىمشا ناۋقاستار مەن بايلانىستا بولعان ادامداردى قاداعالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى جانە جاپپاي جينالاتىن ورىندارعا بارۋ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەدى.
زەرتحانالىق زەرتتەۋلەردىڭ ءبىرىڭعاي بازاسى ازىرلەندى، وندا مەنشىك نىسانىنا قاراماستان بارلىق زەرتحانالار جۇرگىزەتىن COVID-19-عا پتر- زەرتتەۋلەردىڭ ورتالىقتاندىرىلعان ەسەبى جۇرگىزىلەدى. 30 ەلدە (ارگەنتينا، بەليز، بوليۆيا، ۇلىبريتانيا، ماجارستان، گرۋزيا، يندونەزيا، يران، يوردانيا، كانادا، قىرعىزستان، مالديۆ، موڭعوليا، ارمەنيا، بەلارۋس، مولدوۆا، پەرۋ، سان- مارينو، سەربيا، تۋنيس، ءۇندىستان، فيليپپين، تايلاند، تۇركيا، ەستونيا، جاپونيا، چەحيا، چەرنوگوريا، شري- لانكا، ەكۆادور) تانىلاتىن ەلەكتروندىق ۆاكسيناتسيا پاسپورتى ەنگىزىلدى.
«ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ، ءبىز شەكتەۋ شارالارىن قايتا قاراستىردىق. قازىرگى ۋاقىتتا ەپيدەميولوگيالىق تاۋەكەلدىڭ قىزىل ايماعىندا ورنالاسقان ايماقتاردى قوسپاعاندا، بارلىق شەكتەۋ شارالارى الىنىپ تاستالدى. كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ پاندەمياسى ءالى اياقتالعان جوق، سوندىقتان ۆاكتسيناتسيا مەن ريەۆاكتسيناتسيانىڭ پايداسىنا دۇرىس تاڭداۋ جاساۋ كەرەك، بۇل ۇجىمدىق يممۋنيتەتتىڭ قالىپتاسۋىنا جانە ەلدەگى ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ تۇراقتانۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى»، - دەيدى ماماندار.
