ەلىمىزدە ەرەكشە ءبىلىم بەرۋدى قاجەت ەتەتىن بالالاردى قولداۋ قادامدارى قانداي؟

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ەرەكشە ءبىلىم بەرۋدى قاجەت ەتەتىن بالالاردى قولداۋ ايرىقشا ماڭىزدى. وسى ورايدا بۇل باعىتتاعى جۇمىستارعا بارىنشا كۇش سالىپ، بالالارعا قولايلى جاعداي جاساۋ باعىتىندا ەلىمىزدە ءتيىستى قادامدار جاسالىپ كەلەدى.

سەبەبى ءبىلىمدى ۇرپاقتى تاربيەلەۋ جولىندا ەشقانداي كەدەرگى بولماۋى كەرەك. بۇل رەتتە ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى ەرەكشە ءبىلىم بەرۋدى قاجەت ەتەتىن بالالارعا قاتىستى قانداي جاعداي جاسالىپ جاتقانىن ءتۇسىندىردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

«ەل اۋماعىندا 82 وبلىستىق، قالالىق جانە اۋداندىق پسيحولوگيالىق مەديتسينالىق-پەداگوگيكالىق كوميسسيا، پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق سۇيەمەلدەۋدىڭ 207 كابينەتى، 14 وڭالتۋ ورتالىعى، 98 ارنايى مەكتەپ، 38 ارنايى بالاباقشا، ينكليۋزيانى قولداۋدىڭ 400 دەن استام كابينەتى قىزمەت ەتىپ جاتىر»، - دەلىنگەن ۆەدومستۆو اقپاراتىندا.

ەرەكشە بالالاردى قولداۋداعى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى ءبىلىم الۋ ءۇشىن ارنايى جاعدايدى قۇرۋعا بايلانىستى.

اتاپ ايتقاندا، ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بارلار ءۇشىن ارنايى جاعداي 2972 (38,2 پايىز) مەملەكەتتىك مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدا جانە 4426 (59,4 پايىز) جالپى ءبىلىم بەرۋ مەتەبىندە قاراستىرىلعان. 2021-جىلدان باستاپ زاڭنامالىق دەڭگەيدە ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىگى بار بالالاردىڭ دامۋ ەرەكشەلىكتەرى مەن الەۋەتتى مۇمكىندىكتەرىنە سايكەس وقۋ باعدارلامالارىن بەيىمدەۋ بويىنشا نورما بەكىتىلدى.

ماڭىزدى تالاپتاردىڭ ءبىرى بالانى جالپى ءبىلىم بەرۋ ورتاسىنا قوسقان كەزدە لايىقتى دەڭگەيدە سۇيەمەلدەۋ بولىپ وتىر. مينيسترلىك بۇيرىعىمەن (2013-جىلعى اقپانداعى 50№ بۇيرىق) ءبىلىم بەرۋدى ۇيىمداستىرۋ نومەنكلاتۋراسىنا ينكليۋزيانى قولداۋ كابينەتتەرى قوسىلدى.

«قامقورلىق» جول كارتاسى اياسىندا 2020-جىلى اتىراۋ، الماتى، شىعىس قازاقستان، باتىس قازاقستان، جامبىل، قوستاناي، تۇركىستان وبلىستارىندا جانە نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى جالپى ءبىلىم بەرۋ مەكتەپتەرىندە ينكليۋزيانى قولداۋدىڭ 16 كابينەتى اشىلدى. بۇدان بولەك، جەرگىلىكتى بيۋدجەت پەن مەملەكەتتىك-جەكەشەلىك سەرىكتەستىك اياسىندا بىلتىر ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار 2889 بالانى قامتيتىن ينكليۋزيانى قولداۋدىڭ 332 كابينەتى اشىلدى.

اتالعان كابينەتتەردە 396 ارنايى پەداگوگ، 55 مۇعالىم، 189 پسيحولوگ، 443 پەداگوگ-اسسيستەنت جۇمىس ىستەپ جاتىر.

«قازىرگى كەزدە ينكليۋزيانى قولداۋدىڭ 400 كابينەتى قىزمەت ەتىپ جاتىر، ونىڭ ىشىندە 68 ءى 2021-جىلى اشىلدى. ولاردا پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق قولداۋمەن 3666 بالا قامتىلعان. سونىمەن قاتار 370 ارنايى پەدوگوگ، 313 پسيحولوگ، 596 پەداگوگ-اسسيستەنت جۇمىس ىستەپ جاتىر»، - دەلىنگەن ءبىلىم مينيسترلىگى مالىمەتىندە.

مۇنىمەن قوسا، تاعى 525 پەداگوگ-اسسيستەنت مەكتەپتەردە وقىتۋ-تاربيەلەۋ پروتسەسى كەزىندە ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىگى بار بالالاردى سۇيەمەلدەيدى. پەداگوگ-اسسيستەنتتەردى مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداردىڭ ساباق كەستەسىنە قوسۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر.

بيىل قابىلدانعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭىندا ەرەكشە ءبىلىم بەرىلۋىنە قاجەتتىلىگى بار بالالاردى ارنايى پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق قولداۋعا مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ تاپسىرىسى بويىنشا نورمالار بەكىتىلدى.

مەملەكەتتىك تاپسىرىس 2022-جىلدىڭ 1- قىركۇيەگىنەن باستاپ ىسكە اسىرىلادى. سونىمەن قاتار بۇل سالا بويىنشا ءبىلىم تۋرالى زاڭنامادا دا ءتيىستى تالاپتار قاراستىرىلعان. زاڭنامالىق دەڭگەيدە ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق سۇيەمەلدەۋ قىزمەتتەرىن قۇرۋ بويىنشا نورما بەكىتىلگەن.

اتاپ ايتقاندا، مينيسترلىك باسقا دا ورتالىق مەملەكەتتىك جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارمەن بىرلەسە اتالعان سالاداعى جاڭا نورمالاردى، سونداي-اق ءبىلىم الۋ ءۇشىن ارنايى جاعدايدى جاساۋ ءتارتىبىن ءتۇسىندىرۋ بويىنشا كەڭ اۋقىمدى ءىس-شارالاردى قابىلدادى. قازىرگى ۋاقىتتا مينيسترلىك ورتا ءبىلىمدى مودەرنيزاتسيالاۋ جوباسىن ىسكە اسىرىپ جاتىر.

جوبانىڭ ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدى قولداۋ بويىنشا باعىتى اياسىندا ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىگى بار بالالارمەن جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن پەداگوگتار مەن مەملەكەتتىك ۇيىمداردىڭ ماماندارىن وقىتۋ جوسپارلانعان. بۇل ءوز كەزەگىندە ەلدىڭ ءار ءوڭىرىن اتالعان سالادا حالىقارالىق ءادىسنامانى يگەرگەن بىلىكتى كادرلارمەن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل قادامداردى جۇزەگە اسىرۋ 2022-جىلعا جوسپارلانعان.